Alpha Bettas

Chào mừng đến AlphaBettas!

Chúng tôi hy vọng bạn vui vẻ trong chuyến thăm của mình đến website chúng tôi.​

Tại AlphaBettas, chúng tôi chuyên tâm sản xuất Cá Chọi Xiêm (Siamese Fighting Fish) (Betta Splendens) chất lượng tốt nhất và giúp người khác làm được như vậy.

Với tôi, đó là 20 năm nghiên cứu để sau cùng sở hữu một số cá cảnh chất lượng. Thật may, bạn không phải chờ đợi quá lâu!

Nếu bạn vừa mua con cá đầu tiên của mình và muốn biết nhiều hơn về nó và/hay làm thế nào để chăm sóc con cá này, thì bạn đã đến đúng chỗ!

Các trang web ở đây có tên Sinh học Betta, Chăm sóc Betta và Sức khoẻ Cá được thiết kế cho bạn.

Nếu bạn hiện đang nuôi betta một thời gian, nhưng không thể tìm ra những cá thể tuyệt đẹp như bạn thấy trên tạp chí, thì một số cá có sẵn trong CỬA TIỆM của chúng tôi có thể khiến bạn quan tâm.

Nếu bạn đôi khi từng sở hữu những con cá này, nhưng dường như không thể khiến chúng sinh sản, thì trang có tên Lai tạo Betta sẽ khiến cho việc này dễ dàng và đó nhất định là trải nghiệm thú vị.

Bạn có thể gửi e-mail cho tôi với bất kỳ câu hỏi hay bình luận nào theo địa chỉ sau:

bettapapa@sympatico.ca

Hãy lưu lại một lát, nhìn ngó xung quanh, lắng nghe giai điệu tuyệt vời và chúc nuôi cá Betta vui vẻ!​

VỀ CHÚNG TÔI:

Tên tôi là Tim Arndt. Tôi được gọi một cách trìu mến như là BettaPapa bởi một số bạn bè của mình. Trong hơn 20 năm nay, tôi vẫn nuôi và lai tạo cá Betta. Với khả năng của một giáo sư cao đẳng, giảng dạy về Nông Nghiệp, tôi vui vẻ giúp đỡ hàng trăm sinh viên thành công trong việc lai tạo loài cá này. Kết quả là, tôi từng trải qua mọi vấn đề mà bạn có thể tưởng tượng ra và từng giải đáp hàng ngàn câu hỏi, vậy hãy bắt đầu … e-mail cho tôi thật nhiều câu hỏi!



Tôi từng dạy những môn trình độ-cao đẳng về Bệnh Cá, Chất Lượng Nước và Lọc Nước, Di Truyền và Lai Tạo, vì vậy tôi có thể hướng bạn tìm ra một giải pháp cho có lẽ bất kỳ vấn đề nào mà bạn có thể phải đối mặt.

Tôi không nghĩ rằng có con cá nào tốt hơn [Betta] mà bạn có thể sở hữu tại nhà mình. Nhu cầu không gian của chúng nhỏ, chúng ăn nhiều loại thực phẩm khác nhau và chúng chỉ mắc vài loại bệnh. Về cơ bản, có ba lý do chính tại sao mọi người bị hấp dẫn bởi thú nuôi Cá Nhiệt Đới:

1. Cá có vây dài, tha thướt, xinh đẹp.



2. Cá có màu tươi sáng, sặc sỡ.

3. Cá thể hiện những hành vi và thái độ thú vị.

Cá betta có tất cả ba đặc điểm đáng mong đợi này, nhưng hơn nữa, cá trống là những kẻ bảo vệ quyết liệt lãnh thổ của chúng và những người cha tận tụy với bầy con của mình. Tôi nghĩ rằng từng lớp học trên thế giới nên có một hồ cá với một cặp cá này chỉ để minh họa kỹ năng làm cha giỏi giang với trẻ em.

Ở đây tại AlphaBettas, chúng tôi cũng chuyên tâm giúp bạn thành công với cá này. Từ việc cung cấp cá chất lượng-hàng đầu với tiềm năng sinh sản, cho đến việc hỗ trợ liên-tục qua email, chúng tôi cam kết giúp đỡ bạn bằng bất kỳ cách nào mà chúng tôi có thể.

Phòng cá của tôi tuyệt đối đơn giản. Tôi không có hệ thống lọc bởi hệ thống thất bại. Hệ thống cũng ủ bệnh và ký sinh, và chúng gần như không thể sát trùng (disinfect) một cách đúng đắn. Tôi thích giữ nó đơn giản. Tôi cản cá của mình trong những hồ 5 gallon và tôi lên lọ cá non của mình trong các chai pop lớn lật-ngửa với một ống đứng trong chúng vì vậy tôi có thể xả hết chất thải một cách nhẹ nhàng mỗi ngày nếu tôi muốn. Bạn sẽ thấy bộ chỉ dẫn chi tiết về việc làm thế nào để xây dựng thiết kế lọ đơn giản của tôi ở trang Lai Tạo…



Quan trọng nhất với tôi là những điều mà tôi học được từ việc nuôi loài cá tuyệt vời này; những điều về Thượng Đế, cuộc sống, sáng tạo và tự nhiên, và những điều về con người. Dường như không có ngày nào trôi qua mà tôi không học được điều gì đó mới mẻ.

Dẫu vậy, tôi đoán phần thú vị nhất với tôi là khi một bầy cá non mới đang phát triển và thay đổi hầu như mỗi ngày. Tôi đặc biệt thích thú quan sát màu sắc của chúng phát triển. Không lâu sau, vây của chúng bắt đầu dài ra và sau cùng hình dạng (attitudes) của chúng trở nên rõ ràng.

Thật là một con cá bé nhỏ và nó nghĩ rằng mình làm chủ thế giới… cố gắng lột trần bất kỳ cá đực nào khác vốn dám tiến lại gần. Thật thú vị khi cố gắng đoán xem con cá nào sẽ đẹp nhất về hình dạng và màu sắc. Cũng vậy, việc tìm kiếm những dạng và đột biến gien mới xuất hiện là một phần của sự thú vị.

Việc giải quyết vấn đề cũng là một niềm vui. Đó có thể bao gồm việc thiết kế và lắp đặt một dụng cụ mới để chụp hình những con bán-trưởng thành hay xây dựng một hệ thống chiếu sáng tốt hơn.

Tại sao mọi thứ không thể thật vui thế này?

Hãy gửi e-mail bất kỳ câu hỏi nào mà bạn có đến địa chỉ này: bettapapa@sympatico.ca

Chúc Nuôi Cá Betta Vui Vẻ!!!

 

SINH HỌC BETTA:

Betta Hoang Dã: Ngoài tự nhiên, những con cá nhỏ này trông hoàn toàn khác với những con mà bạn thấy trong các tiệm cá ở Bắc Mỹ. Cá hoang dã có vây-ngắn và đa-sắc, so với những con vây-dài mà chúng ta quen thấy ở các tiệm cá.




Các quốc gia bản địa của chúng là những vùng nhiệt đới, ấm áp như Singapore, Campuchia, Việt Nam, Lào và Thái Lan. Ở những nước này, chúng được phát hiện trong những vũng nước nông và nhất là trong các ruộng lúa.

Nước ở những nơi này đục (stagnant) và kết quả là, nồng độ ô-xy thường rất thấp. Tuy nhiên, những con cá này được cấu tạo để sống ở đấy, bởi chúng có khả năng lấy ô-xy từ không khí bằng cách nổi lên mặt nước.

Chúng hớp (gulp) không khí vào một bộ phận xoắn (convoluted organ) nằm trên đầu chúng gọi là mê lộ (labyrinth). Nếu bạn quan sát cá mình cặn kẽ, bạn sẽ thấy nó nổi lên mặt nước lúc này lúc nọ để hớp một chút không khí. Chúng cần làm việc này sau khoảng mỗi hai phút bởi vì chúng không thể sống sót chỉ bằng lượng ô-xy chúng thu được qua mang của mình. Mang của chúng nhỏ hơn khoảng 50% về kích thước so với bất kỳ loài cá cùng kích cỡ nào khác. Tuy nhiên, những cái mang nhỏ này là cần thiết bởi cá cũng không thể sống sót chỉ bằng lượng ô-xy thu được tại mặt nước.

Cả mang lẫn mê lộ đều cần thiết cho sự sống của loài cá này.​

Cá betta có mang nhỏ là điều tốt bởi chúng thường đá lẫn nhau. Cá đực đặc biệt hiếu chiến, và bắt đầu sừng sộ và đá, bất cứ khi nào chúng gặp một con khác.

Đấy là tại sao bạn thấy cá trống trong những lọ nhỏ ở các tiệm thú cưng bởi vì bạn không thể thả tất cả chúng vào một hồ và giữ chúng lành lặn. Chúng sẽ xâu xé nhau thành nhiều mảnh với nỗ lực tìm ra ai là ông chủ. Chúng hiếm khi đá đến chết, mà chỉ đá cho đến khi có con chịu thua và bỏ chạy khỏi khu vực.

Trong các ruộng lúa, cá này chủ yếu ăn ấu trùng muỗi và chúng giúp khống chế số lượng loài côn trùng châm đốt này ở các nước bản địa của mình. Vào thời điểm thu hoạch, ruộng lúa được xả và chỉ cá betta còn sống sót là những con vốn trụ lại trong các vũng chân trâu vốn được sử dụng để làm việc trên đồng. Nếu hai cá đực cùng rơi vào một vũng, thì chỉ một con còn sống đến ngày mai. Nếu một đực và cái cùng rơi vào một vũng thì chúng sẽ sinh sản và tạo ra bầy con. Cá bố mẹ phải chết vì đói, cá con sẽ sống bằng vi sinh trong nước và khi ruộng được tái-châm nước, chúng sẽ bơi ra và tái chiếm khu vực.

