Liên hệ quảng cáo: anh Nguyễn Long Khánh (mobile: 0907 707 171 - nick: nlkhanh - email: longkhanh1963@gmail.com)

Cá dĩa: Toàn bộ sự thật và không gì ngoài...

Thảo luận trong 'Bài viết tuyển chọn - cá Dĩa' bắt đầu bởi vnreddevil, 2/9/16.

  1. vnreddevil

    vnreddevil Moderator

    Cá dĩa: Toàn bộ sự thật và không gì ngoài...
    Mark Evenden – http://www.practicalfishkeeping.co.uk

    [​IMG]

    Mark Eveden xua tan một số ngộ nhận dai dẳng về loài cá biểu tượng của Nam Mỹ này.

    Đã đến lúc sự thật về cá dĩa được tách rời khỏi hư cấu. Những niềm tin lưu truyền trong thú chơi có lẽ không cần thiết, không có ích hay thậm chí thiếu chính xác – như bạn sẽ thấy:

    Nghe nói chúng cần nước lọc thẩm thấu ngược (RO)

    Mọi cá dĩa sẽ sống trong nước được sửa soạn bằng bộ lọc thẩm thấu ngược – nhưng có phải tất cả đều cần?

    Đa phần phụ thuộc vào nguồn nước mà chúng sống trước khi đến hồ cá của bạn.

    Cá dĩa hoang đòi hỏi nguồn nước mềm, hơi a-xít và nói chung, cách duy nhất để đạt được điều này là sử dụng bộ lọc thẩm thấu ngược. Một số khu vực ở Anh có nguồn nước máy mềm, nhưng dẫu vậy, sẽ khôn ngoan khi để nó chảy qua than (carbon).

    Cá dĩa Châu Á cũng được nuôi trong nước mềm, vì vậy [chúng] sẽ phù hợp với điều kiện nước dành cho cá dĩa hoang. Một số tay chơi luyện cho cá dĩa Châu Á của mình quen với nguồn nước máy ở Anh, nhưng các nhà lai tạo hàng đầu như Jeffrey Tan khuyên dùng nước mềm.

    Tuy nhiên, cá dĩa thuần dưỡng ở châu Âu (European-bred) hoàn toàn thoải mái và thậm chí sinh sản trong nguồn nước cứng hơn – nguyên nhân là chúng hiện đã được thuần dưỡng qua nhiều thế hệ và thích nghi với nó.

    Hành động đúng đắn nhất của bạn là xin lời khuyên từ nhà cung cấp cá dĩa mà mình chọn, nhưng ngày càng nhiều người chơi xem bộ lọc thẩm thấu ngược là sản phẩm đã lỗi thời.

    [​IMG]

    Bạn không nên pha trộn cá từ những nhà cung cấp/quốc gia khác nhau

    Theo tôi câu trả lời là không, nhưng nếu điều đó không xảy ra thì thú chơi đã bị kìm hãm.

    Việc nuôi cá dĩa thành công trở nên dễ dàng hơn bằng cách hạn chế những rủi ro đã biết và có bằng chứng thuyết phục rằng đôi lúc, khi hai bầy cá từ những nguồn khác nhau được thả chung hồ, thì việc đó có thể mang lại thảm họa – với một bầy đổ bệnh rất nặng chỉ sau vài ngày.

    Tôi phải nhấn mạnh rằng đây không phải là “vấn đề” châu Á/Đức, như nó thường được đề cập trong thú chơi. Nó có thể bao gồm hai bầy cá đơn giản được mua từ những tiệm khác nhau.

    Vì vậy, làm sao để tránh? Hãy đừng làm! Tuy nhiên, nếu bạn muốn nuôi cá [xuất xứ] từ những chỗ khác nhau thì có một quy trình đơn giản để theo.

    Thường mọi người muốn một hồ cá đông vui, họ ra ngoài, mua vài con cá dĩa mới, thả chúng vào hồ và 48 giờ sau mới nhận ra vấn đề. Vì vậy, hãy thả cá của bạn vào hồ riêng để cá mới trải qua giai đoạn cách ly (quarantine).

    Trong thời gian này tránh chuyển giao dẫu chỉ một giọt nước từ hồ này sang hồ kia.

    Sau vài tuần, lấy một con cá mới và một con cá cũ và thả chúng vào chung một hồ. Nếu sau mười ngày mà chúng vẫn ổn thì bạn có thể đoán rằng mọi thứ đều ổn.

    Nếu cá sắp sửa “lây nhiễm chéo” (cross contaminate), nó sẽ tự thể hiện trong vòng 48 đến 72 giờ. Nhìn chung điều này được gọi là “dịch cá dĩa” và có thể điều trị, mặc dù không phải lúc nào cũng thành công, hãy dùng muối hạt (sand dips)/formalin và malachite green/acraflavin.

