Một chuyến viếng thăm Nhật Bản (J.M. Vangansberg)

Một Chuyến Viếng Thăm Nhật Bản
Gặp gỡ các Nhà Lai Tạo Gà Chọi – Theo lời kể của Willy Coppens
J.M. Vangansberg (The Gamecock, 12/1985) – http://asilclub.spruz.com

MR. WILLY COPPENS, chủ tịch Câu Lạc Bộ Gà Chọi Phương Đông Quốc Tế (Oriental Gamefowl Club International) là một trong những nhân vật nổi bật nhất về lai tạo gà chọi Phương Đông ở Bỉ. Thực vậy, khoảng 20 năm trước đây, ông bắt đầu nhập dòng Rajah Asil cùng với một nhân vật nổi tiếng khác trong thế giới gà chọi ở Bỉ, Louis Cortebeeck. Ông tiếp tục vào những năm bảy mươi bằng việc nhập khẩu gà Tuzo và Calcutta Asil xám từ Mỹ cùng với Louis Vander Snickt, một giám khảo gia cầm nổi tiếng khác có kiến thức tốt về gà chọi. Sau đó là Yamato, một dòng gà Nhật được giữ bởi A.W. Van Wulfften, ở Palthe, Hà Lan. Vào năm 1979, gà Brazilian Shamo được đưa vào Bỉ bởi Jose do Carmo Barbosa, Tổng Giám Đốc Ngân Hàng Brazil tại Bỉ. Vào năm 1981, gà Brazilian và Calcutta Asil từ Brazil, gà Shamo từ Nhật được xuất khẩu bởi Sh. Koyama cho J. Barbosa. Vào năm 1982, cùng với E. Borgers. F. Schoubben, J. Van Impe, G. DeDonker, nhập rất nhiều trứng gà Shamo từ Nhật và gà chọi Đài Loan. Vào năm 1981, một cặp Ko-Shamo (gà tre Bantam Shamo). Vào năm 1982, H. Schmudde ghi nhận gà Rajah Asil và cuối năm đó, gà Asil từ Anh (dòng Pulford, hiện được giữ bởi Jack Ripper). Vào năm 1983, ông bỏ ra rất nhiều tiền để nhập trực tiếp một cặp Yamato xinh đẹp từ Nhật Bản. Trong cùng năm, sau khi viếng thăm Dr. Naseem với tôi (ở Anh), một cặp Pakistani Asil màu nâu cáo (foxy brown). Vào năm 1984, ông trở về sau chuyến viếng thăm Nhật Bản cùng với hai dòng Ko-Shamo (ô và điều) và Yamato-Gunkei (“Gunkei” nghĩa là gà chọi), với rất nhiều trứng Teramoto Shamo, và lần đầu tiên ở châu Âu, Satsuma-Dori, giống gà chọi Nhật đá cựa dao trứ danh.

Nói được các thứ tiếng Hà Lan, Đức, Pháp, Ý và một chút tiếng Anh, và là người đam mê gà chọi đích thực, W. Coppens là nhân vật phù hợp ở nơi phù hợp, tại vị trí đứng đầu câu lạc bộ quốc tế của chúng ta – J.M.V.

Chuyến Viếng Thăm Các Nhà Lai Tạo Gà Chọi ở Nhật. Là một nhà lai tạo gà chọi trong nhiều năm trời, tôi luôn mơ đến việc tìm hiểu gà chọi Nhật tại quê hương của chúng. Vì vậy, vào năm 1984, cùng với gia đình mình, tôi đi nghỉ ở Nhật Bản. Với người châu Âu, Nhật Bản là một thế giới hoàn toàn xa lạ với nhận thức tự nhiên của họ. Điều khác lạ nhất là việc thiếu không gian. Người ta sống ở những nơi rất chật hẹp; theo đó, gà cũng được nhốt trong các chuồng rất nhỏ.