Bởi vì cá betta được cấu tạo để sống sót trong những không gian nhỏ như thế này, nên bạn thường thấy chúng trong những lọ với kích cỡ tách cà phê ở các tiệm thú cưng. Tuy nhiên, việc này chẳng khác gì sự hành hạ bởi chúng phải có tối thiểu 1 lít nước mỗi con và chất thải phải được hút ra và thay 25-50% nước mỗi ba ngày. Mấy con cá tội nghiệp trong những tách cà phê này thậm chí chẳng thể đảo mình trong đó một cách thoải mái. Thật buồn khi thấy những con cá dễ thương như vậy bị đối xử theo cách thức tàn tệ.

Nếu cá có thể nói hay la hét, tôi chắc là chúng ta sẽ nghe thấy cả đống than phiền từ những con cá bán tiệm này!

Khác biệt lớn nhất giữa cá bán tiệm (pet store fish) với cá triển lãm (show fish) có thể thấy ở đuôi của chúng. Mãi đến gần đây, cá bán tiệm luôn có đuôi-voan (veil-tail).

Gần đây, nhiều cá đuôi-tưa (crown-tail) đang xuất hiện và đôi khi chúng thậm chí có cả đuôi half-moon.




Chẳng bao lâu, có lẽ rất khó để tìm ra một con betta đuôi voan ngoài tiệm thú cưng vì ngày càng nhiều người chuộng loại đuôi delta và half-moon xòe rộng hơn.

Đuôi tia vây-trồi (Extended-ray) có lẽ là tiền thân betta đuôi tưa.

Đuôi tròn (roundtail) và đuôi át bích (spadetail) là những dạng đuôi hiếm nhất. Betta còn có loại hai đuôi (two tails) [tức doubletail – đuôi kép].





Ở mức độ nào đó, loài cá này trở nên phổ biến ở Bắc Mỹ bởi vì chúng được lai tuyển chọn để tạo ra vây dài và màu sắc lung linh. Nhiều câu lạc bộ đã hình thành ở Mỹ và một số triển lãm được tổ chức thường niên, nơi mà các nhà lai tạo có thể đem những con cá đẹp nhất của mình đi dự để kiếm giải thưởng, ribbons [ruy-băng] và trophies [cúp]. Tuy nhiên, quy định thông thường ở các triển lãm này đó là, bất kỳ cá nào tham dự đều phải được bán đấu giá (auctioned) vào cuối triển lãm. Bằng cách này, thậm chí những tân binh vào thú chơi, cũng có khả năng kiếm được cá đẹp với nguồn gien cần thiết để tạo ra bầy con chất lượng.

Hội Đồng Betta Quốc Tế (International Betta Congress) là tổ chức của những người cống hiến cho việc bảo tồn và phát triển mọi loài cá Betta.

Những người này tổ chức một số Triển Lãm Cá Quốc Tế hàng năm ở Mỹ và những nhà lai tạo betta ở khắp nơi trên thế giới gửi cá của mình đến để được đánh giá bởi các trọng tài có bằng cấp (trained judges).

Có lẽ một ngày nào đó cá của bạn sẽ đoạt giải!​

 

CHĂM SÓC BETTA

Nói chung, betta là một trong những loài cá cảnh nhiệt đới dễ chăm sóc nhất.

Nhu cầu không gian của chúng rất nhỏ. Chúng chấp nhận nhiều loại thức ăn khác nhau và chúng có rất ít bệnh.

Việc chăm sóc con betta đầu tiên của bạn dường như là một nhiệm vụ đáng nản. Có đủ mọi câu hỏi nảy sinh trong đầu bạn như:

1. Betta của tôi có thích hồ của nó không? Tại sao nó cứ bơi tới lui, tới lui?

2. Nó có đủ ấm không? Làm thế nào tôi biết khi nó bị lạnh?

3. Nó thích ăn gì? Nó cứ phun thức ăn ra hoài!

4. Betta của tôi có mạnh khoẻ không? Làm thế nào tôi biết khi nó bị bệnh?

Vâng, bạn có thể yên tâm, bởi vì ở vài trang kế tiếp bạn có thể tìm thấy mọi thứ mà mình cần để nuôi cá mạnh khỏe và hạnh phúc.

Nhiệt Độ Nước:

Betta thích nước ấm. Chúng có thể sống ở nhiệt độ phòng (70°F hay 21°C), nhưng chúng dường như sẽ chậm chạp và màu sắc của chúng dường như sẽ nhạt đi một chút bởi vì chúng thoải mái nhất ở 76-80°F
[24 - 27°C] (hình 1).




Kết quả là, bạn nhất thiết phải mua một cây sưởi (heater). Gắng mua loại tốt nhất mà bạn có thể bởi không gì tệ bằng việc mất cá liên quan đến việc hư cây sưởi (malfunction). Bạn xuống thăm hồ vào buổi sáng để phát hiện “tiểu mỹ ngư” của mình, toàn thân cứng đờ và trắng nhợt… bạn có thể nói là bị luộc!

Đặt một cái nắp lên hồ (hình 3) có thể giữ nhiệt và mang lại hơi ấm cho cá của bạn để hít thở (SINH HỌC BETTA).

Chỉ đảm bảo khoét vài lỗ nhỏ trên nắp để carbon dioxide [CO2] thoát ra.

Nếu bạn không muốn dùng cây sưởi thì đôi khi bạn có thể tìm chỗ ấm áp trong nhà để đặt hồ.

HÃY TIN TÔI! Bạn sẽ gặp rất ít vấn đề nếu bạn giữ ấm cá của mình.​

Thực Phẩm và Cho Ăn:

Tại Alpha Bettas... chúng tôi cho betta của mình ăn đủ loại thực phẩm… cả cá non lẫn cá trưởng thành.

Kết quả là, khi bạn mua cá từ chúng tôi bạn không phải lo lắng rằng nó có chấp nhận thức ăn mà bạn cho hay không.

Nhiều khả năng, nó đã từng xơi thức ăn của bạn trước đó.

Có BA loại thức ăn chính có sẵn cho betta:

1. Tấm (Flake) và Viên (Pellet) Khô: Dù thoạt trông chúng có vẻ kén chọn (picky), nhưng hầu hết betta đều không như vậy. Tuy nhiên, đôi khi bạn có thể gặp một con kén ăn.

Mới đầu, betta của bạn có vẻ là đồ kén ăn bởi vì nó luôn phun thức ăn ra. Điều này là bình thường bởi vì nó không quen với loại thức ăn mà bạn cho… nó không nhận ra vị thức ăn [quen thuộc], vì vậy nó phun ra. Cùng với thời gian, khi bạn kiên trì đưa thức ăn cho nó và khi nó đói hơn, nó sẽ bắt đầu nuốt thức ăn.

Khi bạn đổi loại hay hiệu thực phẩm khô, cho ăn loại mới trước, khi cá bạn đói nhất, rồi cho ăn loại cũ để đảm bảo nó có đủ dưỡng chất. Trong một vài ngày, bạn có thể bỏ loại thực phẩm cũ.

Viên (pellet) có chút ưu điểm hơn tấm (flake) ở chỗ chúng có thể ít để sót miếng hay mảnh nhỏ đồ ăn thừa hơn.




Ở mức độ nào đó, việc cho ăn nhiều bữa nhỏ đến trung bình mỗi ngày tốt hơn cho ăn một bữa lớn mỗi ngày.

2. Thực Phẩm Đông Lạnh: Ngày nay, có quá nhiều loại thực phẩm tiền-đông lạnh có sẵn ở các tiệm thú cưng vốn có thể được sử dụng để bổ sung cho khẩu phần thức ăn khô. Tôi không cho ăn toàn thực phẩm này bởi việc đông lạnh có thể phân huỷ một số vitamin và vi-dưỡng (micro-nutrients) khác.

Artemia, ấu trùng hay trưởng thành, là lựa chọn tốt nhất bởi vì chúng bắt nguồn từ các hồ nước mặn vốn thường không chứa mầm bệnh, vì vậy chúng có ít khả năng truyền bệnh.



Ấu trùng muỗi [lăng quăng] là một lựa chọn tốt khác bởi vì chúng chỉ có thể được phát hiện trong các hồ không-cá.

3. Thực Phẩm Tươi Sống: Rốt cuộc, hầu hết người nuôi betta bắt đầu cho cá mình ăn thực phẩm tươi sống vì chúng dường như hạnh phúc hơn nhiều với loại thức ăn này. Bạn gần như có thể thấy nụ cười thoả mãn của chúng sau một bữa ăn ngon bằng trùn kim (grindal worms) và lăng quăng.

Trùng đỏ (phantom midge larvae), bo bo (daphnia) và trùn trắng (white worms) cũng là những lựa chọn phù hợp.




Nếu bạn là người đầu tiên tìm thấy cái ao đầy những thứ lúc nhúc này thì đừng nói với ai bởi vì nó có thể đem lại chút hạnh phúc ngấu nghiến (happy munching) cho cá bạn trong nhiều năm sắp tới.

THỨC ĂN CÁ BỘT TƯƠI SỐNG:

1. Trùn giấm (vinegar eels): Những con giun tí hon này là nguồn thức ăn tuyệt vời cho cá bột betta mới nở. Kích thước nhỏ của chúng và thực tế rằng chúng luôn cố bơi lên mặt nước đảm bảo rằng chúng luôn có sẵn cho cá bột.