    Liệu rủi ro này có đáng để lưu tâm? Chỉ người nuôi mới có thể quyết định. Tuy nhiên, lời khuyên của tôi là nên tránh những rủi ro đã biết.

    [​IMG]

    Cá dĩa phải có mắt đỏ mới được xem là có giá trị

    Nhìn chung, cá dĩa hoang có mắt đỏ tươi, vì vậy một số người nuôi xem mắt đỏ là đặc điểm bắt buộc.

    Tuy nhiên, hầu hết cá dĩa ngày nay là đột biến thuần dưỡng và mắt chúng có thể vàng/đỏ/bạch tạng (albino) và tương tự.

    Bất kể màu sắc, luôn chọn những con mà kích thước mắt tỷ lệ với thân. Nó cũng phải sạch và sáng, vì mắt là chỉ dấu tốt về tình trạng sức khỏe và tuổi tác của cá.

    Cá đực có vây bụng dài hơn cá cái

    Đôi khi nhưng không luôn như vậy. Vây cá dĩa cũng giống như móng tay, phát triển liên tục và “rơi rụng” – không hẳn đúng, nhưng cá có khả năng thay thế những vùng mềm ở vây của mình.

    Tôi tin kích thước và hình dạng của vây có liên quan trực tiếp đến di truyền, chất lượng thức ăn và nguồn nước mà cá được cung cấp.

    Cá đực, khi sinh sản, thường có vây bụng và vây lưng dài hơn cá cái, nhưng tôi tin đặc điểm này là dấu hiệu cho thấy cá có điều kiện sức khỏe tốt hơn bất kỳ điều gì khác.

    Chúng cần độ pH rất thấp để tồn tại

    Cá dĩa vẫn tồn tại trong một tầm pH rộng và một lần nữa nguồn gốc của cá cần được xem xét, nhưng rõ ràng có một ngộ nhận rằng pH ngoài tự nhiên luôn rất thấp.

    Vào mùa mưa, nước ở các sông hồ sẽ có độ pH gần trung hòa.

    Điều quan trọng hơn nhiều đối với cá dĩa thuần dưỡng là pH ổn định – và càng gần trung hòa càng tốt. Điều chỉnh pH liên tục là cách nuôi kém và tất nhiên sẽ gây ra những vấn đề sức khỏe.

    [​IMG]

    Đừng cho chúng ăn tim bò vì nó không tự nhiên

    Vô lý. Hầu hết các nhà lai tạo cá dĩa trên thế giới đều cho ăn tim bò trộn, trong một số trường hợp, đã làm vậy trong hơn 50 năm.

    Hãy nuôi cá dĩa của bạn bằng thứ mà bạn thấy phù hợp và cho chúng một khẩu phần đa dạng, vì cho ăn là một phần của thú nuôi cá! Người ta thường nói “Tôi không muốn ăn cùng một món mỗi ngày” – nhưng chúng ta ăn để sống và để sướng. Động vật chỉ ăn để tồn tại.

    Cho cá dĩa ăn là một chủ đề mà mỗi người nuôi đều có một ý kiến, thường là khác biệt!

    Cá dĩa chỉ chấp nhận thức ăn màu đỏ

    Không. Cá dĩa cũng vui vẻ chấp nhận artemia, hến, trùn trắng và những thứ tương tự.

    Cá không chỉ sử dụng thị giác để định vị thức ăn, nhưng có một luồng ý kiến cho rằng, vì màu sắc của mình, thức ăn màu đỏ dễ nhìn thấy hơn nhiều. Một hiệu thức ăn dạng viên nổi tiếng ban đầu sản xuất cả thức ăn màu xanh, nhưng thử nghiệm chỉ ra rằng loại màu đỏ được ăn trước tiên, vì thế màu đỏ được phát triển!

    Những con cá dĩa hạnh phúc, khỏe mạnh sẽ chấp nhận đủ loại thức ăn, nhưng điều quan trọng là cho chúng ăn thường xuyên và đầy đủ.

    Chúng cần hồ đáy trống

    Cá dĩa không cần, nhưng chúng bừa bãi và người ta nuôi chúng trong các hồ như vậy thường vì các lý do riêng.

    Nó dễ loại bỏ chất thải hơn, dễ lau sạch thành hồ hơn và nói chung giữ vi khuẩn và mầm bệnh ở mức tối thiểu, nhưng ở nhà người ta vẫn muốn một hồ có trang trí với nền đáy (substrate) và về mặt thẩm mỹ điều đó hoàn toàn dễ hiểu.

