Một Chuyến Viếng Thăm Ngắn Đến Thái Lan

Một Chuyến Viếng Thăm Ngắn Đến Thái Lan
Han Daw Chee (Redhillbetta) - singnet.com.sg

Trang web này trình bày chuyến viếng thăm Thái Lan, cái nôi của giống cá Betta splendens được lai tạo qua hàng trăm năm dành cho mục đích chiến đấu và đã được phát triển thành giống cá đặc biệt dành riêng cho thú chơi này. Plakat Mhor (1) đã nổi danh là dòng cá tốt nhất trong nước và là thành phần chủ yếu trong các đấu trường ở miền Trung Thái Lan, hay chính xác hơn là khu vực Bangkok .

Để đem lại những giây phút sống động cho các bạn, tôi đã đến các trường đá, gặp những tay chơi và các chuyên gia cản cá ở các trại cá nằm trong lòng khu vực của giới chơi cá đá Thái Lan.

Đi cùng với tôi không ai khác hơn là ông Prechai Jintasaerewonge, chuyên gia nổi tiếng về cá betta và đồng thời cũng là người điều hành trang web www.plakatthai.com.

Các bạn hãy thưởng thức những hình ảnh và thông tin mà tôi đã mang về từ Thái Lan. Tất cả đều được viết theo quan điểm riêng của tôi do đó nếu có gì sai sót xin quí vị chỉ giáo .


Cá Plakat Mhor của Precha - trang bị từ đầu tới đuôi bởi hàm răng sắc như dao cạo, mỏ cứng, người cứng và mạnh khỏe, đây là nhưng con cá chuẩn bị ra trường đầy triển vọng. Cá của ông đã gặt hái nhiều thành công ở Thái và hải ngoại. Tôi đã thấy những con cá trống của ông được người Singapore dùng làm cá giống sau khi đá thắng nhiều trận.


Cá của Precha đang trong giai đoạn huấn luyện. Hãy chú ý các con số trên hồ, được dùng để đánh dấu bầy cá và ngày tháng liên quan tới thời khóa biểu dưỡng và luyện cá.


Các đấu sĩ được đem tới trường cá trong các chai rượu whisky để gọn trong túi xách tay. Cá được cáp trong các chai này, nắp ít khi được mở ra và người chơi cáp cá bằng cách nhìn ngang. Nói chung thì họ chỉ tính bề rộng và bề dài của con cá khi cáp. Do lối cáp cá này nên các người cản cá ưa đúc ra các con cá có đầu to (khi nhìn từ trên xuống) để được lợi thế vì yếu tố trên dễ bị người chơi bỏ qua khi cáp theo chiều ngang. Cá Thái theo ý của tôi phải có đầu thật to nhìn từ trên xuống miễn là không làm ảnh hưởng tới khả năng chiến đấu .


Đây là trường cá ở Thonburi, nằm ở ngoại ô Bangkok, một trong nhiều trường cá ở Thái Lan. Tất cả các con cá đá ở đây đều thuộc dòng Plakat Mhor, giống cá có thể đá bền lâu. Điểm thú vị ở các trường cá Thái Lan là có nhiều dân chơi vãng lai từ các vùng khác tới để so tài với các tay chơi địa phương. Họ đem theo những con các hạng nhất và sẵn sàng đá độ lớn. Thường thì họ để lại các con cá đã đá xong cho dân địa phương ép, điều ảnh hưởng tốt cho sự phát triển của giống cá địa phương.

Điều này cũng tương tự như ở Singapore khi dân đá cá từ Mã Lai đem cá tới đá. Nhiều dân chơi cá địa phương (Singapore) có quen biết với các dân chơi Mã Lai. Giống cá ở vùng Ipoh (Mã Lai) được ưa chuộng nhất ở Singapore. Người ép cá đá thường dùng các giống cá của các vùng lân cận để lai giống, nhưng đối với cá Singapore thì các dòng cá của Ipoh là giống chủ lực trong việc lai tạo .


Người chủ trường với một người chơi lâu năm. Trường cá có một quầy bán thức ăn dã chiến. Tôi mua một chai nước khoáng và một bữa cơm gồm trứng chiên và thịt heo nấu cay kiểu Thái chỉ mất khoảng 30 bạt tương đương 1.22 SGD (nói thêm là... ăn cũng ngon miệng lắm).


Khi người đá cá tìm được con cá thích hợp với con cá của họ, họ sẽ nhẹ nhàng vớt con cá cho vào keo. Ở Singapore, người chơi không được nhẹ nhàng bằng, họ thường đổ con cá vào keo (vợt chỉ dùng cho cá chết).


