Black Gold là gì?

Black Gold là gì?

Không Thể Và Có Thể
Tôi từng nghe nói đến Black Gold từ năm ngoái. Ông anh trong giới bảo Nemo và Black Blue giờ xưa rồi, ngôi sao mới nổi là Black Gold! Black tự thân là nền sẫm, trong khi Gold là copper trên nền vàng tức nền nhạt. Các yếu tố phủ định lẫn nhau. Không thể được! Nhưng thế giới betta từng chứng kiến chuyện “không thể” thành “có thể”! Hãy cùng nhìn lại lịch sử.

Đầu tiên, Dr. Pronger chiếu tia X vào trứng betta đã thụ tinh và một số cá con nở ra có màu đen. Đấy là Melano và cá mái vô sinh (1). Các tài liệu cũ ghi nhận cả đống nghiên cứu về bản chất của việc vô sinh và nỗ lực để mái Melano sinh sản được. Tất cả đều thất bại cho đến khi Melano được châm máu marble để tạo ra Super Black. Mái Super Black sinh sản bình thường. Victoria dường như bỏ qua chi tiết này mà chỉ nhắc đến copper (2). Bầy Super Black thường té ra một số cellophane và màu sắc có thể biến đổi theo thời gian, dấu hiệu điển hình của marble.

Rồi red (đỏ) và non-red (vàng, cam) là các yếu tố phủ định lẫn nhau. Có cái này thì không thể có cái kia và ngược lại. Cho đến khi Dalmatian Orange với đốm đỏ trên nền cam xuất hiện (3). Sau đó là Vanda, Armageddon ==> Nemo & Flame (4). Tất cả đều có một đặc điểm chung: hiện diện của marble. Marble biến điều “không thể” thành “có thể”. Nên nhớ, marble làm điều nó muốn, nơi nó muốn và khi nó muốn!

Tất cả những điều này khiến chúng tôi thấy cần tái khảo sát cấu trúc màu của Black Gold một cách nghiêm túc. Nhìn chung, màu tổng thể của con cá là đen. Ở những chỗ gien non-red phát tác cục bộ nhờ marble, chúng ta thấy màu vàng. Non-red là gien liên kết với cambodian (nền nhạt), làm mất đen nên lớp vàng, vốn ở trong cùng, lộ ra. Trên thực tế, chúng ta vẫn thấy có những con betta với hai màu đen vàng như Yellow Fancy hay Yellow Black MG. Làm sao để biến vàng thành gold? Ngay bên trên chỗ lộ ra màu vàng phải có lớp copper. Xin nhắc lại NGAY BÊN TRÊN!!! Bởi chẳng có gì đảm bảo copper xuất hiện đồng bộ với vàng, nên nhiều khả năng bạn sẽ có con cá đen, vàng, copper và cả chút gold nữa nếu copper vô tình phủ lên vàng! Không phải con cá đen với vảy gold lốm đốm mà các bạn hằng mơ ước. Nói cách khác, nếu có cây đũa thần để biến mọi thứ thành điều mong đợi, non-red cần liên kết với cả copper để một khi nó phát tác, màu gold cũng đi kèm. Bằng không, phân bố copper “có thể” tình cờ trùng khớp nền vàng nhưng để hình thành với mật độ cao... gượm đã, xác xuất trúng số độc đắc là bao nhiêu nhỉ?


Cấu trúc màu Black Gold đích thực.

Black Gold Bí Kíp
Nhưng có phải Black Gold đã xuất hiện từ lâu mà chúng tôi vẫn cố nói điều ngược lại? Qua khảo sát hình ảnh và clip trên mạng, đồng thời trao đổi với một đại lý betta có tiếng (5) vốn theo sát mọi động thái trong thế giới betta nội địa, chúng tôi rút ra vài kết luận như sau:

1) Rọi đèn (5). Copper (blbl++) luôn ánh gold dưới một góc nhìn và chiếu sáng nhất định bất kể nền gì: sẫm, nhạt hay opaque. Chúng tôi biết có một sư phụ chụp hình con copper thế nào mà vàng chóe, và thường gọi đùa anh là “thần đèn” hay “bậc thầy ánh sáng”. Về sau cụm từ này được áp dụng cho tác giả của những tấm hình được kích màu nhờ… rọi đèn! Màu gold đích thực (tức copper nền vàng) cũng sáng hơn nhờ đèn nhưng chúng ta không cần phải cố gắng nhiều.