Chúng được nuôi rất đơn giản trong lọ hay hũ đổ đầy nước táo lên men (apple cider) nguyên chất với một lát táo được thêm vào. Bạn có thể mua nước giấm táo (cider vinegar) này từ kệ làm bánh/đóng hộp ở bất kỳ tiệm tạp hóa nào.




Bạn cần có ổ trùn ban đầu (starter culture) từ ai đó (tôi luôn có chúng). Đây chỉ là một lọ trùn và giấm nhỏ từ ổ cũ khác và bạn đơn giản đổ chúng vào hỗn hợp giấm và táo của mình. Đảm bảo rằng nắp được mở hay có vài lỗ cho phép ô-xy vào lọ để trùn sống.

Để thu hoạch trùn sau khi chúng sinh sôi và trở nên dồi dào trong ổ của bạn (thường 2-3 tuần) bạn cần cắt đáy một chai pop lớn. Chai này hoạt động như một cái phễu để bạn đổ dung dịch chứa trùn của mình vào. Một mảnh giấy túi lọc máy hút bụi (vacuum cleaner bag paper) được gắn vào cổ chai với vòng thun sẽ bắt được một ít trùn khi dấm chảy qua nó.




Rồi bạn chỉ lấy giấy lọc ra bằng cách gỡ dây thun và rửa nó và bắt trùn vào một ít nước sạch.

Bây giờ bạn có thể đổ trùn vào hồ cá bột và chúng sẽ sống trong hai hay ba ngày mang lại một số dưỡng chất. Chỉ cần đổ giấm mà bạn vừa lọc về lọ nuôi của mình. Nó vẫn chứa cả đống trùn nhỏ vốn lọt qua lỗ giấy. Một số người sử dụng giấy lọc cà phê (coffee filter paper), nhưng tôi thấy trùn lọt qua nó nhiều hơn, chừa lại ít hơn để bạn nuôi cá.

Cá betta sẽ ăn trùn giấm cả đời nếu nếu những con trùn này có sẵn mỗi ngày. Ngay cả những con betta lớn cũng luôn giữ mắt ở chế độ vi mô (microscopic setting) để chúng có thể phát hiện những sinh vật tí hon này. Dẫu vậy, nếu nguồn trùn cạn kiệt, mắt betta sẽ chuyển sang chế độ vĩ mô (macroscopic) và chúng sẽ không bao giờ trở lại chế độ vi mô nữa.

Ổ trùn giấm sẽ kéo dài trong nhiều tháng, nhưng tôi luôn có hai hay ba ổ một lúc phòng trường hợp có gì không ổn ở một ổ.

2. Trùn cám (micro-worms): Tương tự như trùn giấm, bạn cần tìm ổ trùn ban đầu để sử dụng (tôi luôn có chúng). Để bắt đầu ổ của mình, bạn chỉ cần đổ ít bột yến mạch (oatmeal) vào hộp nhựa. Rồi bạn châm đủ nước để hoà loãng bột và bỏ thêm khoảng 10 hạt men khô (dry yeast). Trộn kỹ rồi bỏ trùn cám từ ổ trùn ban đầu của bạn vào. Đảm bảo đục lỗ nhiều lỗ nhỏ trên nắp để cho phép trao đổi khí.




Việc thu hoạch trùn cám có thể bắt đầu chừng nào bề mặt ổ mới của bạn lúc nhúc những sinh vật tí hon (bạn thấy điều này bằng việc giữ nó trước nguồn sáng và xoay nó cho đến khi bạn có thể thấy thật nhiều chuyển động) và chúng bắt đầu bò lên thành hộp nhựa. Bạn có thể quết trùn bên thành hộp bằng ngón tay bạn hay thứ gì khác và rửa trùn trên que trong một ít nước sạch, hay bạn có thể đặt vài que kem hay thanh cạo lưỡi vốn đã ngâm nước lên bề mặt ổ. Trong vòng vài giờ trùn cám sẽ bám đầy lên que. Bây giờ bạn chỉ cần gắp que bằng kẹp hay nhíp và rửa trùn trên que vào một ít nước sạch trong lọ. Bạn có thể cho ăn những thứ này một cách trực tiếp hay rửa chúng vài lần để loại bỏ chất thải và chất liệu nuôi mà bạn không muốn làm hôi thối các hồ của mình.




Để rửa, chỉ cần đổ thêm chút nước vào lọ rửa từ trên cao vì vậy nó trộn đều mọi thứ. Bây giờ để hỗn hợp này yên cho đến khi trùn lắng hết xuống đáy (khoảng 5-10 phút) và rồi đổ bỏ phần nước đục bên trên. Nếu bạn làm thế này vài lần thì kết quả sẽ là một lớp thức ăn tươi hết sức sạch được bổ sung vào hồ cá bột của mình. Những con trùn này luôn chìm dưới đáy hồ vì vậy chúng không sẵn có cho cá bột vốn luôn tụ tập trên mặt nước. Vì lý do này, tôi luôn cho cá bột của mình ăn đồng thời cả trùn cám lẫn trùn giấm.

3. Ấu trùng artemia: là một loại thức ăn tuyệt vời. Đến tiệm thú cưng địa phương của bạn để mua trứng artemia nhưng cẩn thận không cho cá bột của bạn ăn quá nhiều thứ ngon lành này. Cá bột dường như KHÔNG biết khi nào phải ngừng và chúng sẽ ăn cho đến khi chúng thật sự vỡ bụng vì ăn-quá mức. Việc này dường như không xảy ra với trùn cám hay trùn giấm… mà chỉ ấu trùng artemia.

Tôi không nghĩ có bất kỳ điều gì quan trọng với việc sản xuất những con betta cảnh thắng giải hơn là DINH DƯỠNG SỚM!

Tôi tin rằng các quá trình sinh hóa (bio-chemical pathways) vốn tạo ra bộ vây lớn, đầy đặn ở những con cá này được thiết lập RẤT SỚM trong đời!

Bởi tôi tin điều này là đúng, tôi cho ăn cả ba loại thực phẩm cá bột được nói đến ở trên mỗi ngày và tôi làm giàu thực phẩm này bằng acid béo Omega-3 khi có thể.

Không Gian và Bố Trí Hồ

Cá betta không đòi hỏi thật nhiều không gian. Hồ cỡ 5-10 gallon [19-38 lít] là đủ. Hồ 10 gallon với tấm ngăn (plexi-glass) ở giữa là tốt nhất. Bây giờ bạn có thể nuôi hai cá đực nhỏ và ngắm chúng sừng lẫn nhau. Cá đực trông đẹp nhất khi chúng đang thách thức lẫn nhau.



Luôn thật khó với tôi để giữ cả cá đẹp lẫn cây đẹp. Kết quả là, tôi phải sử dụng cây nhựa và cá dường như chẳng hề quan tâm… ít ra, chúng không phàn nàn gì. Nó khiến tôi hết sức sung sướng khi quan sát cặp betta lướt qua đám cây tìm kiếm thức ăn và tìm lẫn nhau. Càng nhiều cây càng tốt… cho cá mái nhiều chỗ để trú ẩn.


Bạn có thể sử dụng sỏi ở đáy hồ, nhưng không nhất thiết… cá betta dường như không quan tâm cách này hay cách nọ.

Đậy một nắp lên hồ. Betta sẽ nhảy ra. Trong nhiều tuần, mọi thứ đều ổn, nhưng rồi một đêm trăng nào đó… chúng nhảy ra! Bạn xuống thăm hồ vào buổi sáng và phát hiện thứ gì nhỏ, đen, xơ xác trên sàn. Bạn nhặt nó lên, cố hình dung nó là gì. Bạn đưa nó gần hơn và gần nữa lên mũi đến khi… BẤT NGỜ bạn nhận ra… ĐÓ LÀ MỘT CON CÁ… với đủ loại sợi và rác khác dính vào nó.

ĐỪNG, ĐỪNG BAO GIỜ QUÁ THÂN THIẾT VỚI BETTA CỦA MÌNH!

Sẽ đau đớn hơn khi chúng rời bỏ bạn!

Bạn Cùng Hồ:

Dẫu bạn nghe những gì, cá betta thường rất hiền lành khi nuôi chung với những loài cá khác.

Tuy nhiên, chúng là những cá thể, nên không thể dự đoán điều gì sẽ xảy ra khi chúng gặp những loài cá khác.

Đôi khi chúng sẽ giết ngay cá khác bằng một cú tạt ngang (passing blow) với hàm răng lởm chởm của mình; lần khác chúng chỉ tảng lờ nó và tránh qua một bên. Chúng có thể sừng nó và chỉ đuổi nó ra xa hay cá khác có thể rỉa vây cá betta.

Bộ vây dài thướt tha của cá betta trống là mục tiêu đặc biệt hấp dẫn với những loài rỉa vây như cá tứ vân (tiger-barbs). Tránh nuôi cá tứ vân với cá betta của bạn.



Hầu hết cá tetra và cá sặc (gouramies) đều an toàn và không rỉa vây. Thông thường, cá bảy màu (guppies) và betta sẽ tảng lờ lẫn nhau, nhưng tôi từng thấy một betta trống và một bảy màu trống đánh nhau chí tử.




Dĩ nhiên, phần lớn cá cichlid, là mối đe doạ với cá betta của bạn. Có lẽ cá lỗ khoá [Keyhole Cichlid, Cleithracara maronii] và cá phượng hoàng (Ram) là ngoại lệ.

Ánh Sáng:

Cá betta dường như không quan tâm chúng có nhiều ánh sáng hay không, nhưng CHÚNG TRÔNG ĐẸP NHẤT KHI ĐƯỢC CHIẾU SÁNG ĐẦY ĐỦ. Còn nghĩa gì khi sở hữu con cá đẹp nhất thế giới trong nhà bạn nếu bạn không thể thấy nó trong tình trạng tốt nhất của mình?

