Sewellia lineolata: địa bàn phân bố tự nhiên và con đường đến với thế giới cá cảnh

Sewellia lineolata: địa bàn phân bố tự nhiên và con đường đến với thế giới cá cảnh
Tác giả Martin Thoene - www.Loaches.com
Hình ảnh: Miroslav Farkak

Sewellia lineolata
Hình ảnh loài Sewellia lineolata gây xúc động mạnh khi chúng xuất hiện lần đầu tiên trên mạng Internet vài năm trước đây. Chúng không chỉ hấp dẫn đối với những người yêu thích loài cá bám đá mà tôi dám chắc là những người nuôi cá cảnh khác cũng hết sức ấn tượng đối với loài cá vô cùng sinh động này. Bề ngoài của chúng trông rất giống với những con cá chùi kiếng Plecostomus và kích thước nhỏ bé biến chúng thành loài rất dễ nuôi trong hồ cảnh một khi được nuôi đúng cách.



Phải mất một vài năm thì việc mua bán loài Balitorid xinh đẹp này mới trở thành hiện thực và có một số trục trặc trong quá trình vận chuyển cho đến khi những nhà kinh doanh phát hiện ra rằng chỉ có thể đóng gói một số lượng tương đối ít cá thể trong mỗi gói mới đảm bảo mức độ thiệt hại là tối thiểu.

Một trong những nhà cung cấp chính của loài cá này là Saigon Aquarium Corp.
Saigon Aquarium Corp. thành lập vào năm 1999 là công ty lai tạo cá cảnh nước ngọt qui mô nhỏ nhưng tổ chức tốt. Lúc ban đầu, trang trại chỉ rộng có 8 công nhưng nhanh chóng chiếm vị trí nổi bật trong số những nhà xuất khẩu cá cảnh Việt Nam.

Không chỉ cung cấp nhiều chủng loại cá cảnh, công ty còn được tổ chức và có khả năng đáp ứng tuyệt vời nhu cầu của khách hàng.

Hiện tại, trang trại được mở rộng đến 6 mẫu. Trang trại có 30 hồ dung tích 480 mét khối, 30 hồ dung tích 90 mét khối và 700 hồ dung tích 15 mét khối. Trên 1000 hồ kiếng và 80 thùng đặt trong nhà. Lưu lượng dòng nước tự nhiên chảy qua trại đạt từ 300 đến 400 mét khối một giờ.

Những chuyên gia người Séc làm việc tại trang trại với nhiệm vụ đảm bảo cá có chất lượng cao. Công việc kinh doanh được điều khiển từ văn phòng chính ở Praha, cộng hòa Séc. Saigon Aquarium Corp. xuất khẩu cá đi 17 nước ở châu Á, châu Âu và châu Mỹ. 60 loài cá hoang dã, 20 loại cá chép, 8 loại cá vàng, 13 dạng cá đĩa và 110 loại cá khác với từ 4 đến 10 kích cỡ khác nhau sẵn sàng cung ứng ở mọi thời điểm trong năm. Hầu hết cá được lai tạo ngay tại trại nhưng một số được cung cấp theo thỏa thuận với những trại cá và người đánh bắt bên ngoài.

Chúng ta có thể xem thông tin về trang trại: Saigon Aquarium Corp. ở đây.

Anh Miroslav Farkak ở công ty Saigon Aquarium Corp. cung cấp cho chúng ta những hình ảnh về loài Sewellia lineolata ngoài môi trường hoang dã, và cho phép sử dụng chúng để minh họa về địa bàn phân bố tự nhiên của loài này.


Một con cá đực Sewellia lineolata hoang dã với màu sắc tuyệt đẹp.


Một con đực khác. Hãy để ý đến những khác biệt so với cá thể ở trên.


Cũng con cá trên bên cạnh bao thuốc lá để so sánh kích thước.


Mặt dưới của nó.


Một nhóm cá tụ tập trong dòng suối. Để ý rằng đáy toàn là đá, không thấy có nền đất hay thực vật thủy sinh.


Hình chụp cận cảnh. Người ta có thể nghĩ rằng những hoa văn vằn vện trên mình cá dùng để ngụy trang nhưng một khi thấy chúng ở đây rồi bạn sẽ phải thắc mắc. Nổi bật trên nền đáy, chúng hiện rõ dưới mắt những kẻ săn mồi tiềm tàng… hay những người săn bắt cá cảnh!


Một dòng suối tự nhiên ở Huế, Việt Nam.


Hãy để ý dòng nước trong vắt.


Dòng suối bị ngắt quãng bởi một thác nước nhỏ.


Một khi nước hòa trộn với không khí, nồng độ oxy hòa tan chắc chắn rất cao.


Dòng chảy có thể được thấy rõ qua hình chụp.

Xin cảm ơn Miroslav vì nhờ những hình chụp của anh mà chúng ta có thể hiểu rõ về địa bàn sinh sống tự nhiên của loài này tốt hơn bất cứ mô tả bằng lời nào.

VNRD: Tham khảo những bài viết của Martin Thoene về các loài cá bám đá (Balitorid) ở đây.

