Gà Brazilian “Cáp Theo Lối Châu Á” (Bob Rodgers)

Gà Brazilian “Cáp Theo Lối Châu Á”
Bob Rodgers (The Gamecock, 11/1997) – http://asilclub.spruz.com

Anh bạn châu Á Po-lee và tôi đi từ bang nhà sang bang khác tham gia một vài độ gà châu Á. Theo cách người châu Á thường nói “đá hội” (show). Chúng tôi đến nơi vào khoảng 8:00 sáng. Đã có khoảng 200 người và 60 con gà. Chúng tôi chọn địa điểm bên cạnh mấy cây to để tránh nắng nóng vào buổi chiều.

Po-lee mang hai con đi đá và tôi có một con – con thứ hai mà tôi dự định mang đến hội bị sứt chóp mỏ nên tôi không thể dùng nó vào lúc này. Tôi đặt hai lồng thải phân (drop-out pen) ở chỗ có bóng râm và chúng tôi thả một con của Po-lee vào một lồng và gà của tôi vào lồng kia. Khi các sư kê châu Á nhìn thấy gà của chúng tôi trong lồng thì họ bắt đầu tụ lại để coi. Chủ yếu họ muốn kiểm tra kích cỡ và chiều cao của đám gà, tôi lại là một gã Mẽo trắng, nên các sư kê châu Á để ý đến việc cáp với gà tôi bởi vì kiến thức về coi gà của họ sẽ mang lại lợi thế.

Tôi để ý tới một con với cơ bắp lực lưỡng, bởi vì con gà này sẽ đá chậm hơn. Tôi yêu cầu gã châu Á thả gà xuống đất, rồi tôi bắt gà lên để xem chân cẳng nó cử động như thế nào. Khi gà đang ở trên không, tôi đặt tay lên lưng nó để đo lường độ rộng lưng và cả chiều dài thân nữa. Tôi cũng kiểm tra chân cẳng và coi bàn chân nó. Tôi để ý thấy không có tích bên dưới cằm và rất nhiều vết sẹo dưới mỏ và kéo dài xuống cổ. Thân và cổ nó rất cứng cáp chứng tỏ con gà này được biệt dưỡng đúng đắn. Có những lông mới nhú ra ở cánh chứng tỏ rằng con gà này từng đá nhiều hồ. Tôi nhìn vào cựa nó và không có dấu hiệu cựa bị mài để nó trông non hơn so với tuổi thực; tôi đoán nó khoảng từ chín đến mười một tháng tuổi. Sau khi coi con này, tôi đi đến kết luận sau:

1. Cẳng chân buông thõng bên dưới thân và cách nhau khoảng 3 inch [7.5 cm]. Điều này chứng tỏ với tôi rằng con gà sẽ chậm và đá không chính xác lắm.

2. Ngực rất rộng và to. Điều này lại chứng tỏ rằng con gà này sẽ chậm.

3. Mỏ và lưng lớn với cặp chân to – chứng tỏ rằng con gà này sẽ đá rất mạnh.

4. Gà có thân ngắn và ngón thắt [độ dài] trung bình (medium strait toe). Điều này cho tôi biết rằng con gà sẽ có vấn đề về thăng bằng lúc hậu trận điều khiến nó đá gà tôi khó khăn hơn và gà tôi đá lại dễ dàng hơn.

5. Không tích dưới cằm và có sẹo bên dưới cằm kéo xuống cổ. Điều này nói với tôi rằng đây là con gà trụ (stand up straight fighter) – con gà này sẽ đứng thẳng trên bàn chân nó, điều cho thấy nó sẽ không phải là gà kèo (wrestler) giỏi và không có thế để đẩy văng và té gà tôi. Lối đá này không cho phép gà xả hơi trong khi thi đấu. Chúng sẽ ăn no đòn khi đứng trước gà tôi. Loại gà này cũng muốn nắm cắn gà khác bằng mỏ và đá. Điều mà con Brazilian của tôi sẽ không để xảy ra.

6. Với lông mới vừa nhú ra từ chỗ gãy và cổ và thân cứng chắc, tôi biết mình sẽ phải đá với con này 5-6 hồ để hạ nó. Tôi có 75% cơ hội thắng và 95% cơ hội áp đặt (tying) trận này.

Tại sao tôi lại nghĩ mình có 75% cơ hội thắng trận này?

1. Gà của tôi rất nhanh và độc địa với bất cứ con nào đứng trước mặt nó.

2. Gà của tôi rất nhanh đầu (quick-headed); địch không thể chạm vào đầu nó hay nắm cổ mà đá.

3. Lối phòng thủ của gà tôi là đá liên hồi và khi ngưng đá nó bèn vô thật sát và xô đẩy gà địch. Theo cách này, gà địch không thể đá nó và nó có thể nghỉ ngơi giữa các đợt đá.

4. Ngón của gà tôi dài vốn giúp nó lấy thăng bằng tốt hơn ở những hồ sau. Điều cũng mang lại sự chính xác cho các chân đá ở những hồ sau.

