Liên hệ quảng cáo: anh Nguyễn Long Khánh (mobile: 0907 707 171 - nick: nlkhanh - email: longkhanh1963@gmail.com)

Kinh nghiệm lai tạo cichlid sói

Thảo luận trong 'Bài viết tuyển chọn - cá cichlid' bắt đầu bởi vnreddevil, 2/10/13.

  1. vnreddevil

    vnreddevil Moderator

    [​IMG]

    Người chơi cá hiểu biết phần nào thích thú với khả năng dự đoán hành vi của những con cá cưng của mình. Trong trường hợp này, người nuôi và lai tạo cichlid kích thước lớn quan tâm đến việc một loài nào đó có thể nuôi chung với một loài nhất định trong hồ cảnh hay không. Với tôi, tôi quan tâm đến việc có thể kết hợp một cá thể đực trưởng thành với một cá thể cái trưởng thành thuộc một trong những loài cichlid Trung Mỹ yêu thích. Sau đây là kinh nghiệm ghép hai cá thể khác giới tính của loài cá khủng Parachromis dovii.

    [​IMG]

    Tính cách và đặc điểm

    Thường được gọi là cichlid sói (wolf cichlid), Parachromis dovii nổi danh trong thế giới cichlid như là một trong những loài lớn nhất, xấu tính nhất và cả khôn ngoan nhất nữa. P. dovii là loài săn mồi to xác, thuộc vùng-nước mở trong các sông hồ và dòng chảy ở Trung Mỹ. Ngoài tự nhiên, nó là loài săn cá (piscivorous), chủ yếu là các loài cá nhỏ hơn trong địa bàn cư ngụ, kể cả những con cichlid khác.

    Cá đực được biết lớn đến 28 inch [70cm] ngoài môi trường tự nhiên, trong khi cá cái đạt khoảng 14 inch [35cm]. Đặc điểm lưỡng hình giới tính thể hiện rõ dưới nhiều phương diện: cá đực lớn nhanh hơn nhiều so với cá cái và thường sặc sỡ hơn, vây lưng và vây hậu môn nhọn hơn và đầu có gù. Cá cái thường thể hiện một dải bên (horizontal band) rõ hơn nằm giữa thân, trong khi ở cá đực thường là các mảng hay đốm đen. Cả cá đực lẫn cá cái đều nổi tiếng với hàm răng khủng mà nó thường chìa ra khỏi mép trông như thể nụ cười thiếu thân thiện và nanh nọc. Như tên gọi của nó, cichlid sói đứng đầu chuỗi thức ăn (food chain) trong địa bàn thủy sinh bản địa và việc duy trì một loài săn mồi to lớn, hung dữ và kén chọn trong hồ cảnh là cả một thách thức. Có vô số ghi nhận về sự hung hăng rồ dại của cichlid sói trên các diễn đàn khiến nhiều người tin rằng nó là loài cichlid hung dữ nhất thế giới.

    [​IMG]

    Lai tạo

    Hầu hết người nuôi cichlid có kinh nghiệm đều thừa nhận rằng cách tốt nhất để ghép một cặp cichlid lớn và hung dữ là mua từ sáu đến mười cá non và nuôi chung với hy vọng một cặp sẽ hình thành và sinh sản. Theo cách này, cặp cá được hình thành một cách tự nhiên hơn bởi con đực đầu đàn thường chọn con cái đầu đàn để sinh sản, khác với trường hợp ghép riêng cá thể đực với cá thể cái của một loài hung dữ mà nó có thể dẫn đến việc đấu đá và bất hòa.

    Nhưng việc ghép cặp tự nhiên không phải lúc nào cũng thành công; cặp cá vẫn có thể bất hòa khi cá đồng ang (tankmate) được bắt ra, bởi sự hung dữ giờ đây lại nhắm vào nhau. Nhiều vấn đề có thể xảy ra với một cặp cichlid lớn, bất hòa, bao gồm việc tổn thương nghiêm trọng ở vây và đuôi, cũng như căng thẳng gia tăng khiến cá dễ bị mắc bệnh cơ hội. Trường hợp tệ hại nhất thường dẫn đến cái chết của một trong hai con. Cá sói cũng không là ngoại lệ, khi nhiều người diễn tả sự thất vọng của mình trên sách báo cũng như diễn đàn về nỗ lực lai tạo loài cá khủng trọng môi trường hồ cảnh chật hẹp.