 

Cá bám đá hổ (Sewellia lineolata)
Tác giả Martin Thoene, nguồn www.Loaches.com

Tên khoa học: Sewellia lineolata (Valenciennes, 1849)
Tên thông dụng: cá bám đá lưới, cá bám đá hổ.
Tên khác: Balitora lineolata (Valenciennes in Cuvier & Valenciennes, 1849:99), Sewellia lineolata (Hora, 1932) và Sewellia lineolata (Kottelat, 1994).
Phân bố: Việt Nam.
Phân biệt giới tính: cá cái trông mập mạp hơn cá đực. Ở cá đực, vài tia vây đầu tiên của vây ngực trông giống như "hàng rào" và khi quan sát từ bên trên, phần trước vây ngực trông "vuông vức" hơn.
Kích thước tối đa: 5 cm.
Chăm sóc: cư ngụ trên các tảng đá trong vùng nước chảy xiết. Hồ nuôi phải tái tạo điều kiện này vì cá cần rất nhiều ô-xy. Với đa số những loài cá bám đá, việc chăm sóc hầu như giống nhau. Tất cả đều cần dòng chảy và xục khí mạnh, nhiều khe đá để trú ẩn và những mặt bóng nhẵn của đá cuội để bám vào. Phải chiếu sáng thật nhiều để rêu phát triển mạnh. Cây thủy sinh không thực sự cần thiết vì đó không phải là nơi trú ẩn của cá ngoài tự nhiên nhưng lại giúp cải thiện chất lượng nước. Những loại cây thủy sinh có thể chịu đựng được môi trường có dòng chảy gồm Anubias và Microsoreum. Chúng có thể mọc trên đá và gỗ lũa.

Nuôi dưỡng: để ý rằng loài cá này có miệng nhỏ hơn các loài Gastromyzo. Thức ăn của chúng bao gồm các loại thức ăn tổng hợp, tảo khô, trùng đỏ, mysis và rêu tự nhiên.
Điều kiện nước: độ pH: 6.5 - 7.5. Độ cứng: trung bình. Nhiệt độ: 20-23.8°C.
Sinh sản: loài này được cho sinh sản thành công trong hồ kiếng vào năm 2006. Chi tiết về quá trình bắt cặp và sinh sản vẫn chưa được ghi nhận.

Ghi chú
Hầu hết những người nuôi cá bám đá đều đánh giá Sewellia lineolata là một trong những loài cá xinh đẹp nhất, chúng đem lại cho người ta rất nhiều cảm hứng.





Khi hình ảnh về loài cá này mới xuất hiện trên mạng Internet lần đầu, nó thực sự gây xúc động cho mọi người. Phải mất nhiều năm trời trước khi loài này bắt đầu được xuất khẩu từ Việt Nam đi khắp thế giới.

Loài này chịu đựng rất kém trong quá trình di chuyển và bị hao hụt nhiều. Chúng cần nhiều ôxy để thở tức là người vận chuyển phải đóng gói một số lượng cá ít hơn cho mỗi gói. Điều này dẫn đến chi phí vận chuyển tăng lên và giá cá bán lẻ cũng cao hơn.

Nếu người chơi cá quyết định nuôi loài cá này thì họ phải chuẩn bị hồ nuôi tốt nhất có thể. Với hồ nuôi đạt điều kiện, những con cá sau quá trình vận chuyển thường thích hợp nhanh với cuộc sống trong hồ nuôi. Trong thời gian học cách chấp nhận những loại thức ăn mới, chúng sẽ ăn thức ăn có sẵn trong hồ.

Chúng là loài cá sống động và linh hoạt, hầu hết cá thể đều thích thể hiện và tranh giành lãnh thổ với những cá thể khác. Đôi khi hai con đực tham gia vào những cuộc đấu nóng bỏng diễn ra nhiều lần.

Một trong những hành vi khác biệt với các loài Gastromyzon hay Beaufortia đó là "lượn" trong dòng nước. Những loài khác di chuyển trên mặt đá bằng những bước nhảy nhanh nhưng Sewellia phóng ra từ mỏm đá và lượn trong dòng nước một đoạn trước khi đậu lên một mặt đá khác hay đôi khi lên nền đáy.

Không giống như những loài cá bám đá khác, chúng trông có vẻ thoải mái hơn rất nhiều khi tìm kiếm thức ăn trên mặt đá hay sỏi nhỏ, và sẽ rung lắc vây, sục sạo trên bề mặt. Dường như chúng làm như vậy để phát hiện những gì có thể ăn được.

Phân biệt giới tính
Gần đây, chúng tôi nhận thấy việc phân biệt giới tính Sewellia lineolata rất dễ. Giống như hầu hết những loài cá bám đá khác, cá cái ở loài này có thân rộng trong khi cá đực lại có thân thon hơn. Cá đực trưởng thành có dải nhỏ vằn vện dọc theo phần trước của đầu và vài tia vây đầu tiên của vây ngực trông giống như "hàng rào" hay "lá sách".


Sự khác biệt trông rất rõ ở hình trên, để ý đến hình dạng của phần trước vây ngực. Góc chuyển tiếp giữa thân và vây ngực ở cá đực trông sắc hơn trong khi ở cá cái trông thuôn hơn.


Để ý rằng con cá cái này không có "hàng rào" ở phần trước của vây ngực.


Trong khi ở con cá đực này, phần trước của vây ngực trông khác hẳn. Để ý đến độ cong phía trên mũi và lưng, cá đực nhìn chung trông thuôn hơn.


Con cá đực này đang treo mình trong dòng nước chảy xiết.


Để bám chặt vào mặt đá trong dòng nước xiết, Sewellia có những tia vây li ti ở mặt dưới của các vây.

VNRD: Tham khảo những bài viết của Martin Thoene về các loài cá bám đá (Balitorid) ở đây.