2) Chỉnh màu. Ở một số tấm hình, chúng tôi thấy ngoài con cá, thế giới xung quanh cũng vàng vọt. Cũng có thể tác giả sử dụng đèn vàng nhưng không loại trừ khả năng chỉnh màu. Chỉnh màu dường như tương tự với rọi đèn vàng nhưng nhanh, gọn và đơn giản hơn nhiều.

3) Yếu tố bổ sung. Một số clip cho Black Gold kè với Black Copper để so sánh sự khác biệt giữa hai tông màu. Chúng tôi công nhận có sự khác biệt. Khi quan sát kỹ, chúng tôi cho rằng đó chính là Black Copper mang opaque dị hợp (heterozygous opaque) hay một alen opaque (Opop). Bột phấn khiến copper sáng hơn, làm tăng hiệu ứng gold. Còn nếu là opaque đồng hợp (OpOp) thì bột phấn quá nhiều, lấn át copper, khiến nó chỉ phảng phất, hiệu ứng gold sẽ kém đi. Dĩ nhiên, Black Heterozygous Opaque Copper là “Black Gold thực tế”, không phải là Black Gold đích thực như chúng tôi đã trình bày.

Trên đây là những gì chúng tôi ghi nhận khi quan sát các cá thể Black Gold thực tế. Điều này không phủ định khả năng xuất hiện Black Gold đích thực trong tương lai dẫu chúng ta đều biết là cực khó.


Cấu trúc màu Black Gold thực tế.

Định Hướng Lai Tạo
Cũng đại lý trên (5) cho biết hiện chỉ có một nhà lai tạo Black Gold nội địa (6). Anh ngạc nhiên sao không ai khác làm Black Gold dẫu cá này bán rất chạy. Có lẽ vẫn chưa làm ra hoặc bỏ cuộc hết rồi chăng? Nhưng tình hình có vẻ đang nóng lên thời gian gần đây, vài bạn hỏi chúng tôi cách thức lai tạo Black Gold. Bí lối, chúng tôi đành khuyên cản Super Black với Gold và cầu nguyện cho đến khi Black Gold xuất hiện. Với thông tin mới thu thập, mục đích bây giờ là cản cá đen vảy copper mang một alen opaque (Opopblbl++). Có hai hướng lai tạo:

1) Samurai x “Copper Gold” may mắn té ra Black Gold theo thông tin từ nhà lai tạo nội địa. “Copper Gold” theo mô tả là copper ngả tông gold (5). Chúng tôi đoán là Copper mang một alen opaque. Bởi đang nghiên cứu Dragon nên chúng tôi có nhiều loại này, quả là sáng hơn copper thường (7). Copper té ra từ các bầy Dragon đôi khi mang sẵn một alen opaque rồi (xem ở đây). Đó có phải là Copper Gold?

2) Samurai (vảy copper) x Black Copper Galaxy. Đây là cách mà chúng tôi khuyên làm nếu bạn tìm ra chất liệu. Samurai theo chúng tôi gọi vui là con rồng đen “kém chất lượng”, vảy chỉ trên lưng, không phủ kín toàn thân. Ưu tiên dạng vảy vỡ như Black Mamba (8). Về màu sắc, có ba loại vảy gồm opaque copper (OpOpblbl++) ánh đồng, opaque turquoise4 (OpOpblblnm+) ánh xanh ngọc và opaque white (OpOpblblnmnm) trắng tinh. Các tông màu này đều phảng phất nhưng người quen mắt vẫn nhận ra. Black Copper Galaxy (opopblbl++) hy vọng té ra từ các bầy Black Blue Galaxy. Màu này dễ nhận biết. Khi cản với nhau, bạn sẽ thu được toàn bộ Black Heterozygous Opaque Copper (Opopblbl++) hay “Black Gold thực tế”.