Chúng tôi thỏa thuận đá sáu hồ với 18 phút mỗi hồ.

Tôi bắt gà ra khỏi lồng và đem đến một trong ba sới. Tôi bảo Po-lee lau rửa cho gà. Trọng tài băng cựa. Gà được đặt vào sới. Trọng tài đếm đến ba và các nài thả gà. Trận đấu bắt đầu theo cách mà tôi đoán với con to nặng hơn cố nắm mỏ (beak hold) để có thể đá gà tôi và gà tôi di chuyển đầu nó xuống dưới hay ra sau đầu con kia; gà tôi tách ra thật nhanh và đá vào đầu và cổ con kia từ một đến năm chân, rồi lại áp sát. Hồ đầu tiên kết thúc và các nài lau rửa gà, thông cổ bằng một cọng lông ướt. Đầu và cổ gà Brazilian không hề hấn gì, nhưng vùng da xung quanh mắt và mặt con gà to nặng hơn bên kia hơi sưng. Po-lee đặt gà tôi vào sới và trọng tài đếm đến ba và các nài buông gà. Con gà to nặng hơn nắm được gà tôi và đá rất mạnh vào đầu nó. Sau cú đó, con Brazilian của tôi không để gà kia nắm nó nữa và bắt đầu vào thật sát và lùi ra thật nhanh và đá vào mặt và cổ con kia – tại cuối hồ hai chỉ còn mỗi gà tôi đá; mặt và mắt của con gà to nặng hơn sưng vù. Khi hết hồ, Po-lee lau rửa mặt và thân con Brazilian và thông họng bằng một cọng lông ướt. Chúng tôi cho gà mình ăn ¼ nắm thóc ướt và dưa leo giã nát. Đầu gà tôi không bị vết sưng nào xung quanh mắt. Chúng tôi đặt gà vào sới để đá hồ ba. Con gà to nặng hơn nhìn rất kém và mất đi hầu hết sức mạnh của mình. Gà của tôi đã đá rất nhiều và nó bị chậm xuống. Nó sẽ kèo cổ (neck wrestling) nhiều và đá ít đi. Nó cũng xô đẩy con gà to nặng quanh sới và khiến địch thủ mất thăng bằng. Đây là cách để gà tôi được nghỉ ngơi trong lúc kèo. Khi nghỉ xong nó bèn lùi ra, đá vào gà kia. Khi hồ ba kết thúc, con gà to nặng hơn chỉ đứng trơ ra đó, cố gắng giữ thăng bằng. Nài lau rửa cho gà. Rồi nài gà to nặng hơn khớp mỏ (tie a beak on) nó. Khi hồ bốn bắt đầu, con gà to nặng hơn đứng trơ giữa sới – nó đã quá mệt và bị đánh nên không thể chuyển động – và gà tôi gây rất nhiều sức ép lên nó. Ở cuối hồ bốn, tôi cho con Brazilian của mình một chút lúa ướt và dưa leo. Số thức ăn này dường như khiến nó sung lên. Khi hồ năm bắt đầu gà tôi dường như lấy được nhiều sức mạnh hơn từ thức ăn. Đầu gà kia gục xuống sàn và không cố đá nữa. Một khi gà không thể đá nữa, trọng tài sẽ đếm đến 30 và tách gà ra, rồi lại đưa chúng gần nhau. Con to nặng hơn không đá nên trọng tài lại đếm đến 30. Đây là lần thứ hai ông đếm 30. Ông tách gà và lại đưa chúng gần nhau. Con to nặng hơn vẫn không đá vì vậy trọng tài đếm 30 lần cuối và tuyên bố gà tôi thắng trận. Po-lee lau rửa cho gà và chúng tôi gỡ băng keo ra khỏi cựa. Tôi bôi thuốc lên mặt và cổ gà và thả nó vào một trong mấy lồng thải phân.

Lý do mà gà tôi thắng quá dễ dàng là vì tôi coi được lối đá của của gà kia và tôi biết lối đá của gà mình. Cũng bằng việc đo lường cơ thể của gà kia mà tôi có thể xác định rằng mình sẽ đá một trận ngắn hay trận dài; việc cáp đá đúng đắn sẽ mang lại thắng lợi. Sau trận đấu, tay sư kê châu Á hỏi mua gà tôi. Tôi bảo họ rằng tôi sẽ bán con trống tơ với giá 300 đô.

Po-lee gặp khó khi cáp gà của anh bởi vì gà tôi thắng quá dễ dàng. Sau cùng tạm đụng trận với một con to hơn. Gà Po-lee là gà pha ba máu, ¼ Asil, ¼ Thái, ½ Brazilian màu điều của tôi. Trận đấu gồm 5 hồ với 18 phút mỗi hồ. Gà Po-lee thắng ở hồ 4½. Anh không cáp đá con thứ hai.

Khi chúng tôi chuẩn bị ra về, tay sư kê châu Á, mà tôi vừa đá, đến và nói anh có tiền để mua gà tôi. Tôi bắt gà ra khỏi lồng, anh lấy con trống tơ và đưa tôi ba tờ một trăm đô. Anh cám ơn vì tôi chịu bán gà cho anh và hỏi rằng anh có thể đến thăm chỗ tôi và xem gà của tôi hay không.

