Nguồn Gốc Altum: Chuỗi Cung Ứng Altum Hoang Dã

Nguồn Gốc Altum: Chuỗi Cung Ứng Altum Hoang Dã
Mike Tuccinardi - http://www.reef2rainforest.com/2015...ght-on-the-supply-chain-of-wild-altum-angels/

Trong bài trước, nhà biên tập AMAZONAS chiến hữu Matt Pedersen đưa ra quan điểm về một câu hỏi thường gặp và tuyệt vời trong thú chơi – làm thế nào để chạm tay vào cá Ông Tiên Altum (Pterophyllum altum) đích thực. Cá này nhìn chung được xem như là một đẳng cấp đặc biệt trong làng cá nước ngọt – “Chén Thánh” với một số người – khó kiếm và thậm chí khó hơn để nuôi. Nhưng, bất kể tiếng tăm của nó, sự quyến rũ của Altum là không thể chối bỏ, và nó tiếp tục được săn lùng-ráo riết trong thú chơi.

Thật may, tôi đang du lịch ở Colombia, vốn là nơi mà hầu như tất cả cá ông tiên Altum đích thực trên thị trường đều được xuất khẩu từ đó. Và việc vừa bỏ lỡ điều, xét trên mọi khía cạnh, là mùa Altum hoang dã khá tốt, tôi có khả năng thảo luận về chuỗi cung ứng của loài cá phần nào khó kiếm này với nhiều nhà xuất khẩu mà tôi gặp ở Bogota.


Bản đồ lưu vực Rio Orinoco dọc biên giới Colombia và Venezuela, nơi mà hầu hết cá Altum trên thị trường được đánh bắt. Chúng được đưa đến các cơ sở nuôi giữ ở Puerto Inirida trước khi vận chuyển đến Bogota để xuất khẩu.

P. altum đích thực được phát hiện dọc biên giới Colombia và Venezuela trong các nhánh sông Orinoco, bao gồm Rio Atabapo và Inirida. Nó cư ngụ trong các hồ nước đen và dòng chảy-chậm ở khắp vùng. Cũng có các quần thể P. altum ở thượng và trung Rio Negro tại Brazil và Colombia, gần như một tàn dư hồi các sông Negro và Orinoco còn hội tụ một cách trực tiếp (cho đến khi việc phun trồi dãy núi Andes phân tách hệ thống sông khoảng 8-10 triệu năm trước). Một số những quần thể khác từng được đặt tên P. cf ‘altum’, nhưng không cái nào thể hiện sự trùng khớp một cách chắc chắn với mô tả gốc và mẫu vật chuẩn (holotype) của loài được mô tả bởi Jacques Pellegrin vào 1903.


Altum hoang dã trong môi trường tự nhiên của chúng ở Rio Negro, Brazil. Cá từ quần thể này hiếm khi được thấy trên thị trường.

Trong mùa Altum – khoảng tháng Bảy đến tháng Mười, khi mực nước đủ thấp để cho phép việc đánh bắt – cá được thu thập trên khắp vùng phân bố của chúng. Mùa đánh bắt chính thức cho cá này ở Colombia bắt đầu từ ngày 1 tháng Bảy, và trong một năm thuận lợi nó có thể kéo dài đến tháng Mười Hai. Việc đánh bắt cá ông tiên hoang dã diễn ra theo cách thức điển hình, với ngư dân khởi hành bằng canoe vào nửa đêm và săn lùng cá ông tiên bằng đèn pin. Một khi được đánh bắt, chúng phải được đưa tới nhà cung cấp địa phương, người hoặc mua cá trực tiếp từ ngư dân hoặc bằng cách của các Thánh (Patrones) lang thang, những người rảo quanh các vùng đánh bắt ở xa. Ở Lưu Vực Orinoco, chỉ có một điểm phân phố chính, thị trấn Puerto Inirida, vốn hoạt động như một tụ điểm cho cá vùng đông bắc Colombia và Venezuela trên đường đến cơ sở của nhà xuất khẩu cách hơn bốn trăm dặm ở Bogota. Nhưng hành trình của Altum không kết thúc ở đó – theo bản chất mong manh của chúng, nhiều trong số những nhà xuất khẩu tốt hơn sẽ vận chuyển cá ông tiên mới về đến các cơ sở lớn hơn của mình ở Villavicencio, khoảng 3 giờ lái xe từ Bogota.