Lai tạo Black Gold.
(A) Black Mamba với vảy copper dragon ở đầu và lưng. Bà con thường gọi là Samurai, nhưng không phải là Samurai đích thực (9), Samurai geno thì đúng hơn (10).
(B) Black Mamba với vảy vỡ như Galaxy. Đây là dạng được chuộng.
(C) Fancy Copper. Loại Black Copper vảy vỡ có thể té ra từ các bầy Black Blue Galaxy.
(D) Black Gold thực tế.
Ảnh: (A)(B) Yang Betta; (C) Thai Thang; (D) Ty Chuot (Mouse Betta).

Việc khảo sát cấu trúc gold cho thấy lớp vàng đóng vai trò chủ đạo về màu sắc, đóng góp của lớp copper vào màu vàng là rất yếu ngoại trừ hiệu ứng lấp lánh. Một khi thiếu lớp vàng, tức đỏ hay đen hiện diện, thì màu mà chúng ta thấy là “đồng” (copper) với một chút vàng và nhiều nâu. Nâu tự thân là một tập hợp của nhiều bước sóng khác nhau, cả red, green lẫn blue, theo một tỷ lệ nhất định tùy tông màu (11). Có thể lai tuyển chọn Copper theo hướng giảm nâu, tăng vàng? Điều này theo chúng tôi là khả thi xét về yếu tố tăng độ dày của lớp ánh kim. Còn việc lọc lựa các tấm tinh thể theo hướng phản xạ ánh sáng vàng là chưa biết, nhưng chắc chắn sẽ rất tốn thời gian và công sức. Nếu thành công thì chúng ta sẽ có con Copper Gold (đồng thau, brass) đích thực, không cần phải kích đèn quá nhiều.

Có nhiều con đường để đạt đến mục đích. Cách thức được thảo luận ở đây không nhất thiết là luôn đúng và duy nhất. Còn với những ai từng trăn trở về Black Gold, hy vọng bài viết này sẽ giúp bạn khuây khỏa phần nào…

Ghi chú
(1) Tim ‘s Alpha Bettas (Tim Arndt) - http://www.diendancacanh.com/threads/174/
(2) Các loại đen khác nhau (Victoria Parnell) - http://www.diendancacanh.com/threads/281/
(3) Nhận diện Cam Đốm (Victoria Parnell) - http://www.diendancacanh.com/threads/289/
(4) Tổng kết thông tin về thế giới betta lốm-đốm - http://www.diendancacanh.com/threads/289/#post-2301382
(5) Betta Sales - https://www.facebook.com/tuanbettasales
(6) Tý Chuột (Mouse Betta) - https://www.facebook.com/profile.php?id=100008660557757
(7) Đi tìm Opaque (Dragon - Phần 2) - http://www.diendancacanh.com/threads/2.481637/
(8) Black Samurai và Black Mamba - http://www.diendancacanh.com/threads/460759/
(9) Samurai Betta (Sabrina LJ Dichne aka Züri-Betta)
(10) Samurai vs. Genotype Samurai (The Labyrinth)
(11) Nâu (brown) là màu trộn giống như be (beige), hồng hay cả trắng. Bất kỳ màu trộn nào cũng có thể đo lường bằng thành phần RGB hay đỏ-lục-lam. Mỗi thành phần có giá trị từ 0 đến 255. Đỏ thuần chẳng hạn, có giá trị là 255-0-0. Trắng thuần là 255-255-255. Đen thui ngược lại trắng với toàn bộ RGB bằng 0. Mọi kết hợp khả dĩ của RGB cung cấp trên 16 triệu màu vốn nhiều hơn khả năng phân biệt của người thường. Theo tiêu chuẩn đặt tên trên mạng, nâu thuần (plain) có giá trị RGB là 165-42-42. Nâu yên ngựa (saddle) có giá trị RGB là 169-69-19. Nhưng cho dù màu nâu yêu thích của bạn ngả đỏ hay lục (olive), chúng đều có chút lam (đôi khi bằng lục nhưng không cao hơn) (Ruben Valenzuela) - https://www.quora.com/If-brown-isnt...-length-is-it-really-a-color?top_ans=19084308