Paratheraps sp. "Coatzacoalcos"

Nhiều cá thể cichlid Trung Mỹ của tôi là cá hoang. Tôi tự tay bắt hay lấy qua bạn bè. Tôi thật may mắn khi trong số những bạn bè chiến hữu xung quanh có cả những tay chơi cá nổi tiếng, những người đi khắp mọi nơi để khám phá và sưu tầm cá. Một trong những người như vậy là Rusty Wessel. Rusty nổi tiếng trong thú chơi, và tôi may mắn được tháp tùng anh trong một loạt chuyến đi. Hiểu biết và kinh nghiệm của anh bắt nguồn từ nhiều chuyến du hành và câu chuyện đáng nhớ. Việc kiếm được những con Paratheraps sp. "Coatzacoalcos" tuyệt đẹp là một trong số đó, nhưng không phải từ thực địa.

Tại triển lãm của Hiệp Hội Cichlid Mỹ 2010 tại Milwaukee, Wisconsin, Rusty nói anh mang theo một vài con “coatz” cho bộ sưu tập của tôi. Tôi nói “Tuyệt. Đi lấy nào”. Thật tình cờ, ngay lúc đó, chúng tôi nghe tiếng báo động bão. Còi báo động inh ỏi và mọi người chạy đến nơi trú ẩn – ngoại trừ Rusty và tôi. Chúng tôi đi theo hướng ngược lại, chỏi với dòng người, về phòng anh để lấy cá. Khi chúng tôi về phòng và cơn bão trờ tới, cửa sổ rít lên dữ dội dọc theo sảnh. Trong một khoảnh khắc, tôi tự nhủ không chừng mình bị thổi bay và hút qua cửa sổ để nằm phơi xác cách đây nửa dặm ngoài đồng với bịch cá trong tay. Đấy là loài cá duy nhất mà tôi từng kiếm được giữa cơn bão tố.



Loài cichlid hiếm Paratheraps sp. "Coatzacoalcos" này được đặt tên theo vùng phân bố [sông Coatzacoalcos] tại eo Tehuantepec, Mexico.

Loài cichlid hiếm từ nơi xa xôi

Cái tên “Coatzacoalcos” chỉ đến một số loài trong hệ thống sông Coatzacoalcos tại eo Tehuantepec, Mexico. Loài cá này chưa được mô tả [về mặt khoa học]. Nó thường bị nhầm với P. zonatus, một loài cá xanh rất đẹp khác, và đăng bán sai dưới tên “zonatus đuôi-đỏ” dựa theo màu ở đuôi. Trên thực tế, những ai nghĩ rằng mình đang có zonatus có thể đang nuôi một biến thể địa phương của loài P. sp. “Coatzacoalcos.

Loài mà tôi đang muôi là một biến thể được bắt ở sông Rio Carolina. Con sông này hoàn toàn tách biệt và phần nào xa cách với những quần thể lớn hơn ở khắp Mexico. Cũng ở sông Rio Carolina còn có các loài Vieja regani, Paraneetroplus bulleri, Thorichthys sp.“mixteco” và T. callolepis.

Như bạn có thể thấy, những địa bàn khác nhau sẽ tạo ra những loài tương tự với một chút khác biệt về màu sắc. Coatzacoalcos cũng không là ngoại lệ, thậm chí giữa anh em cùng bầy ở cùng một nơi. Khi cá của tôi trưởng thành, tôi để ý thấy một con đặc biệt lớn và màu xanh đậm hơn những con khác. Tôi đoán rằng đó là con đực và số còn lại là con cái. Sau này tôi phát hiện ra mình có hai hay ba cá cái. Thú vị thay, dẫu chúng tươi tắn hơn những con đực nhợt nhạt khác, nhưng không xanh bằng con đực đầu đàn. Sau khi trao đổi với một số bạn chơi cá cảnh trên mạng, tôi phát hiện ra rằng việc có một hoặc hai con với màu sắc hoàn toàn khác biệt chẳng có chi là bất thường. Có lẽ đó là dấu hiệu của quyền lực. Tôi không chắc lắm. Cá cái, dẫu không sặc sỡ bằng, vẫn thể hiện hoa văn rất hấp dẫn.