    Bảo trì hồ đúng đắn và mọi thứ sẽ ổn. Điều quan trọng nhất là loại bỏ thức ăn thừa.

    [​IMG]

    Chúng sẽ không sinh sản bởi chúng bị tách khỏi cha mẹ của mình và không còn bản năng chăm con

    Đây là chủ đề rất nóng bỏng và phức tạp, nhưng các thử nghiệm bao quát dường như không ủng hộ “ngộ nhận” này.

    Có thể xác định giới tính chỉ bằng quan sát

    Ngay cả cá dĩa trưởng thành cũng khó xác định giới tính chỉ bằng quan sát. Xác định đúng vào mọi thời điểm là điều bất khả. Hãy quan sát phản ứng của chúng và điều đó sẽ dễ dàng hơn.

    Bỏ thời gian quan sát “vòi” (tube). Cá đực nhọn, cá cái ngắn và tù.

    Tuy nhiên, có một điều chắc chắn. Nếu một cặp hình thành trong hồ thì đó là điều hiển nhiên, bởi chúng sẽ xua số còn lại về góc bên kia!

    Xác định giới tính cá dĩa dưới 14cm/5.5" là điều bất khả.

    Không thể xác định giới tính chỉ bằng quan sát

    Khi bạn thêm kinh nghiệm, bạn có bản năng [cảm nhận] giới tính của từng con, nhưng xác định đúng là khó khăn và ở một mức độ nhất định chúng sẽ hạ thấp bạn.

    [​IMG]

    Bạn không nên mua cá nhỏ

    Chẳng phải là ý hay khi mua cá dĩa nhỏ theo bầy dưới tám đến mười con – nguyên nhân là vì cá dĩa sống theo đàn và chúng tìm an toàn từ việc là một phần thuộc bầy đàn. Người mua cá tiềm năng thường nói họ muốn mua “một cặp để nuôi thử” nhưng đây thực sự là cách nuôi cá dĩa sai lầm.

    [​IMG]

    Không nên nuôi chung với cá ông tiên

    Cá dĩa không sống chung với cá ông tiên (angelfish) ngoài tự nhiên, nhưng nhiều người nuôi chung trong hồ cảnh tại gia.

    Như với bất kỳ loài nào khác, có rủi ro lây nhiễm chéo với cả hai đều bảo vệ lãnh thổ (territorial) và, trong trường hợp cá ông tiên, là loài săn mồi, có rắc rối tiềm tàng. Quan điểm của tôi, như vẫn vậy, là tránh những rủi ro đã biết.

    Cá này rất khó nuôi…

    Bạn có thể khiến cho việc nuôi cá dĩa khó như mình muốn! Mọi người làm vậy, nhưng những ai thành đạt nhất và tận hưởng thú chơi nói chung vẫn giữ cho mọi thứ thật đơn giản. Cá dĩa thuần dưỡng thực sự không khác bất kỳ loài cá nào khác và đây là những nguyên tắc căn bản:

    *Nuôi theo bầy, vì chúng là loài bầy đàn.
    *Cung cấp nước sạch về mặt hóa chất.
    *Thay nước hàng tuần, tối thiểu 25%.
    *Lắp bộ lọc sinh học đã khởi động đầy đủ (fully mature).
    *Duy trì độ pH và độ cứng ổn định, theo lời khuyên của nhà cung cấp.
    *Khởi đầu mua cá mạnh khỏe. Để ý xung quanh và đừng mua tùy hứng.
    *Cho ăn đầy đủ, cá dĩa sẽ phàm ăn.
    *Để tay bạn bên ngoài hồ cá! Đừng hiểu theo nghĩa đen (literally), nhưng đừng tìm kiếm những vấn đề không tồn tại.
    *Tham gia diễn đàn PFK và diễn đàn chuyên về cá dĩa, và xây dựng quan hệ với nhà cung cấp.

    [​IMG]

    Chuẩn bị đúng

    Có nhiều quan điểm và phương pháp khác nhau dường như đều hiệu quả với người nuôi cá dĩa khác nhau.

    Với nguồn cá chất lượng hiện hữu, các bộ lọc nước hiệu quả hơn và với lượng kiến thức được thu thập và chia sẻ trên PFK và mạng Internet, ai cũng có thể nuôi cá dĩa.

    Chẳng còn gì bí mật và giấu giếm nữa – chỉ cần làm theo những mẹo nhỏ này:

    Kích thước hồ: Càng lớn càng tốt, bởi càng nhiều nước thì càng dễ duy trì chất lượng. Nếu bạn mua cá dĩa nhỏ, càng nhiều nước thì chúng càng lớn mau.