Chúng tôi viếng thăm khoảng 15 nhà lai tạo. Tối đầu tiên, chúng tôi được mời dự một bữa tiệc để chào mừng, với tất cả những nhà lai tạo danh tiếng nhất ở Tokyo. Đây là cơ hội để tìm ra lời giải cho rất nhiều câu hỏi. Vì vậy, chúng tôi viếng thăm những nhà lai tạo các giống gà Yamato-Gunkei, Ko-Shamo, Chibi, Shamo, Satsuma-Dori…

Chúng tôi thấy các nhà lai tạo nuôi từ 150 đến 200 con, nhưng cũng có người chỉ có vỏn vẹn 5 con. Con số nhỏ nhoi này chủ yếu là vì thiếu không gian lai tạo. Một con O-Shamo (loại Shamo lớn chạng) ở quanh năm trong lồng 3x3 feet [0.9x0.9 m]. Mái được thả rông. Vào mùa sinh sản, hai mái được ghép chung với trống tốt nhất. Với gà Yamato, một trống thường cản với ba hay bốn mái. Mỗi tuần, trống được thay đổi nhằm đạt được kết quả tốt hơn về mặt thụ tinh.


GIA ĐÌNH COPPENS viếng thăm các nhà lai tạo nổi tiếng. Từ trái sang phải, Mrs. Coppens, W. Coppens, Yoshio Zenimoto với cậu con trai đứng sau ông, Geert Coppens và sư kê Nhật nổi tiếng, Teramoto.

Trong Triển Lãm: Phẩm Chất Chiến Đấu Được Đặt Lên Hàng Đầu (Kiểu Dáng và Cấu Trúc). Ở Nhật Bản, có một số lượng đáng kinh ngạc các câu lạc bộ, vốn dường như là những địch thủ đúng nghĩa. Các cuộc triển lãm ở Nhật Bản kéo dài từ hai đến ba ngày. Không được phép đá gà. Việc đánh giá được thực hiện trong thời gian triển lãm, được chứng kiến bởi công chúng. Giám khảo (judge) trước tiên quan sát gà để có ý tưởng tổng quát. Mỗi con đều được đánh giá lần lượt bởi năm vị giám khảo. Theo thang điểm 100, gà bị trừ điểm cho từng lỗi. Các điểm số cao nhất và nhỏ nhất bị loại ra [để tránh dìm hoặc nâng hàng, lối chấm điểm này phổ biến trong các cuộc triển lãm ở những lãnh vực khác, chẳng hạn như cá dĩa].

Trong đánh giá gà chọi, màu và tình trạng lông không quan trọng. Chỉ kiểu dáng (type) mới quan trọng (và trong việc tuyển chọn, cả phẩm chất chiến đấu nữa!).

Chúng tôi viếng thăm Bảo Tàng Gia Cầm ở Yokohama. Bảo tàng này được sở hữu bởi một hội kinh doanh thức ăn gia súc. Bạn sẽ thấy ở đó những phiên bản nhồi bông của tất cả các giống gà Nhật cũng như những kỷ lục rất hiếm. Con gái của S. Koyama trao tặng bộ sưu tập sách của cha cô cho bảo tàng này. Chỉ nội bộ sưu tập này thôi cũng đáng để tất cả những fan hâm mộ gà chọi viếng thăm bảo tàng này.


MỘT CON SHAMO xuất sắc nữa, với kiểu dáng (type) khác. Hãy nhìn vào bộ lông thưa thớt lòi cả da thịt, nhất là ở hai bên hông.


MỘT SỐ DÒNG SHAMO, lúc này lúc nọ, té ra mồng trích. Sự tái xuất hiện một đặc điểm của tổ tiên giống gà này, gà Malay. Hay có lẽ, đặc điểm xuất hiện khi pha với gà nòi Việt Nam, nơi mà loại chiến kê Malay đích thực vẫn tồn tại [gà nòi Việt vốn toàn mồng dâu P, không hề tồn tại gien mồng trà R nên không thể té ra mồng trích PR trừ phi gần đây người ta pha với các giống gà khác]. Trong quá khứ, việc qua lại giữa Việt Nam và Nhật Bản không hề hiếm, theo lời bạn tôi, J-L Bui-Van, một sư kê Việt sống ở Pháp đã nhiều năm. Ông bà anh từ Nhật đến Việt Nam làm ăn và định cư ở đó, nhưng luôn giữ liên lạc với Nhật Bản.