Màu sắc giữa các cá thể đực Paratheraps sp. "Coatzacoalcos" có thể rất khác biệt, một số con có màu xanh đậm.

Lai tạo Paratheraps sp. "Coatzacoalcos"

Cặp cá sinh sản ngoài môi trường tự nhiên thường có màu vàng tươi. Không may, điều này không xuất hiện trong hồ cá của tôi. Từ những gì mà tôi thu thập qua kinh nghiệm của người khác, việc này là bình thường. Tương tự như hầu hết các loài cichlid Trung Mỹ khác, quá trình sinh sản bộc lộ không chỉ màu sắc mà còn cả hành vi, điều đem lại thú vị cho người nuôi và chụp hình chúng. Cá này cũng không là ngoại lệ, biến đổi đột ngột từ đơn sắc sang các sọc đen trên nền màu sắc tương phản.

Một điều mà bạn luôn đoan chắc với cichlid Trung Mỹ đó là chúng luôn hung dữ và thể hiện mạnh mẽ trong quá trình sinh sản. Khi Rusty đưa tôi cá này, một điều mà anh khuyên đó là “khi chúng bắt cặp, anh phải tách riêng bởi chúng sẽ giết sạch cá chung hồ”. Và anh nói đúng. Tôi phải chia độ chục con ra làm ba hồ 125 gallon [473 lít] khác nhau. Không lâu sau khi đạt 4 inch [10 cm], một cặp hình thành trong một hồ. Khi những điều như thế này xảy ra, nó thường rơi vào lúc tôi không có ở đó. Kết quả là hồ từ bốn con trở thành hai con – một đực và một cái. Sau vài đợt sinh sản thành công khi chúng vẫn còn non, cá đực trở mặt với cá cái. Bây giờ hồ chỉ còn mỗi một con.

Tôi rất quen với việc cá lớn hung dữ và thách thức khi lai tạo. Nhiều năm trước đây tôi thiết kế một tấm ngăn rất tốt để bảo vệ cá cái khỏi sự hung dữ [của cá đực] trong quá trình sinh sản. Trong điều kiện bình thường, tôi sẽ vẫn để tấm ngăn và cho phép cá cái bơi qua chỗ con đực. Bởi vì có sự khác biệt nhỏ về kích thước giữa cá đực và cá cái ở một trong những hồ khác của tôi vào lúc này, tôi bèn áp dụng. Dẫu cặp cá sinh sản thành công một, hai lần khi còn rất non, tôi vẫn nghĩ cần phải lắp tấm ngăn cho an toàn. Cá cái ngay lập tức bắt đầu dọn dẹp địa điểm sinh sản ở một vị trí nhô lên gần tấm ngăn. Cá đực vẫn chú tâm. Như đã xảy ra nhiều lần trước đây, cặp cá không gặp vấn đề gì khi sinh sản qua tấm ngăn.

Một trong những nguyên tắc lâu dài của tôi trong phòng cá đó là những con không chịu sinh sản hay làm dáng để chụp hình, thì chúng sẽ bị loại bỏ. Những con Paratheraps sp. “Coatzacoalcos" này chưa bao giờ thất bại trong việc cho tôi một đống những hình ảnh chất lượng và thật nhiều cá con để phân phối cho thị trường thú chơi. Chúc các bạn vui vẻ!


Cá cái Paratheraps sp. "Coatzacoalcos" tơ: màu sắc và hành vi hoàn toàn biến đổi trong thời kỳ sinh sản.


Cặp cá Paratheraps sp. "Coatzacoalcos" (cái trên, đực dưới) cần tách nuôi riêng bởi chúng trở nên hung dữ với cá khác trong thời kỳ sinh sản.