Vì vậy, tôi chuộng đèn huỳnh quang và sử dụng loại bóng phổ ánh sáng tự nhiên (daylight spectrum).



Nước, Lọc Nước Và Vệ Sinh:

Những cá này thích nước sạch và bạn có thể ngắm chúng rõ nhất trong nước sạch. Bộ lọc là không cần thiết nếu bạn hút cặn bã định kỳ. Một bộ lọc khí nhỏ (sponge filter) với ống khí cao gần mặt nước là tốt nhất vì nó gây ra rất ít xao động (turbulence).



LƯU Ý:

Cá Betta dường như không thích nước động vì vậy cố gắng tránh sục khí mạnh.

Có lẽ việc thay ½ nước trong lọ hay hồ của chúng một lần mỗi tuần khi bạn hút chất thải (wastes) ra là một ý tưởng tốt.

Bộ lọc đáy (undergravel filters) là tệ hại nhất và nên tránh. Chúng thực sự không loại bỏ chất thải mà chỉ đơn giản giữ dưới sỏi, nơi mà chất thải tiếp tục làm nước ô nhiễm khi phân hủy ở đó.

Cá betta có thể chịu được nhiều loại nước khác nhau. Tuy nhiên, chúng dường như phù hợp nhất với nước mềm (độ cứng <7).

Nước cứng và can-xi không giết cá của bạn. Tuy nhiên, chúng dường như gây ra một số vấn đề về sự phát triển phù hợp của cá non (xem trang Lai Tạo).

Nếu bạn đang sử dụng nước máy thì nhớ trung hoà chlorine vốn có thể được thêm vào bằng việc sử dụng Sodium thiosulphate (Na2S2O3).

Chlorine độc hại với cá bởi nó ô-xy hóa hay đốt cháy màng mang (gill membranes) mỏng manh hay viền vây của chúng.

 

SỨC KHOẺ

Betta là loài cá rất cứng cáp. Nếu bạn mua một con cá và nó đúng như vậy thì nó dường như sẽ không phát triển bất kỳ bệnh tật nào. Cá sẽ sống đến vài năm, nếu bạn cho nó thức ăn bổ dưỡng và giữ nó ấm.

Tuy nhiên, bất kể nhà cung cấp nói gì, sớm hay muộn, một con cá sẽ thâm nhập vào hệ thống của bạn kèm thêm thứ gì đó và khi điều kiện thích hợp… BÙÙM!... một bệnh sẽ xuất hiện.

Nhà cung cấp người nuôi cá trong hệ thống TUẦN HOÀN (CIRCULATING) vốn tái sử dụng nước cũ (waste-filled) sau khi lọc hầu như gửi kèm thêm thứ gì đó cho bạn mà bạn không hề muốn.

Tôi đang nói với bạn điều này, đừng đưa chúng vào rắc rối, mà hãy tránh xa việc bố trí một hệ thống tái-tuần hoàn (re-circulating) cho cá betta.

ĐỪNG LÀM NHƯ VẬY!!!

Nếu cá khoẻ mạnh, sạch sẽ luôn được đưa vào hệ thống… không hề gì. Tuy nhiên, sớm hay muộn, bạn sẽ mua một con cá vốn đang mang thứ gì đó [mầm bệnh] và thứ đó lan ra toàn bộ hệ thống của bạn. Thật khó để điều trị hay sát trùng một hệ thống và thậm chí đèn cực tím (ultra-violet sterilizers) cũng chỉ hiệu quả khoảng 95% trong việc tiêu diệt mầm bệnh.

VIỆC NÀY CÓ NGHĨA RẰNG 5% KHUẨN BỆNH VẪN LỌT QUA NHỮNG BÓNG NÀY!!!!

TÔI RẤT NGHIÊM TÚC VỀ ĐIỀU NÀY… NẾU BẠN MUỐN GIẢM THIỂU NGUY CƠ ĐƯA CÁ BỆNH VÀO PHÒNG CÁ CỦA MÌNH… ĐỪNG MUA CÁ CỦA BẠN TỪ BẤT KỲ NHÀ CUNG CẤP NÀO VỐN CÓ MỘT HỆ THỐNG NHỎ GIỌT HAY CHẢY TRÀN (DRIP OR FLOW) VỚI MỘT BỘ LỌC CHÍNH TRONG ĐÓ!!!

Năm bệnh thông thường nhất vốn được đưa cho bạn kèm với cá là:

1. Bệnh Đốm Trắng (Ich) và 2. Nấm Nhung (Velvet) : - là những vi ký sinh (microscopic parasites) vốn lây nhiễm rất mạnh.

3. Khuẩn Thối Vây (Fin Rot): - như tên ám chỉ, chúng thực sự ăn mất hay làm tan rữa cạnh-vây xinh đẹp của cá bạn.

4. Phân Trắng Nhỏ (Little White Jobbies): - vốn xuất hiện khắp hồ của bạn… những thứ trắng bé xíu bám trên mặt kiếng ngay mực nước khiến cá điên khùng. Chúng chỉ là một loại ký sinh ở cá trưởng thành, nhưng chúng có thể giết chết cá bột. Cá bột đặc biệt nhạy cảm vào giai đoạn chúng mới bắt đầu thở không khí.



Số 1. và Số 2. tốt nhất được điều trị bằng Aquarisol mua ở các tiệm thú-cưng.

Số 3. được điều trị bằng kháng sinh hòa tan trong nước (cũng ở tiệm thú cưng).

Cả Số 1. lẫn Số 2. sẽ chóng khỏi nếu bạn tăng nhiệt độ nước và bổ sung một ít muối i-ốt (một muỗng trà mỗi gallon).

Số 4. sẽ được LOẠI BỎ bằng việc thay nước hàng ngày và chùi cọ mặt kiếng.

5. Bệnh lao cá (Mycobacterium): đây là thứ mà bạn KHÔNG MUỐN!

Vì nhiều, nhiều lý do mà bạn muốn đảm bảo rằng mình không bao giờ mang về bất kỳ con cá nào với khuẩn này bên trong hay bên trên mình chúng. Đôi khi, nó bùng phát thành một thảm họa kinh khủng với cá chết dần trên toàn hệ thống của bạn nhưng những lần khác nó ẩn mình bên trong cá có vẻ mạnh khỏe chỉ để gây ra tỷ lệ tử vong thấp ở cá khác lúc này-lúc nọ. Bạn nghĩ rằng mình đã loại bỏ được nó và rồi ngày hôm sau bạn lại thấy vài dấu hiệu của nó:

CÁC DẤU HIỆU BỆNH LAO CÁ (MYCOBACTERIUM) ở cá của bạn bao gồm:

1. Sưng (dropsy) và phù (bloat): bụng bắt đầu sưng phù mà không vì nguyên nhân rõ ràng nào đến mức các vảy dựng thẳng lên. Điều này tốt nhất được quan sát từ bên trên.

2. Thối vây (fin rot): bệnh thối vây dữ dội thường được gây ra bởi khuẩn Mycobacterium. Thường có một viền đỏ ở vùng nhiễm bệnh.

ĐIỀU TRỊ BỆNH NÀY KHÔNG DỄ… VÀ NÓ CŨNG NHIỄM QUA CON NGƯỜI…

TÔI TỪNG BỊ HAI LẦN… nó tạo ra những mụn (lumps) đau đớn ở bất kỳ chỗ nào trên cơ thể bạn. Lần nhiễm đầu tiên của tôi đã gây ra ba mụn trên ngón cái. Lần thứ hai gây ra một mụn lớn ở đầu gối.

… CẢ HAI LẦN TÔI ĐỀU BỊ LÂY BỆNH TỪ CÁC HỒ BẢY MÀU (GUPPY TANKS) CỦA MÌNH khi tôi đang vệ sinh chúng. Việc mang găng tay cao su sẽ tránh được những lây nhiễm này…

CÁ BẢY MÀU LÀ NHỮNG KẺ MANG BỆNH TỆ HẠI NHẤT CỦA BỆNH NÀY!

Trong cả hai trường hợp, lây nhiễm biến mất mà không cần bất kỳ điều trị nào, nhưng cái mụn trên đầu gối của tôi vẫn tồn tại cho đến hôm nay. Tuy nhiên, nó không còn đau đớn nữa.

Tại ALPHA BETTAS, chúng tôi luôn nỗ lực cung cấp cho các bạn những con cá mạnh khoẻ nhất!!!

Chúng tôi cam kết điều trị chúng bằng loại thuốc thích hợp và nếu chúng thể hiện bất kỳ dấu hiệu nhiễm bệnh nào, trì hoãn vận chuyển cho đến khi chúng lành bệnh.

VỆ SINH (SANITATION):

Mặc dù tôi từng đề nghị một số cách điều trị hóa chất [sulfate đồng và formalin] cho vài bệnh ở trên, nói chung đó không phải là ý hay. Đặc biệt ở cá non, những hóa chất này có thể gây tổn hại cho gan và những nội tạng quan trọng khác vốn sẽ làm suy yếu sức khỏe của chúng trong tương lai. Cá sống sót qua bệnh và việc điều trị nhưng sau này chúng trở nên đờ đẫn (lethargic) và có thể khó sinh sản.