    [​IMG]

    Tìm kiếm

    Khoảng bốn năm trước, tôi kiếm được một con P. dovii khoảng từ 3 đến 3½ inch [7.6-9cm]. Lúc đó tôi không thể biết được giới tính của nó, nhưng tôi biết mình mua phải loài cực kỳ hung dữ bởi nó rượt đuổi con Midas Amphilophus citrinellus 5 inch [13cm]. Khi con P. dovii lớn lên, nó trở thành một con cá cái. Mọi bạn bè và thành viên gia đình khi nhìn vào hồ cichlid 125 gallon [473 lít] của tôi đều hỏi hay bình phẩm: “Con gì vậy?” “Trời con này dữ quá!” “Ồ con đó thật sặc sỡ!”. Dĩ nhiên, bọn họ đều nói về con P. dovii cái vốn đã lên màu đặc biệt và sẵn sàng để bắt cặp.

    Khoảng hai năm trước, tôi tự nhủ rằng nếu một con P. dovii đực chất lượng xuất hiện ở bất kỳ tiệm cá địa phương nào trong vùng, thì tôi sẽ mua ngay. Các nay năm tháng, tôi nhận được cuộc gọi từ người bạn vốn là quản lý tiệm cá địa phương nơi tôi thỉnh thoảng làm bán thời gian với công việc vận chuyển cá.

    Chris, người quản lý nói với tôi rằng có người mang lại tiệm cá một con cichlid báo đốm P. managuensis lớn bởi vì nó đánh con piranha, và anh muốn tôi ngó qua một chút. Chris không có thời gian để kiểm tra nó thật kỹ, bởi nó được thả trong một bồn lớn bên dưới một trong những hồ trưng bày bằng nhựa acrylic, mà dung tích lên đến 200 gallon [757 lít]. Tim tôi nặng trĩu khi nghĩ sau khi giở nắp bồn và phải chứng kiến một con P. managuensis tơi tả, rách nát – và có lẽ sứt mép vì sống chung và đấu đá với một con piranha nào đó.

    Không chỉ ngạc nhiên khi thấy một con cichlid lớn vẫn ổn ở vây và miệng, mà con cá còn có nhiều sắc xanh lục và tím nữa. Quý ông đem con cá này đến tiệm không nhận biết mình đã có thứ gì – nó là một con P. dovii đực! Kiểm tra cặn kẽ, cá thể có bề ngoài không tì vết – không có dấu hiệu của bệnh lủng đầu hay bất kỳ bệnh tật nào khác. Điều lo lắng duy nhất của tôi là nó hơi gầy ốm, mà đó có thể là dấu hiệu của ký sinh đường ruột. Tôi mua con P. dovii đực nhưng quyết định vẫn lưu lại tiệm một thời gian để quan sát việc ăn uống và xem còn vấn đề gì chưa biết hay không.

    [​IMG]

    Nhà mới

    Tôi chuyển hầu hết cá trong hồ 125 gallon [473 lít] sang hồ mới mua 240 gallon [908 lít] chỉ để lại mỗi con P. dovii cái, hai con cá nheo pictus 8 inch [20cm] và một con cá chùi kiếng 11 inch [28cm]. Tôi đi mua một chậu trồng cây lớn về đặt ở một góc hồ và làm một tấm ngăn cứng cáp bằng ống PVC và khay đựng trứng. Tôi chẳng tin rằng cả hai con sẽ sinh sản ngay khi được thả chung hồ; cá cái được 11 inch [28cm] trong khi cá đực ngoài tiệm khoảng 14 inch [36cm]. Tôi tính ngăn chúng ngay từ đầu để xem chúng phản ứng như thế nào với phía bên kia bởi tôi không muốn mất con cá cái đã nuôi được 4 năm.

    Ngược với mọi dự đoán của tôi, tôi thả con đực vào hồ mà không dùng tấm ngăn và quyết định rằng tôi sẽ ngồi trước hồ, quan sát diễn biến và can thiệp nếu cần. Thú vị thay, khi con đực vừa mò vào chỗ mới, con cái bèn bơi theo nó, quấn quít và phô bày màu sắc của mình. Có thời điểm, cá đực trờ tới miệng chậu trồng cây với vây và mang xòe rộng, nhưng vẫn để cá cái thúc vào một bên thân bằng cái miệng há to của nó. Bởi vì cá đực chỉ dài hơn độ 3 inch [7.6 cm] và hơi nặng hơn cá cái, tôi chẳng ngạc nhiên vì sao có lúc nó để cá cái đẩy mòng mòng. Ngoài vài cú khóa mỏ, cả hai con P. dovii không đấu đá với nhau dưới bất kỳ thức nào.