Khi cáp gà bạn có thể đá với một con thân hình hơi lớn hơn, nhưng không được đá với con cao hơn, dẫu chỉ ¼ inch [0.8 cm].

1. Đá với con hơi lớn hơn, gà bạn có 40% cơ hội chiến thắng và gà địch có 60%.

2. Đá với con cao hơn, gà bạn có 30% cơ hội chiến thắng và gà địch có 70%.

Chúc các bạn may mắn.


===================================================================


Ghi chú

*Đá đòn là thể loại chuyên về quyền cước, lối đá rất đa dạng. Các sư kê Việt dường như quan tâm nhiều hơn đến mục tiêu tấn công, chẳng hạn như “đá đốc cổ”, “đá mu lưng”, “đá đòn dọc” .v.v. Cách phân biệt của các sư kê nước ngoài hơi khác một chút, chẳng hạn gà chạy quần (spin wrestling/spinner), gà trụ (stand-up/slugger), gà kèo (wrestler), khóa cổ (superlock/locker/neck wrestler), gà cắn mổ (plucker), né hụp (bob and weave), gà vỉa (under wing & belly fighter), gà quăng (free kicker).

*Gà trụ (stand-up/slugger): Đá ở tư thế đứng thẳng, không đâm lườn xỏ vỉa. Gà này thường rất gân lực nhưng kém chính xác. Lối dở là những con chỉ đứng đó và trả cheo qua lại mà không chịu di chuyển. Khi hai con dở gặp nhau, chúng đứng đối diện đấu mỏ lẫn nhau theo lối cù cưa mà bạn không hề muốn. Lối hay là con di chuyển liên tục đến vị trí sơ hở của địch mà đá. Lối trụ hay nhất là quần trên (top spinner) vốn săn đầu và xoay theo gà địch. Những con này cũng thường đá kèo tốt.

*Gà kèo (wrestler): Lối dở là những con chỉ chăm chăm phòng thủ mà không ép đầu hay cổ gà địch để nắm đá. Đấy là lý do tại sao nhanh miệng (beak speed) rất quan trọng. Gà nhanh miệng là những con nắm và đá ngay lập tức. Không phải loại nắm một lúc rồi mới đá. Kiểu đó gọi là chậm miệng. Hầu hết gà kèo đều dùng ngực lấn tới một cách liên tục và sử dụng cổ để ép gà địch mà nắm đá. Một số đá kèo cao, một số kèo giữa và một số kèo thật thấp đến mức khóa cổ. Những con này gọi là gà khóa cổ. Khóa cổ (superlock/locker/neck wrestler): Hiệu quả nhất khi chúng khóa để tấn công và nhanh miệng. Một số con khóa cổ cả ngày để tránh bị đá chứ không phải để tấn công. Những con này không hay. Một số gà khóa cổ thường vào kèo ở vị trí thấp để khi rời kèo hoặc chạy kiệu thấp hơn. Cùng với lối di chuyển đầu khôn ngoan, chúng có xu hướng đá vỉa. Gà Asil giỏi đá lối này.

*Ngón thắt (strait toe): Bob Rodgers học hỏi cách xem gà của các sư kê châu Á. Theo Kê Kinh Diễn Nghĩa của Nguyễn Phụng Lãm “Ngón dài thắt nhỏ thời hơn”, theo phần bổ sung của Kê Kinh trong một cuốn sách gà chép tay mà chúng tôi có “Lại thêm thắt ngón, vô hồi đá đau”. Theo tác giả Xuân Tùng “nhìn ngón cho thanh tao, ốm”. Theo tác giả Phan Kim Hồng Phúc “Ngón chân dài, các đốt chia ra từng mắt rõ ràng, ngón phải thanh, không mập tròn, thì đấy là chân tốt”. Tác giả Vương Hồng Sển trích dẫn Tập Vở Thú Y “ngón chân dài nhưng khớp xương ngón lớn và rõ rệt”. Sau khi khảo sát, chúng tôi thấy rằng “ngón thắt” là ngón thuôn đều, từ chậu ra đến móng. Khác với “quản thắt” nghĩa là tóp lại ở giữa. Ngoài ra còn có “sọ thắt” (Đạo Kê Diễn Nghĩa) mà bạn nào quan tâm có thể đọc ở đây.

*Lồng thải phân (drop-out pen): Nghĩa tiếng Anh của “drop-out” là “từ bỏ” học hành hay công việc, xét theo công dụng thì nó chẳng qua là cái lồng hay bội dã chiến mà người ta mang theo ra trường để nhốt gà. Nhưng hầu hết các bài biệt dưỡng đều dùng lồng drop-out để nhốt gà (khi bắt ra từ tủ dưỡng), chờ nó ỉa, kiểm tra phân (droppings) nhằm kiểm soát quá trình tới độ nên chúng tôi tạm dùng với nghĩa “lồng thải phân”.