Những gì mà tôi đề nghị đó là bạn thiết lập một quy trình theo dõi bệnh và thực hành vệ sinh hàng ngày. Điều này sẽ bao gồm việc tìm dấu hiệu bệnh ở cá của bạn mỗi ngày và rồi NGAY LẬP TỨC thanh lọc những con vốn trông bệnh hoạn. Những con cá bệnh này phải được vớt qua lọ với thành cao cẩn thận không để dính nước từ cá hay vợt vào bất kỳ lọ cá nào khác. Việc này nghe có vẻ dễ nhưng KHÔNG phải vậy. Tự quan sát cặn kẽ và bạn sẽ thấy mình thường xuyên để giọt hay vãi nước từ hồ hay lọ cá này sang chỗ khác.

Bất kỳ vợt hay lọ nào mà bạn dùng phải được sát trùng bằng dung dịch Thuốc Tẩy (Chlorine Bleach) với nồng độ tương tự như đề nghị trên nhãn để sát trùng tã (diapers). Ngâm vợt và lọ trong ít nhất một giờ. Lọ và hồ vốn nuôi cá cũng phải để trống (không châm nước) và rồi nó phải được ngâm trong thuốc tẩy trong khoảng một giờ. Rửa sạch chúng bằng nước máy trước khi tái sử dụng.

Bước đầu của quy trình vệ sinh này là có nhiều ống hút (syphoning hoses) khi bạn hút chất thải từ các hồ cá bột và hồ ép của mình. Sử dụng ống và xô khác nhau cho mỗi hồ và lọ để nếu bạn hút phải con nào vào xô thì chúng có thể được trả về hồ mà không dây nước từ hồ khác sang hồ mà bạn đang vệ sinh. Bạn cũng nên sát trùng những ống và xô này trong chậu thuốc tẩy.

 

LAI TẠO BETTA VÀ LÊN LỌ CÁ NON:

Có hai phương pháp cơ bản hữu dụng trong việc ép đẻ cá này. Việc chọn con nào để dùng được xác định theo mục đích lai tạo của bạn. Để sản xuất cá cảnh chất lượng, số lượng lớn cá bột là cần thiết, vì vậy Phương Pháp Số 1 là tốt nhất bởi vì nó cung cấp môi trường tối đa và việc kiểm soát cá.

Phương pháp #1: Phương Pháp Có Kiểm Soát​

Trọng tâm của phương pháp này là giữ cá giống trong tình trạng tốt nhất có thể và sản xuất số lượng hậu duệ (offspring) cao nhất có thể. Hy vọng rằng một số cá bột thật tốt sẽ xuất hiện trong bầy. Những con thật tốt này có thể được đem dự triển lãm hay được dùng cho việc lai tạo về sau.

Không cây thuỷ sinh nhân tạo hay tươi sống nào được sử dụng trong phương pháp này và không vật sống nào khác (ngoài thức ăn) được cho vào hồ. Cá cái được bảo vệ khỏi cá đực bằng việc đặt nó vào một loại ống khói trong suốt (bóng đèn dầu thủy tinh - glass kerosene lamp chimney - hay chai Pepsi cắt-rời). Nó có thể được thả ra hay bắt lại với xáo trộn tối thiểu. Nếu bạn giữ nó trong thứ gì khác và phải vớt nó để thả ra hay bắt lại thì nó sẽ hoảng loạn và việc sinh sản sẽ mất thời gian hơn nhiều hay không thể xảy ra.


Nếu nó sắp sửa đẻ thì nó sẽ chuyển từ màu đơn sắc hay những sọc dọc tách biệt sang những sọc đứng tác biệt gồm những sọc sẫm và nhạt xen kẽ.


Việc sinh sản được tiến hành với cá đực cuộn mình xung quanh cá cái sao cho huyệt (vents) của chúng thẳng hàng. Bằng cách này, trứng sẽ được thụ tinh ngay khi chúng xuất hiện. Tại thời điểm này, đủ thứ có thể chệch đường, nhưng hy vọng mọi thứ sẽ diễn ra bình thường.


Tốt nhất là để cá đực chăm sóc trứng (hình 39) bởi nó đáng tin cậy hơn. Cá cái phải được nhốt lại bằng ống khói (chimney).


Bây giờ, vài loại đèn với độ sáng thấp được để qua đêm để cá đực có thể chăm sóc trứng và tổ. Nếu tắt đèn, nó có thể ngủ và không nhớ những gì mình đang làm khi thức giấc. Giờ nó có thể nhìn trứng như là món khoái khẩu và ăn hết chúng! Tôi sử dụng một bóng đèn huỳnh quang nhỏ ban đêm và tôi quấn kín bằng băng keo điện để mà chỉ một lỗ nhỏ cho phép một tia sáng bé xíu rọi vào tổ. Hãy cẩn thận, nếu quá nhiều ánh sáng từ đèn đêm này thoát ra khỏi phòng, nó có thể phá vỡ chu trình ánh sáng (light cycle) của những cá giống khác của bạn và chúng có thể không sinh sản.

Đây là nguyên nhân lớn nhất cho sinh sản thất bại… điều khiển ánh sáng không phù hợp!

Điều này được gọi là điều khiển chu kỳ-sáng (photo-period control). Bạn phải điều khiển thời lượng sáng mà cá giống của bạn được phơi ra. Giới hạn việc này ở chỉ 12 giờ.

Trong nhiều năm, khi mọi người gọi cho tôi liên quan đến khả năng sinh sản của cá mình, vấn đề là QUÁ NHIỀU ÁNH SÁNG! Hoặc họ bật đèn phòng quá lâu vào buổi tối (chỉ 12 giờ là tốt nhất, nghĩa là mặt trời mọc vào 7 giờ sáng, rồi ánh sáng phải tắt vào 7 giờ tối) hay họ không chặn hết ánh sáng đi vào phòng. Chỉ cần một đèn đường sáng trưng rọi vào cửa sổ vào ban đêm có thể phá vỡ cân bằng hormone và ngăn chúng sinh sản. Vì vậy, bạn có thể phải lắp đặt một rèm che (light-excluding blind) trên cửa sổ trong phòng cá của mình.

Khi cá bột nở trong vòng 3 ngày, một cá đực bận rộn sẽ ngậm cá bột và trả chúng về tổ bọt. Hầu hết cá đực đều là những người cha tận tụy và không thất bại trong việc chăm sóc cá bột của chúng. Một số thậm chí còn bỏ ăn vào thời điểm này mà chỉ tập trung vào việc thu thập cá con. Đảm bảo cho nó nghỉ ngơi tốt sau khi cá bột bơi tự do. Vài bữa ăn bằng trùn trắng (white worms) tươi sống sẽ là một phần thưởng dễ thương cho nó và đưa nó về tình trạng sinh sản.


Cá bột có thể được thấy treo mình đuôi chúc xuống trên tổ bọt.

BÍ QUYẾT ĐỂ THÀNH CÔNG: Phương Pháp Có Kiểm Soát​

Sử dụng 1 muỗng trà muối không-i-ốt (un-iodized) mỗi gallon nước.

Nếu sử dụng nước máy thì đảm bảo trung hòa chlorine trước bằng sodium thiosulphate [Na2S2O3, còn gọi là “hypo”] (sẵn có ở bất kỳ tiệm thú cưng nào).

Đừng trải sỏi dưới đáy hồ vì trứng sẽ bị lẫn trong đó và cá cái có thể bị đâm khi nó cố chạy trốn cá đực.

Hút chất thải ra và thêm nước mới đã-xử lý sau mỗi 2 ngày.

Giữ nhiệt độ nước ở 78-82°F (25-28°C).

Cho cá bột ăn hai đến ba lần mỗi ngày; hút thức ăn thừa ra ngay lập tức.

Sớm chuẩn bị ổ trùn cám (micro-worm) để có thật nhiều khi cá của bạn đẻ.

Đừng sử dụng cây thủy sinh, ốc hay bất kỳ loài cá nào khác trong hồ ép.

Cá cần khoảng 12 giờ chiếu sáng mỗi ngày nhằm duy trì trạng thái sinh sản (spawning condition).

Thả một nửa ly mút (styrofoam cup) lật úp lên mặt nước trong hồ ép để làm nhà cho tổ bọt.

Phương Pháp #2: Phương Pháp Tự Nhiên​

Phương pháp này bao gồm việc thiết lập một môi trường/hệ sinh thái nhỏ cho cá của bạn và cho phép chúng thực hiện những gì xảy đến một cách tự nhiên. Có lẽ hồ mười gallon là tốt nhất bởi nó có đủ không gian cho một số cá non sinh sống. Với phương pháp này, cây tự nhiên hay rong nhựa nổi được sử dụng để lấp đầy không gian hồ và cung cấp chỗ trú ẩn cho cả cá cái lẫn cá non.


Cá giống (một đực và một cái) được thả vào hồ đầy-cây này và hy vọng cá đực sẽ bắt đầu xây tổ bọt trong những cây trên bề mặt trong vòng vài ngày. Ngay lập tức, cá cái sẽ khảo sát tổ và bị cá đực đuổi đi. Điều này sẽ khiến nó rụng trứng (ovulate) và trong vòng một tuần đến mười ngày, việc sinh sản sẽ xảy ra.


Những cá giống này phải được nuôi bằng artemia đông lạnh hoặc tươi sống, hay trùn trắng tươi sống kèm một số thức ăn tấm (flake) chất lượng, giàu vitamin để giữ chúng ở trạng thái đỉnh (top shape) và biệt dưỡng chúng để sinh sản.

Lớp phủ dày của cây bảo vệ cá cái khỏi bị xâu xé và kiệt sức bởi sự theo đuổi của cá đực. Cây cũng có tác dụng neo tổ, nhưng bạn vẫn muốn thả một ly mút lật úp (hình 44) lên trên tổ bọt của nó để ổn định. Tuy nhiên, vì cây nên thường rất khó để biết khi nào thì việc sinh sản xảy ra, vì vậy việc quan sát là cần thiết. Khi cá đực treo mình bên dưới tổ với mõm nó hướng về mặt nước, hãy để ý những đốm ngà lẫn trong bọt khí trắng-bạc vốn là dấu hiệu cho thấy trứng đang hiện diện trong tổ. Khi bạn nghĩ trứng hiện diện, một chút ánh sáng phải được cung cấp qua đêm. Dẫu đèn ngủ (nite-lite) hay chỉ chút ánh đèn đường là đủ.