Keo để đá cá ở Thái có hình dạng vuông vức, với miệng keo rộng khoảng 6-7 inch và hẹp dần ở đáy. Loại keo này dễ quan sát từ 4 hướng, tốt hơn loại keo thân tròn dùng ở Singapore. Người chơi ở Singapore có thể cho loại keo của Thái là nhỏ. Người Thái thích phóng tiền lên từ từ. Họ có thể bắt đầu từ tiền độ nhỏ, sau đó tăng dần trong suốt trận đấu. Do vậy họ thích dùng keo vuông để quan sát cho rõ. Những người có nhiều kinh nghiệm sẽ ngồi quay lưng về hướng chiếu sáng giống như mấy ông trong hình. Họ trông thấy rõ hơn, trong khi những người nhìn trực diện hướng chiếu sáng sẽ chỉ thấy phần tối của con cá. Người đàn ông lớn tuổi mặc áo trắng không hề nhấc mông trong suốt trận đấu, cho dù chỉ để đi vệ sinh (trường cá không có toa lét, đã thành lệ họ thường đi vệ sinh ở bờ ở bụi).


Ở trường Thái, trận đấu bao giờ cũng giữa 2 con cá và không có giới hạn thời gian, trận đấu được ngưng khi một trong hai con cá ngưng đá và bỏ chạy hoặc không giương vây. Người chơi sẽ yêu cầu "kiểm tra" khi thấy một con cá ngưng giương vây hoặc ngưng đá. Một trọng tài sẽ tới và xem xét. Ông ta sẽ kiểm tra xem có đúng là hai con cá đã ngưng đá chưa. Nếu đúng vậy thì ông sẽ đem đến một lọ khác trong đó có một con cá mới. Con cá mới phải bằng cỡ hai con cá đang thi đấu. Hai con cá sẽ lần lượt được vớt vào keo của con cá mới. Tiếng lóng của trường đá gọi con cá mới này là cá "cảnh sát" (2). Hai con sẽ phải chịu 5 cú cắn từ con cá "cảnh sát" mà vẫn phải phùng mang và cắn lại. Con cá yếu nhất phải gặp cá cảnh sát trước. Hai đấu sĩ phải trở lại trận đấu nếu cả hai vượt qua "ải" này. Có khi phải làm đi làm lại mấy lần kiểm tra mới quyết định được kẻ chiến thắng. Số lần "kiểm tra" cũng có thể được ấn định trước bởi hai người chủ cá theo đó nếu hai con cá đều vượt qua số lần kiểm tra đó thì sẽ được tính huề. Theo tôi thấy thì cá ít bị chết hơn khi sử dụng luật có xài cá "cảnh sát".

Ở Singapore không dùng cá "cảnh sát", cả hai đấu thủ được để nguyên trong keo trong suốt trận đấu kéo dài từ 3-6 tiếng đồng hồ. Có nhiều con do bị thương hoặc kiệt sức bị chết trong lọ. Dân chơi cá Singapore thích những con cá có thể đá đến hơi thở cuối cùng. Như vậy con cá không cần phùng xòe, có con chỉ cần nằm yên dưỡng sức và qua khỏi mức thời gian ấn định nên không bị xử thua. Cá Thái thì ngược lại hay có khuynh hướng phùng mang với sự kích động nhỏ nhất do luật của trường Thái đòi hỏi điều này, và do vậy nắp mang của chúng "linh động" hơn nhưng bị coi là "mềm" đối với dân chơi cá ở Singapore. Cá Singapore được đúc ra để đá theo kiểu ấn định thời gian nên có khuynh hướng đá hăng ngay từ đầu. Trong khi cá Thái từ tốn hơn. Chúng ưa đá dai và kiên trì hơn. Kết luận của tôi về vấn đề này đó là luật trường đá sẽ ảnh hưởng tới đặc tính của của cá đá và với thời gian thì người đúc cá sẽ dần dà lai tạo cá theo chiều hướng thuận lợi với luật của các trường đá ở khu vực.


Đấy là tôi và Precha tại trại cá betta ở Naklon Pathom, một vùng ở phía tây của Bangkok. Trại cá có 1300 hồ, đúng là một trại cá lớn và chỉ chuyên về các loại cá để đá Plakat Mhor. Tôi mua 2 con Plakat Mhor từ trại làm lưu niệm với giá 50 bạt mỗi con (tôi là người trẻ hơn và cao hơn).


Trại cá betta có một phòng dành riêng cho các con cá giống. Hơn 50 cặp Plakat Mhor đang ở trong các bể dưỡng cá và vô số cá trống và mái được để trong lọ vuông la liệt trong phòng. Quá trình dưỡng cá có thể mất nhiều ngày. Cá trống được bỏ trong lọ nhỏ để trong hồ lớn hơn chứa cá mái. Tất cả các lọ dưỡng cá được cho đầy lăng quăng, nhiều lăng quăng chưa bị ăn có thể thấy đang chạy lăng quăng trên mặt nước. Cả hai hình cho thấy cách bố trí hồ nuôi dưỡng cá giống.