PHẨM CHẤT chiến đấu và vẻ đẹp [kiểu dáng] là mục đích của các nhà lai tạo Nhật Bản. Chiến kê ấn tượng này từng là nhà vô địch ở một trong những triển lãm lớn nhất tại Nhật Bản.

Chọi gà. Với mục đích này, các sư kê Nhật chủ yếu sử dụng O-Shamo (nhưng Satsuma-Dori vẫn còn được dùng). Luật thay đổi tùy mỗi vùng. Chọi gà được cho phép, nhưng cựa thép (steel weapon) và cờ bạc bị cấm. Gà Shamo đá cựa xương (naked heel). Trận đấu kéo dài từ 40 đến 80 phút, tùy mỗi vùng. Độ kết (utimate fight) giữa hai trống hay nhất có thể kéo dài đến 80 phút. Ở một số vùng, chủ gà có thể bắt gà mình lên nếu thấy nó sắp thua [chịu thua non].

Trước trận đấu, nền sới và gà được phun nước để giữ chúng được tươi tỉnh. Ở một số vùng, gà có thể được uống nước trong khi thi đấu.

Ở Vùng Niigata: người ta sử dụng trống từ 4 đến 6 kg. Sới tròn. Đường kính: 2 m. Ở Vùng Aomori: trống cân nặng từ 4 đến 5 kg. Sới vuông (Cạnh: 1.8 m). Ở một số nơi, người ta sử dụng sới lục giác. Ở Vùng Narita: trống nhẹ cân hơn (khoảng 4 kg). Đường kính sới là 2 m. Ở Vùng Kawachi: gà Shamo nhẹ cân hơn (dưới 4 kg). Gà Shamo cỡ lớn ở vùng này, đến từ Niigata và Aomori. Sới có đường kính 2 m. Vì đắt tiền, gà Ko-Shamo (gà tre Bantam Shamo) hiếm khi nào được dùng để đá.

Trọng Lượng của Gà Chọi Nhật: Shamo cỡ lớn: trống từ 4 đến 6 kg (đôi khi nặng hơn), mái từ 4 đến 5 kg. Shamo cỡ trung: trống từ 3 đến 4 kg. Gà chọi cỡ nhỏ: Ko-Shamo: trống 1 kg; mái 800 gr. Yamato-Gunkei: trống 2 kg, mái 1.7 kg. Chibi: trống 1 kg, mái 750 gr. Các giống gà có quan hệ với Shamo: Yakido: trống 2.6 kg, mái 2.1 kg. Kinpa: trống 1.8 kg, mái 1.4 kg.


KO-SHAMO, một giống gà rất đắt tiền. Giỏi chịu đựng nhưng không mắn đẻ lắm. Khác với O-Shamo ở nhiều điểm, chẳng hạn mồng lớn và ngắn hơn, lông đuôi rất thưa thớt và khô.


SATSUMA-DORI, giống gà đá cựa dao (slasher) trứ danh của Nhật, ngày càng hiếm bởi việc sử dụng cựa dao hiện bị cấm tại Nhật.


KINPA Ở TỈNH AKITA. Giống gà ô này thường có mã lại và rất giống với Tuzo. Cái tên “Tuzo” không được dùng ở Nhật. Chẳng ngạc nhiên khi xuất xứ của gà Tuzo là từ Kinpa.

Ghi chú: Địa chỉ của Câu Lạc Bộ Gà Chọi Phương Đông Quốc Tế: 82, Naarstigheidstraat, 9300 Allst, Belgium [theo Willem Van Ballkom, câu lạc bộ hiện không còn hoạt động].

Tôi đang tìm kiếm người hợp tác cho cuốn sách về gà chọi mà mình đang sửa soạn (bằng tiếng Pháp). Tôi đặc biệt tìm kiếm những thông tin về chọi gà ở Nam Phi, về các giống gà được sử dụng [để đá] ở Madagascar, về gà chọi Úc màu đen vốn có máu gà Sumatra và các bầy pha với gà rừng. Người vốn không rành viết tiếng Anh có thể gửi thông tin cho tôi bằng các ngôn ngữ sau: Pháp, Hà Lan, Đức, Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha và cả tiếng Ý nữa. Gửi cho: J.M. Vangansberg, 28, rue de Sondeville, 7600 Teruwelz, Belgium.