    Tôi nghĩ hồ 120 l/26 gal là tối thiểu và, với cách nuôi thận trọng, [tỷ lệ] một con trên 20 lít nước là ổn.

    Thông số nước: Điều này còn tùy vào nguồn gốc cá dĩa của bạn, vì vậy hãy thảo luận chi tiết với nhà cung cấp của bạn. Tuy nhiên, mẫu số chung cho bất kỳ con cá dĩa nào là cung cấp nước sạch về mặt hóa học – và thật nhiều nước.

    Cá dĩa chuộng [nhiệt độ] hơi ấm hơn các loài cá nhiệt đới quan trọng (bread and butter) khác và 28-30°C/82-86°F là ổn. Cá dĩa không chịu được ammonia và nitrite lâu dài. Chúng chịu đựng nitrate tốt hơn, nhưng việc giữ [thông số] này càng thấp càng tốt bằng thay nước là cực kỳ hữu ích.

    Kích cỡ: Điều này lại tùy thuộc vào nhiều yếu tố, nhất là ngân sách của bạn! Hầu hết cá dĩa là dạng đột biến/lai tạp, cá càng lớn thì bạn càng chắc chắn về ngoại hình đích thực của chúng.

    Với 10cm/4" hay lớn hơn, bạn thấy gì được nấy. Khi mua cá nhỏ hơn, hãy để ý hơn đến hình dáng và hoạt động. Hãy mua những con luôn tìm kiếm thức ăn và để chúng phát triển tự nhiên.

    Tránh mua cá nhát và luôn yêu cầu được xem cá ăn trước khi mua. Mua một bầy, trừ phi bổ sung vào một bộ sưu tập [có sẵn] hoặc mua một cặp cá giống.

    Bộ lọc: Bộ lọc khí (sponge) đã khởi động là đạt yêu cầu, nhưng một bộ lọc ngoài (undertank) hay bộ lọc thùng (canister) sẽ loại bỏ chất thải hiệu quả hơn.

    Chuẩn bị : Nước cần sạch sẽ về mặt hóa học và không có clor (chlorine), chloramine hay kim loại nặng. Bộ lọc thẩm thấu ngược hay HMA là tiết kiệm nhất về lâu dài. Các phụ gia mua trực tiếp (Over-the-counter additives) [không cần đơn thuốc] giúp loại bỏ và trung hòa những chất này, nhưng hãy dùng một ngăn than (carbon-based) để đạt kết quả tối ưu.


    ===================================================


    Ghi chú

    *Cá dĩa ở Châu Âu đã được lai tạo và thuần dưỡng theo nguồn nước máy ở đấy vốn có độ cứng cao; chẳng hạn trại cá dĩa Stendker (Đức) nuôi cá với dH 15, kH 8. Những khách hàng Âu Mỹ có thể mua và nuôi cá ngay bằng nguồn nước máy ở địa phương mình, nhưng nếu mua cá dĩa từ Châu Á (nước mềm) thì có lẽ phải qua công đoạn làm quen, nâng dần độ cứng. Có một thảo luận rất thú vị về độ cứng của nước nuôi cá dĩa: ở đây.

    *Cá ông tiên (angelfish) thực sự sống cùng địa bàn với cá dĩa (và nhiều loài cá khác). Trong hướng dẫn của mình, Heiko Bleher luôn đưa cá ông tiên vào các hồ sinh cảnh cá dĩa hoang (wild discus biotope). Nhưng cichlid nói chung là loài bảo vệ lãnh thổ nên luôn tiềm ẩn nguy cơ xung đột giữa các loài hay giữa các cá thể của cùng một loài. Nếu muốn an toàn tuyệt đối thì chỉ còn cách nuôi duy nhất một con!

    *Bộ lọc HMA (Heavy Metal Axe) với các ngăn đựng than hoạt tính, chỉ loại bỏ clor (chlorine) (và cả chloramines nếu gắn thêm thiết bị) và kim loại nặng (và những chất “bám” vào than). Nó không loại bỏ nitrate, ammonia, sulphate hay chloride ion (Cl-), cũng như những cation phổ biến như sodium (Na+), calcium (Ca+), magnesium (Mg+) v.v. do đó không làm giảm độ dẫn TDS. Ngoài bộ lọc HMA hay lọc than, còn một số cách khử clor trong nước máy, các bạn có thể tham khảo: ở đây.
     
    Chỉnh sửa cuối: 4/9/16

Chia sẻ trang này

Địa chỉ In lịch tết 2022 giá rẻ, uy tín nhất Hà Nội