Một nghiên cứu khoa học về hiện tượng lên đầu trước khi sinh sản và xẹp ngay sau đó ở cá midas Amphilophus citrinellus (Hormonal control of the nuchal hump in the cichlid fish Cichlasoma citrinellum - 1975). Chất mỡ trong gù không đóng vai trò gì trong việc này mặc dù nó có thể tạo dáng cơ bản. Chính huyết tương đã gây ra hiện tượng này. Cá lên gù khi được tiêm kích dục tố (gonadotropin) hCG hay LH chiết xuất từ cừu. Tuy nhiên, những loại hormon như testosterone, 11-ketotestosterone, 17β-estradiol benzoate, progesterone, hydrocortisone acetate và aldosterone lại không có tác dụng. Đầu xẹp trong thời gian chăm sóc con đi đôi với việc tiết hormon ở các mỏm não thùy (rostral pars distalis – mỗi cá đực có 8 mỏm). Dường như việc tiết prolactin - PRL (một hormone do tuyến yên sản xuất) làm xẹp đầu trong quá trình cá bố mẹ chăm sóc con. * hCG (human chorionic gonadotropin): xuất hiện trong nhau thai người và đối tượng để thử và tính tuổi thai. Thuốc chứa biệt dược hCG được sản xuất từ nhau thai người để điều trị giảm cân, đánh dấu khối u ung thư và đặc biệt là kích thích rụng trứng và tạo tinh trùng. (một nhãn hiệu thuốc hCG http://www.alpha-pharma.asia/vi/hormone-steroids/vitagon-chorionic-gonadotropin-hcg) * LH (luteinizing hormone/lutropin) là một glycoprotein được tuyến yên trước tiết ra, có tác động kiểm soát sự trưởng thành và chức năng của tuyến sinh dục. =========================== * Testosterone: hormon kích châu, kích đẻ cho cá đực. hCG: hormon kích đầu, kích đẻ cho cả đực lẫn cái. * hCG, LH và não thùy cá chép là các chất kích đẻ thông dụng. Các trung tâm thủy sản đều có bán. hCG thường được dùng kèm với não thùy cá chép để kích đẻ cho các loài cá thịt. Liều dùng tính trên kg ở cá đực và cá cái khác nhau. * Hai chất kích đẻ khác được dùng kết hợp trên cá lăng. Liều đầu dùng Domperidon (Dom, dopamin antagonist) (có trong thuốc trị bao tử Motilium), liều quyết định bằng 17, 20-P (17 alpha, 20 beta-dihydroxy-4-pregnen-3-one). Áp dụng trên cá trôi: lần 1 chích não thùy, lần 2 chích hCG (sau 2-4 tiếng). Áp dụng trên cá lóc: Áp dụng trên cá rô phi (cũng là cichlid như La Hán): Cách chích: =========================== Thảo luận: 1/ Kích gù: chích hCG, loại thông dụng trong ngành nuôi trồng thuỷ sản. Ý tưởng là liên tục kích, thúc để gù căng và dãn tối đa và duy trì trong một thời gian dài. 2/ Liều sử dụng? Có lẽ an toàn nếu dùng liều thấp so với kích đẻ, khoảng 100 IU hCG/1 kg. Giả sử cá nặng 500 g thì sẽ chích 50 IU hCG. 3/ Chích nhắc? Chưa biết, có thể thử nghiệm trên 3 con khác nhau theo chế độ nhắc hàng tuần, mỗi 2 tuần hay mỗi tháng. Từ đó rút ra kết luận. 4/ Chích vào đâu? Chích lưng có vẻ an toàn hơn, ko sợ đâm lố vào nội tạng. 5/ Kim tiêm dành cho người bệnh tiểu đường 1 ml, thang đo 100 (giá 2-5 ngàn đồng/cây, mua ở các tiệm bán dụng cụ y tế). 6/ Phụ trợ: soi kiếng, kè với cá trống ở ngăn bên cạnh, rượt cá mái (một lúc rồi bắt ra ngay, có thể làm vài lần mỗi ngày).