Khi cá bột nở và bắt đầu bơi tự do, chúng sau cùng sẽ trốn vào cây và bắt đầu ăn vi sinh được phát hiện ở đó. Tuy nhiên, ngay sau đó, bạn sẽ phải cung cấp cho chúng một số trùn cám (micro-worms) và artemia mới nở bởi chúng sẽ quét sạch trùng cỏ (trùng biến hình và trùng đế giày).


Cá cái sẽ ăn bớt một số cá bột khi nó tìm thấy chúng, nhưng một cá đực đảm đang sẽ tiếp tục gắp chúng và trả về tổ (làm bẩn bằng những đồ bé xíu), mãi đến khi chúng có thể tự chăm sóc bản thân.

Thậm chí với việc cá cái ăn thật nhiều cá con, thì một số vẫn lớn đến kích thước mà nó không thể bắt chúng được nữa. Thật thú vị khi bạn ngắm những con non đang lớn này và để ý thấy sự thay đổi và phát triển màu sắc của chúng. Cá cha mẹ có khả năng sinh sản mỗi 3 tuần, nhưng nhiều khả năng sẽ sản xuất một bầy mới mỗi tuần nếu chúng trong tình trạng tốt và mạnh khoẻ. Chẳng lâu sau, hồ của bạn sẽ tràn đầy sức sống và màu sắc!


Ốc có thể được nuôi trong hồ, nhưng chúng có thể gây ra vấn đề nếu chúng trở nên quá nhiều. Chúng có một biệt tài tìm thấy trứng trên tổ. Tuy nhiên, chúng sẽ giúp giữ hồ sạch sẽ. Điều này quan trọng bởi vì với cây cối trong hồ, sẽ rất khó để bạn hút chất thải ra mà không làm xáo động mọi thứ và thất thoát cá bột. Tuy nhiên, ngoại trừ chuột tí hon (pygmy), không nên thả loài nào khác vào hồ, bởi chúng sẽ ăn cá con ở mức độ lớn hơn cha mẹ.

BÍ QUYẾT ĐỂ THÀNH CÔNG: Phương Pháp Tự Nhiên​

Tôi nghĩ rằng một bộ định thời (timer) cho ánh sáng trong hồ là ý tốt. Cố gắng duy trì chu kỳ chiếu sáng đến 12-14 giờ và có một chu kỳ tối, hoàn toàn tối.

Đừng sử dụng muối hay bất kỳ dược chất nào trong hồ trừ phi bạn chắc chắn rằng chúng vô hại đối với các loài cây mà mình đã chọn. Dĩ nhiên, điều này không áp dụng nếu bạn chọn sử dụng cây nhựa.

Nếu sử dụng nước máy thì đảm bảo trung hòa chlorine trước bằng sodium thiosulphate (sẵn có ở bất kỳ tiệm thú cưng nào).

Đừng trải sỏi dưới đáy hồ vì trứng sẽ bị lẫn trong đó và cá cái có thể bị đâm khi nó cố chạy trốn cá đực.

Hút chất thải ra và thêm nước mới đã-xử lý sau mỗi 2 ngày.

Giữ nhiệt độ nước ở 78-82°F (25-28°C).

Cho cá bột ăn hai đến ba lần mỗi ngày; hút thức ăn thừa ra ngay lập tức.

Sớm chuẩn bị ổ trùn cám (micro-worm) để có thật nhiều khi cá của bạn đẻ.

Cá cần khoảng 12 giờ chiếu sáng mỗi ngày nhằm duy trì trạng thái sinh sản (spawning condition).

Chất bổ vi dưỡng (supplemental micro-nutrients) (phân bón) có thể cần thiết cho cây thuỷ sinh. Chúng được bán ở bất kỳ tiệm thú cưng nào.

Thả một nửa ly mút (styrofoam cup) lật úp lên mặt nước trong hồ ép để làm nhà cho tổ bọt.

NHỮNG CÂU HỎI THƯỜNG GẶP VỀ LAI TẠO BETTA:

1. Cá đực không nhả bọt.

Giải pháp: Kiểm tra nhiệt độ. Nó phải là 78-80°F [24-27°C]. Nếu được, bổ sung Bettamax vào nước khi cá đực có thể bị nhiễm bệnh nào đó. Thậm chí một viêm nhiễm nhẹ sẽ ảnh hưởng đến khả năng nhả bọt của cá đực. Nếu việc này có tác dụng, cá sẽ sinh sản ngay trong nước thuốc và cá bột vẫn phát triển bình thường. Nếu việc này không tác dụng, cá đực là đồ vô dụng (dud) và có nguy cơ bị cắn xé bởi cá cái.

2. Cá đực không thể cuộn mình quanh cá cái.

Giải pháp: Đôi khi đây là một vấn đề ở cá đực và giải pháp duy nhất là để chúng tiếp tục cố gắng, nhưng đừng quan sát chúng bởi điều đó gây trở ngại. Nếu đó là lỗi của cá cái thì bạn phải thử mái khác. Đừng lo lắng cá cái trở nên sình trứng (eggbound) bởi vì nó có thể tự đẻ ra rồi quay lại và ăn chúng.

3. Cá ôm ấp (embrace), nhưng không thấy trứng.

Giải pháp: Vấn đề này thường là hậu quả của cá cái vốn bội thực (overfed) kinh niên trong đời nàng trước đây. Bao tử đầy căng dồn ép các nội quan ra sau đến mức vòi trứng (ovary) bị dãn và trứng không thể được phóng thích vào thời điểm thích hợp. Khi cá cái tự bơi đi và thả lỏng thì trứng rơi ra. Đây thường là hậu quả của một số người thúc đẩy sự phát triển của cá non với hy vọng khiến chúng đạt kích cỡ-thị trường nhanh hơn và gây trở ngại cho nhà lai tạo. Giải pháp duy nhất là mua một mái mới từ nguồn khác.

4. Cá đẻ, nhưng không trứng nào nở dẫu chúng được chăm sóc tốt.

Giải pháp: Thường trong đợt cố gắng đầu tiên, trứng không được thụ tinh vì một số lý do. Thường khi mái non đẻ lần đầu, phải thật lâu (nhiều ôm ấp) trước khi những trái trứng đầu tiên xuất hiện và cá đực đã xuất hết tinh trùng của nó trước khi trứng xuất hiện, vì vậy không phát triển. Để cá nghỉ trong một tuần, rồi lại thả chúng cùng nhau và bấy giờ chúng sẽ sản xuất một lứa tốt.

5. Cá đẻ nhưng cá đực không chăm sóc trứng.

Giải pháp: Đây thường là hậu quả của sự sụt giảm mức độ hormone ở cá đực và có thể chữa trị bằng việc để cá cái trong hồ vào đợt sinh sản kế tiếp. Cách ly nó bằng một chai coke với đáy cắt rời. Theo cách này, cá đực vẫn thấy cá cái và bị kích thích, nhưng cá cái không thể đến tổ nơi mà nó có thể ăn trứng.

Nếu cách này không hiệu quả, đôi khi bạn có thể vớt cá đực ra và để cá cái chăm sóc trứng và một số con sẽ làm việc tốt như cá đực. Cần quan tâm để bắt cá cái ra ngay khi cá bột bơi tự do và bơi ngang được.

Tuy nhiên, đôi khi nó phát sinh bởi vài điều đơn giản như cá đực không có đủ ánh sáng vào ban đêm. Nếu quá tối và cá đực ngủ, khi nó thức dậy vào sáng hôm sau, mức hormon của nó có thể sụt giảm đến mức mà nó không thể nhớ cái thứ màu trắng bé nhỏ ngon miệng đó là gì và nó sẽ ăn sạch chúng.

6. Cá cái đánh bại cá đực và nó bỏ tổ.

Giải pháp: Điều này thường xảy ra khi cá cái xuất hiện cùng cá đực ngay sau những tia nắng đầu tiên vào buổi sáng. Cá cái tỉnh dậy nhanh hơn cá đực và tình trạng lơ mơ (drowsiness) của chàng bị hiểu lầm là một thúc đẩy sinh sản! Nàng bèn xâu xé chàng để nâng mức độ hormone của chàng. Điều này thường có tác dụng và sinh sản diễn ra sau đó với một cá đực phần nào được phục hồi, nhưng đôi khi chàng chưa hồi phục và cặp cá phải được cách ly, nghỉ ngơi độ một hay hai ngày và thử lại.

Nếu cách này không tác dụng và cá cái tiếp tục đánh đập cá đực, thì nàng có lẽ không phải là cá cái mà có thể là một cá đực vây-ngắn! Khả năng khác đó là, cá đực là đồ vô dụng và bạn không còn cách nào ngoài việc thử con khác.

7. Cá cái ăn trứng trước khi cá đực đưa chúng lên tổ.

Giải pháp: Điều này thường được cho là xảy ra, trong khi trên thực tế không xảy ra. Cá cái thường ngậm trứng từ đáy hồ, trong khi cá đực thu thập những trái vốn đang rơi trong nước. Khi nàng trồi lên để nhả chúng về tổ, cá đực ép nàng ôm ấp tiếp, vì vậy nàng không kịp nhả chúng về tổ. Quan sát cặn kẽ đôi khi hé lộ rằng việc này xảy ra khi nàng đưa trứng về tổ bằng việc nhả chúng trong bọt và chúng đơn giản tự nổi lên tổ.