    Với đám cá nheo pictus và cá lau kiếng cùng hồ thì lại là một câu chuyện khác; trong vòng 12 tiếng, hai con hợp lực cùng nhau đào bới trong lớp sỏi và khẳng định lãnh địa của mình, điều có nghĩa rằng sự hung dữ được đổ lên đầu đám cư dân còn lại. Vẫn lo lắng với tình hình hiện tại, tôi thường xuyên kiểm tra hồ lúc ở nhà chỉ để phát hiện cặp P. dovii lớn ngó chăm chăm vào tôi từ vị trí của chúng, kề vai sát cánh mà không đấu đá lẫn nhau. Vào ngày thứ tư sau khi cá đực được thả vào hồ, tôi thay 50% nước và cho cặp cá ăn phi-lê để tẩm bổ cho con đực gầy gò.

    [​IMG]

    Bất ngờ sinh sản

    Tôi thức dậy vào sáng hôm sau, và khi bật đèn tôi để ý thấy con đực bị con cái đuổi ra khỏi cái chậu trồng cây, và nó sừng vây với tôi khi tôi nhìn vào hồ. Nó đang phòng vệ bởi vì nó vừa đẻ theo tôi đoán đến cả ngàn trứng! Làm sao mà điều này lại xảy ra quá đột ngột? Hết sức ngờ vực, tôi nghĩ cá đực dường như không thụ tinh cho trứng – bởi cá cái gần như không cho phép nó lại gần chậu trồng cây. Tôi cũng ngờ vực khả năng thụ tinh của cá đực bởi nó rất mảnh mai và có thể bị suy dinh dưỡng trước khi được đưa đến chỗ bạn tôi tại tiệm cá địa phương. Nhưng không, có cả một dề những con cá bột ngoe nguẩy dưới đáy chậu trong vòng 5 ngày sau khi nở.

    Một lần nữa tôi lại lo lắng, tôi thường xuyên theo dõi hồ; với sự xuất hiện của bầy cá bột, mức độ hung dữ của cả hai có xu hướng tăng lên. Theo hiểu biết của tôi, cá cha mẹ không đấu đá nhau khi có sự hiện diện của cá bột trong hồ. Cá đực thường xuyên đi tuần và giám sát các cư dân trong hồ 240 gallon [908 lít] trong khi cá cái bận rộn với những con bơi lung tung, dùng miệng bắt chúng về rồi phun vào gần bầy cá bột. Thật hết sức ngạc nhiên, hai con P. dovii hành xử như thể chúng đã là một cặp thân thiết qua nhiều mùa, thể hiện hành vi chăm sóc con tuyệt vời. Tôi quyết định bắt cá bột ra và đưa vào một loạt hồ ươm. Với bộ lọc mạnh trong hồ 125 gallon [473 lít] tôi thấy một số con cá bột bị cuốn vào đầu hút. Bốn tuần sau khi bắt cá bột ra, cặp cá lại đẻ tiếp theo cùng cách thức mà không gây ra tổn thương đáng kể nào cho nhau, ngoài chút sứt mẻ trên mép vì khóa mỏ.

    [​IMG]

    Kết luận

    Kinh nghiệm của tôi là ngoại lệ so với những gì mà người nuôi cũng như lai tạo cá P. dovii từng chứng kiến. Tôi thực lòng cho rằng mình may mắn khi được chứng kiến một tình huống bất thường ở loài cichlid đặc biệt này, bởi việc lai tạo nổi tiếng là khó khăn. Tôi vẫn giữ tấm ngăn bởi luôn có khả năng cặp cá trở mặt với nhau. Tôi cần chuẩn bị cho tình huống một khi nó xảy ra – sau cùng, khi tôi đang viết bài này thì cặp cá mới được nuôi cùng nhau từ 10 đến 12 tuần.

    Thay cho lời kết, tôi không muốn độc giả cho rằng mình sẽ gặp may tương tự như tôi với loài P. dovii. Việc dự đoán hành vi của cichlid kích thước lớn không bao giờ cho kết quả chắc chắn; tùy vào từng tình huống mà hành vi có thể thay đổi một cách đáng ngạc nhiên, đôi khi có thể dẫn đến kết cục tệ hại. Nhưng luôn luôn, cách tốt nhất là tìm hiểu và chuẩn bị càng nhiều càng tốt trước khi ghép cặp hay lai tạo bất kỳ loài cichlid kích thước lớn nào.

    [​IMG]
     
    Chỉnh sửa cuối: 4/6/14
  2. vnreddevil

    vnreddevil Moderator

    Vài hình ảnh sưu tầm trên mạng

    [​IMG]
    [​IMG]
    [​IMG]
    [​IMG]
    [​IMG]
    [​IMG]
    [​IMG]
    [​IMG]
    [​IMG]
    [​IMG]
    [​IMG]
    [​IMG]
    [​IMG]
    [​IMG]
    [​IMG]
    [​IMG]
    [​IMG]
    [​IMG]
     

Chia sẻ trang này

Địa chỉ In lịch tết 2022 giá rẻ, uy tín nhất Hà Nội