Cá đá của trại được nuôi trong các hồ xi măng hình trụ, trồng dày đặc các loại cây thủy sinh. Hồ có đường kính 1.5m và chứa nước sâu 0.8m. Ánh sáng mặt trời đầy đủ, nước khá trong và cá sống trong đó rất khỏe mạnh. Cá trong hồ xi măng được cho ăn bo bo, trùng huyết và trùn chỉ. Khay thức ăn được để gần mặt nước giống như trong hình ở trên.


Một nhóm người đang lựa cá trong trại. Tôi đi theo họ và mua 2 con cá để làm quà lưu niệm từ cái hồ mà họ đã chọn cá cho mình.


Những hồ xi măng được đánh số để nhận biết bầy cá nào đang sống bên trong. Đáy hồ được lót một lớp đất sét. Ảnh bên phải cho thấy một hồ mới đã được chuẩn bị sẵn sàng để thả lứa cá mới vào. Cũng như mọi người đúc cá, ai cũng có bí mật riêng để nuôi cá đá sao cho cá của họ có cơ hội thắng nơi đấu trường. Tôi thấy đất sét được cho vào đáy hồ có lẽ để tăng cường khoáng chất cho nước.


Đây là nhà của một người đá cá Thái Lan. Nhiều người chơi cá đá như anh ta cũng ép cá cho riêng mình. Anh này có hơn một trăm hồ nuôi cá Plakat Mhor đằng sau nhà. Thời gian gần đây, nhiều người đúc cá trẻ tuổi bắt đầu pha thêm các dòng cá từ các nước khác vào dòng cá của họ. Nhiều con cá lai đã đá tốt ở đấu trường. Tay chơi này nuôi cá đá trong hũ tròn thay vì hũ vuông cổ truyền, điều này hiếm thấy ở Thái Lan. Ở Singapore, chỉ có cá lia thia kiểng mới nuôi trong lọ vuông. Tôi để ý thấy người Thái có óc thẩm mỹ, họ hiểu rõ giá trị con cá của mình, họ luôn nuôi nó trong lọ vuông để quan sát được rõ, nước trong lọ luôn sạch sẽ và phòng nuôi cá cũng gọn gàng ngăn nắp.


Tại các tiệm chuyên bán cá đá ở chợ Jartujak. Có nhiều tiệm như vậy ở chợ, cá đá được bày gọn gang ở trên kệ với các loại rong thủy sinh trong nước lá bàng. Có một tiệm còn đặt một trường đá nhỏ để đá cá. Những bể tròn với nước trong vắt và có trồng cây được dùng để luyện cá. Đây hẳn là một điểm dừng chân tiện lợi để sắm những gì cần thiết cho cá đá, từ đồ lặt vặt cho đến thức ăn, cá đá đã qua huấn luyện và chưa huấn luyện và có cả trường để đá.


Sau một ngày ở trường đá, thăm trại cá, chợ Jartujak và gặp gỡ các tay chơi, trời đã sập tối. Chúng tôi đi ăn tối (kiểu buffet 99 bạt một người hoặc 4.06 SGD). Sốt cay Thái rất tuyệt, có nhiều vị khác nhau, thế nào cũng có loại hợp với khẩu vị của bạn. Tôi đựng hai con cá lưu niệm của mình trong chai nhựa và đậy kín để tránh rỉ nước trước khi bỏ vào hành lý.


Hai con cá lưu niệm, cá Plakat Mhor đúc tại Thái. Tôi cũng đem về nhà một tờ tạp chí về cá Plakat bằng tiếng Thái mặc dù tôi không hiểu tí gì về tiếng Thái.

**********************************
Ghi chú (dthong)
1)Plakat Mhor cũng có tài liệu ghi là Plakat Mohr có nghĩa là loại cá lia thia được thuần dưỡng qua hàng trăm năm dùng để đá. Tiếng Việt gọi là cá Xiêm đá độ.
2) Cá “cảnh sát” còn được gọi là cá “trọng tài”. Luật mỗi vùng mỗi khác. Có nơi luật rất gắt như tại Indo, cá thi đấu sau khi ngưng được vớt ra mỗi con mỗi keo nước sạch, sau đó thả cá cảnh sát vào. Mỗi con phải chịu ít nhất 10 cú cắn của cá cảnh sát mà vẫn chịu đá với cá cảnh sát thì mới tính.

 

Bài dịch xuất sắc, cám ơn dthong.