8. Cá không dừng sinh sản sau khi cá cái đã ngừng đẻ trứng.

Giải pháp: Việc sinh sản thường hoàn tất trong khoảng một tiếng rưỡi. Nếu nó tiếp diễn trong ba đến năm tiếng thì cá đực có nguy cơ kiệt sức và có thể không bao giờ hồi phục nữa. Nếu điều này xảy ra, để bảo vệ cá đực, cá cái phải được nhốt lại.

LÊN LỌ CÁ NON:

Nếu bạn muốn nuôi betta non của mình xinh đẹp, bạn sẽ phải lên lọ ngay khi có thể phân biệt đực cái. Việc này xảy ra ở gần hai tháng tuổi. Không có cách phân biệt giới tính chắc chắn nào, nhưng cá đực thường sậm hơn cá cái một chút và vây hậu môn ở cá đực hơi nhọn và dài hơn ở phần sau hay đầu cuối.


Đây là một hệ thống nuôi betta non đơn giản trong những chai soda pop mà tôi từng sử dụng trong vài năm nay. Nó cung cấp sự cách ly hoàn hảo cho mỗi con cá vì vậy việc lây bệnh (disease spread) là gần như bất khả và thật dễ để xả mỗi chai và tái châm đầy bằng nước mới.

Trước hết, bạn cần sưu tầm một số chai nhựa trong 1 & ½ lít. Chỉ cần rảo quanh xóm vào ngày đổ rác tái-chế (re-cycling day) và sẽ chẳng tốn thời gian.

Bây giờ bạn cần khoan một tấm ván ép (plywood) 3/4" với các lỗ có kích thước đúng và khoảng cách thích hợp để vừa với loại cổ chai này. Kích thước của tấm ván ép được quyết định bởi bao nhiêu chai và bao nhiêu hàng chai mà bạn muốn. Bạn sẽ gắn tấm ván khoan này lên tường và lắp vài chân gỗ để nó đứng trên sàn.


Bây giờ, để chuẩn bị chai, bạn dùng dao rọc giấy (exacto knife) cắt đáy của mỗi chai. Sau khi chà nhám mặt trong mỗi cổ chai bằng giấy nhám, bạn dán vào một đầu nối đực (male nipple). Dùng đầu nối PVC để chúng dính chắc. Những chai Polypropylene [PP] sẽ không dính!!! Keo Seal-All là lựa chọn ở đây vì nó không-độc với cá. Trước hết, thoa keo lên cả hai bề mặt rồi để chúng khô trong vài phút. Bây giờ gắn cả hai với nhau và để qua đêm cho khô. Ngày hôm sau, bôi thêm ít keo vào mép của đầu nối phía trong chai. Sẽ có mấp mô (gaps) ở đây bởi keo co lại khi nó khô. Khi lớp này khô hẳn vào hôm sau, mối nối sẽ chống thấm (watertight) nếu việc dán được thực hiện đúng đắn.


Bây giờ, các ống chặn (standpipes) phải được làm để vừa khít với đầu nối vì vậy bạn có thể xả nước chai thoải mái. Tôi sử dụng ống nhựa [cứng] với một miếng ống mềm được dán ở một đầu. Tôi giũa cạnh miếng ống mềm bằng cây giũa để ống chặn trượt dễ dàng và vừa khít vào đầu nối.


Bây giờ, bạn cần chuẩn bị ống xả bằng việc khoan lỗ trên lưng ống ABS 1 & ¼ inch, kích thước vừa đủ để bạn gắn đầu nối PVC kia vào. Tôi sử dụng một bàn khoan (drill press) với ống được đỡ và kẹp thích hợp để giảm thiểu nguy cơ chấn thương… hãy cẩn thận! Với một chút cẩn thận và tập trung, bạn phải có khả năng khoan những lỗ này thẳng hàng với những lỗ mà bạn khoan trên ván ép.

Việc tạo ren (threading) những lỗ này được thực hiện bằng một đầu nối đực bằng kim loại. Một khi nó bắt đầu vào lỗ, dùng kềm khóa (vice-grips) vặn nó vào hẳn rồi vặn nó ra.


Loại keo được chọn để dán các đầu nối là keo chuyển tiếp ABS/PVC. Chùi sạch lỗ và đầu nối bằng dung môi (solvent) rồi thoa keo lên. Vặn nhanh đầu nối vào lỗ có ren và để chúng khô trong 24 giờ.


Dùng dây đồng hay đai siết (hose clamps) thép không gỉ, bạn có thể gắn một đoạn ống nhựa (plastic hose) với mỗi đầu nối. Bây giờ bạn có thể luồn chai vào các lỗ trên tấm ván và nâng ống ABS lên bên dưới chúng. Bây giờ bạn có thể siết hay cột ống nhựa vào các đầu trên nó. Nếu bạn làm việc này một cách đúng đắn, bạn sẽ không có rỉ nước!


Tôi đưa ống của mình xả vào một bồn giặt (laundry tub) rồi ra cống. Tôi có một ống thông hơi (vent riser) ở đầu kia cho phép tôi rửa mỗi ống xả để hạn chế mùi từ bất kỳ chất thải tồn đọng nào. Tôi đặt một chậu nhựa 45 gallon với cây sưởi bên trong ở dưới những thứ này. Tôi đổ nước đầy chậu, khử chlorine bằng vài giọt chất khử và thêm vào một muỗng trà muối [không i-ốt]. Sử dụng một máy bơm chìm với ống nối, tôi có thể châm đầy các chai của mình ngay lập tức. Tôi sử dụng một phao (float) toilet để đóng nước trước khi nó tràn và một công tắc đạp (foot switch) để cho phép mình “bật” hay “tắt” dòng nước một cách dễ dàng.


Tôi kéo ống chặn và xả ½ nước từ mỗi chai 2-3 lần một tuần tuỳ thuộc vào kích thước của cá bên trong chúng. Khi cá khoảng 5 tháng tuổi hay gần như lớn hẳn, tôi đưa chúng vào các chai 1 gallon. Thật cẩn thận khi kéo các ống chặn, bạn phải thật tập trung vì bản năng tự nhiên của betta là lặn xuống đáy khi hoảng sợ và nếu chúng làm điều đó với ống chặn đã kéo lên… chúng đi xuống đường xả… bái-bai!

 

TẢN MẠN BETTA:

Tập #1: Bạn có biết rằng betta không thể tiêu hoá dằm gỗ?

Khi cho thức ăn tươi sống như trùn trắng (white worms) hay trùn trắng nhỏ (grindal worms) thật khó để làm sạch chúng hoàn toàn. Trùn lẫn với rễ và những dằm gỗ nhỏ trong đất. Khi cá quá hăng hái khi ăn, nó thường nuốt luôn dằm và rễ.

Một ngày tôi phát hiện thấy một khối u ở bên trái của cá mình. Khi tôi theo dõi, nó dường như đang lớn lên! Ngày hôm sau, một vật màu nâu lòi ra từ đó và ngày càng dài hơn. Chắc chắn đó là một dằm gỗ (stick) mà cá nuốt cùng với trùn và đó là cách mà con cá loại bỏ nó! Chàng cứ đẩy nó ra ngoài cho đến khi nó rơi xuống! Theo chỗ tôi biết, không hề có chảy máu và con cá không bao giờ thể hiện bất kỳ dấu hiệu đau đớn hay căng thẳng nào. Bây giờ cái lỗ đã lành hẳn và con cá đang khoẻ mạnh.




Tập #2: Bạn có biết rằng marble betta [cẩm thạch] ban đầu được phát triển trong tù?

Vâng, điều đó chắc chắn đúng. Theo Walt Maurus trong quyển sách của ông “Bettas A Complete Introduction”, biến thể này được phát triển bởi một tù nhân ở Nhà Tù Bang Indiana có tên Orville Gulley. Anh cố gắng tạo ra một con black butterfly [đen bướm] ở buồng giam của mình trong các lọ bơ đậu phộng và bán cá dôi của mình cho Walt. Marble xuất hiện trong số những con dôi ra này và được nhiều nhà lai tạo khác duy trì. Hiện có marble betta với đủ mọi kết hợp màu sắc.



Tập #3: Bạn có biết rằng black melano được tạo ra bởi một Tiến Sĩ bằng phát xạ tia-X?

Vâng, chắc chắn Dr. Pronger (tôi nghĩ mình viết đúng tên ông) phơi (exposed) một số trứng đã thụ tinh dưới phát xạ tia-X và một số cá bột chuyển thành màu đen. Tôi tin rằng ông cũng làm vậy với trứng cá ông tiên (angelfish). Những con melano betta này trông rất đẹp, nhưng melano cái không thể tạo ra trứng sống (viable). Rõ ràng, đột biến tạo ra hắc tố cũng thay đổi bản chất của màng trứng nên chúng không thể kháng nước (water proof) và không trái nào nở. Đó là vấn đề với phát xạ (radiation)… bạn không thể chỉ tập trung vào một gien.



Một số người không tin chuyện này là có thật, nhưng tôi tin. Một ngày, tôi bắt gặp một bài về thí nghiệm này và nó đủ chi tiết để thuyết phục tôi bởi vì nó đưa ra mức độ phát xạ mà tiến sĩ đã sử dụng để chiếu lên trứng. Vấn đề duy nhất là… tôi để lạc bài viết và vẫn đang tìm nó.

Tập #4: Bạn có biết rằng một số betta cái làm đủ mọi cách để tránh giao phối?

Chỉ nhìn vào những tấm hình này (hình 60 và 61) để thấy con cẩm thạch cái này đi xa đến đâu để tránh con plakat đen đực. Chúng ở trong hồ chỉ 1 & ½ gallon nên không có nhiều chỗ để lẩn tránh. Mỗi lần tôi thả nó ra để cá đực de (court) thì nó đều nhảy và đáp hoàn hảo lên nóc của ½ ly mút mà tôi thả vào hồ để bảo vệ tổ bọt.

Sau một lúc tôi gạt nó xuống vì không muốn nó bị chết khô. Tuy nhiên khi con đực lại rượt đuổi nó, thì nó nhảy đúng lên nóc ly tạo ra một cú đáp hoàn hảo mỗi lần. Chúng chưa từng sinh sản (… đến nay).

HIỆP HỘI BETTA PHILADENPHIA (PABS)
TRIỂN LÃM VÀ ĐẤU GIÁ QUỐC TẾ
Tháng Năm 13-15, 2005​

Đây là một số hình ảnh thuộc triển lãm đó. Chẳng may, máy ảnh của tôi yếu pin khi tôi chuẩn bị cá và tôi quên bộ sạc, nhưng hy vọng bạn có thể thấy những con cá kỳ diệu này. Bên cạnh việc chụp ảnh, tôi được gặp một số người tuyệt vời bao gồm Chủ Tịch câu lạc bộ Paul Cipriano, Trọng Tài Trưởng Rich Christman, các trọng tài khác Sieg Illig, Jack Tobin, Clayton Crawford và chiến hữu của tôi, Phil Lafferty (“The Old Dragon”). Hãy để ý đến sự tập trung của những trọng tài này khi đánh giá cá.

Tôi đoán rằng phần hấp dẫn nhất của triển lãm với tôi là việc quan sát sự hào hứng và say mê của William Rizzolo khi đoạt “Giải Nhất” (First Prize) đầu tiên của mình với con mái vàng.

Một nửa cá triển lãm được ngăn - Trọng Tài Trưởng Rich Christman


Chọn Cá Đẹp Nhất (Best of Show) - Trọng tài Sieg Illig.


Một con betta bướm ngon lành (không đấu giá) - Một con marble butterfly crowntail?​

ĐỀ XUẤT THIẾT LẬP KHU TRƯNG BÀY BETTA Ở TIỆM THÚ CƯNG:

Để bán betta cảnh trong một tiện cá, bạn trước hết phải thuyết phục chủ tiệm rằng họ sẽ bán bằng một giá thổi phồng (inflated) so với betta Singapore bình thường của mình [có lẽ cá Thái thì đúng hơn]. Tôi tin rằng halfmoon betta sẽ rất dễ bán nếu chúng được 1) chiếu sáng tốt và 2) cho đầy đủ không gian để sừng.

Khi mọi người thấy đuôi halfmoon ở màu mới metallic thì họ sẽ muốn sở hữu chúng.

Vì vậy, đây là bố trí mà tôi đang sử dụng ở một tiệm thú cưng Canada.

Yếu tố đầu tiên là các lọ vuông khoảng 1 lít với tấm ngăn được cắt từ bìa Duo-Tang hay mảnh lót bàn (placemats):



Những lọ này có thể được mua tại hầu hết các tiệm Dollar Stores. Rồi các lọ được xếp lên kệ với tấm gương đằng sau và một tấm lót trắng khác được đặt sau chúng. Tấm lót này có thể được lấy ra và phơi bày 4 hay 5 cá đực một lần trước ảnh phản chiếu của chúng.

Các tấm gương có thể được mua tại Home Depot với khoảng $12.

Một ký hiệu (sign) là cần thiết để khách hàng biết rằng họ được phép rút tấm ngăn ra và ngắm cá vốn đang thích thú sừng sộ với hàng xóm. Nếu các tấm ngăn được thay đổi thì cá sẽ luôn tươi tỉnh và phản ứng bằng việc sừng hăng hái, điều vốn thể hiện tốt bản thân.

CÁC YẾU TỐ THÀNH CÔNG:

1. đèn trước – với yêu cầu tăng cường màu sắc những cá này nhằm thể hiện (show off) tốt, đèn trần phải được treo theo cách chiếu sáng trực tiếp lên cá từ bên trên và phía trước.

2. gương sau – để làm cho việc sừng dễ dàng mới thấy một tấm gương đằng sau các lọ là cần thiết. Khi cá đực sừng với con bên cạnh, việc quan sát không rõ bằng khi nó sừng với cá đằng sau… dẫu đó là hình phản chiếu.

3. tấm ngăn giữa cá – nếu cá luôn nhìn thấy nhau thì phản ứng sừng của chúng suy giảm cho đến khi chúng không sừng nữa. Vì vậy, tấm ngăn giúp chúng nghỉ ngơi và đảm bảo rằng chúng tươi tỉnh.

4. thức ăn, hồ, cây sưởi và đồ phụ trợ (sách và websites) – những thứ này phải có sẵn cho khách hàng đang mong muốn mạo hiểm nuôi thứ gì mới.

5. đam mê của nhân công (workers) – nếu các nhân công phấn khích với biến thể betta mới này thì họ sẽ thúc đẩy chúng cho khách hàng và trả lời các câu hỏi của họ. Hy vọng, một trong các nhân công sẽ thiết lập một hồ ép ở một quầy để khách hàng có thể quan sát chúng sinh sản.

CHÚC MAY MẮN TRONG CUỘC CHINH PHỤC CỦA BẠN!!!

 

Mình thích nhất cách làm dàn chai và hệ thống ống xả để ươm cá non. Về kinh nghiệm của tác giả thì không có gì phải bàn nhưng cách mô tả của ông về việc hai con cá đực đánh nhau đến chết trong vết chân trâu hoặc cá bố mẹ nhịn đói đến chết thì có vẻ không chính xác. Ngoài tự nhiên cá Betta hoàn toàn có khả năng vùi mình trong bùn và sống sót qua mùa khô hạn. Hơn nữa, khi ép cá các bạn có nhất thiết phải để đèn về ban đêm không? Mình biết chắc là với cá Xiêm không cần phải làm như vậy nhưng có lẽ những con Halfmoon khó ép hơn.

 

Con cá nheo nhỏ được thả vào để ăn thức ăn thừa dưới đáy. Mình chưa từng thả thứ gì khác vào hồ ép cá, thậm chí vấn đề vệ sinh hàng ngày cũng không để ý lắm. Đây là kinh nghiệm thực tế của tác giả nên tất nhiên con cá này không gây hại gì cho cá con. Nếu bạn thả bèo vô hồ ép cá cho nước mát thì cũng được nhưng phải rửa sạch vì rễ bèo đôi khi rất dơ nên cá con dễ bị mắc bệnh (tuy điều này không phải lúc nào cũng xảy ra, nhiều người ép thành công với bèo). Mình nghĩ thả bèo tấm với mật độ vừa phải là tốt nhất.

Về ưu nhược điểm của cả hai phương pháp thì tác giả đã nói rõ rồi. Bạn ép theo lối có kiểm soát thì tỷ lệ sống của cá con cao hơn nhưng lúc nào cũng phải để mắt đến chúng (cá cái có chịu đẻ không? nếu không phải vớt ra, cá cái đẻ xong cũng phải vớt ra, cá trống có chăm sóc trứng không?, cho cá con ăn...). Ngược lại cách ép cá tự nhiên bạn không cần phải quan tâm nhiều đến chúng ngoài việc cho ăn và vệ sinh nhưng bạn cũng không thể vớt cá mái ra sau khi ép xong, khó cho cá con ăn hơn...

Cá nhân mình chỉ có kinh nghiệm theo lối ép cá tự nhiên. Mỗi lần ép chỉ được vài chục con (gần đây thì chỉ được vài con!) nhưng cũng có người ép được cả trăm con theo cách này. Mình nghĩ tỷ lệ cá con sống sót còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác chứ không chỉ phương pháp. Nếu thực hành nhiều và làm chủ kỹ thuật chuẩn bị thức ăn cho cá con thì cách nào cũng tạo được tỷ lệ sống của cá con cao.

 

Lúc nào có dịp bạn post hình cá lên cho mọi người cùng thưởng thức nghen.

 

Cảm ơn thịnh tình của bạn. Mình tra tài liệu thì thấy ở Singapore chỉ có hai loài Betta hoang dã bản địa là Betta pugnax và Betta tomi (loài sau đã tuyệt chủng). Vậy mình đoán là bạn đang sở hữu loài Betta pugnax.

Bạn ở Canada thì có thể liên lạc với Dthong (California) trên diễn đàn này. Dthong vừa về Việt Nam đi bắt cá lia thia đồng mang xanh (Betta aff. imbellis) ở Hậu Giang để đem qua Mỹ nhân giống.

Mình rất thích lia thia hoang dã vì vẻ đẹp tự nhiên và nhất là chúng có ánh kim lấp lánh trên thân mà cá thuần dưỡng không có. Có điều, cá hoang dã quá nhút nhát và không phải lúc nào cũng "xung". Mình nghĩ nếu lai tạo đến đời F3, F4 thì có lẽ chúng sẽ dạn dĩ hơn. Nếu bạn có cơ hội đến Sài Gòn thì cứ PM cho mình, hy vọng đến lúc đó chúng ta sẽ trao đổi được nhiều hơn.

 

Hay quá, đúng là chuyên gia luyện cá có khác. Bên anh có mấy con cá mái đồng mang xanh nè. Em có muốn ép thì qua mà lấy về.

 

Thằng trống đó có thể quá già rùi, em phải dưỡng nó một thời gian xem sao. Hay đầu tư thêm 1-2 trăm ngàn mua con Plakat trống khác đi.