Altum mới thu thập thường được giữ trong các hồ như thế này để phục hồi từ căng thẳng của việc đánh bắt trước khi được chuyển đến hồ nuôi.

Ở đó, cá được giữ trong các ao lộ thiên để hồi phục từ căng thẳng của việc đánh bắt và vận chuyển trong khi chúng được biệt dưỡng (conditioned) để xuất khẩu. Nước ở các ao này điển hình dao động giữa 78-80°F, mát hơn nguồn nước bản địa của Altum với pH hơi cao hơn, khoảng 5.0 – 5.5. Một khi cá được biệt dưỡng xong, chúng được chuyển đến hồ kiếng tại cơ sở của nhà xuất khẩu Bogota trong thành phố, nơi chúng lưu lại từ 2 ngày đến 2 tuần trước khi được vận chuyển đến các nhà xuất khẩu trên khắp thế giới. Altum nổi tiếng là loài khó vận chuyển, và cực kỳ nhạy cảm với việc bắt (handling), chất lượng nước kém và đông đúc. Chuỗi cung ứng dài của cá này, và thực tế rằng chúng có thể đổi tay 2 hay 3 lần thậm chí trước cả khi xuất khẩu, gần như chắc chắn là yếu tố chính chịu trách nhiệm cho tiếng tăm (rất đáng) của Altum hoang dã về việc khó nuôi trong hồ.


Cơ sở xuất khẩu điển hình ở Bogota, nơi cá ông tiên Altum sẽ được vận chuyển đến các tổng đại lý và phân phối toàn cầu.

Một khi được nhập khẩu, Altum đối mặt với sự biến động, và chẳng may đôi khi sự chăm sóc kém-lý-tưởng trong tay các nhà trung chuyển, tổng đại lý và bán lẻ. Đây là chỗ mà một tỷ lệ đáng kể các vấn đề sức khỏe với Altum hoang dã có thể trải qua một vòng từ có khả năng kiểm soát (manageable) đến kết thúc (terminal). Các nhà phân phối và bán lẻ tốt hơn, với thực hành bắt cá (handling practices), kiểm soát sức khỏe và chất lượng nước phù hợp, có thể thực sự tạo ra sự khác biệt đáng kể tại điểm này trong chuỗi cung ứng và có thể quyết định việc người chơi nhận cá tương đối mạnh khỏe hay căng thẳng, hấp hối. Buồn thay, như kinh nghiệm mua Altum online của Matt thể hiện, nó thường là trường hợp sau.


Altum hoang dã đang chờ xuất khẩu ở Bogota, Colombia.

Với một chút thấu hiểu bây giờ về chuỗi cung ứng tiền-xuất khẩu của cá này, tôi giả thiết rằng nhiều người chơi và bán lẻ thực sự có thể đang khiến mọi thứ tệ hại hơn với cá ông tiên mới-nhập, theo niềm tin dai-dẳng rằng chúng cần pH cực thấp và nước mềm. Cá đang trải qua một sự tăng nhẹ về pH – từ thấp 4.0 ở vùng nước đen nơi mà chúng sống lên đến 6.0 – 7.2 ở hầu hết cơ sở của các nhà xuất khẩu – trong thời gian nhiều tuần. Hầu hết các nhà nhập khẩu ở Mỹ, thậm chí những nhà vốn vận dụng hệ thống giữ pH-thấp, đặc biệt cho Altum và các loài cá nước đen khác (như hệ thống nước mềm khổng lồ của Segrest Farm mà tôi viết hồi đầu năm nay) vẫn sử dụng nước 6.5 – 7.5. Kiến thức thú chơi thịnh hành nói rằng Altum là cá nước đen, và bản năng của hầu hết người chơi và nhà bán lẻ (tôi nằm trong số đó) là thiết lập hồ cho Altum hoang dã mới-nhập pH thấp, nhiệt độ cao, và hàng tấn tannin. Tôi tin rằng đây là một sai lầm, bởi nó phơi bày cá trước một thay đổi lớn, đột ngột về hóa học nước so với những gì mà chúng từng được làm quen (acclimated) và thực sự gây thêm căng thẳng, thay vì làm dịu nó. Nhiệt độ cao (>82°F) cũng có thể kích động sự phát triển vi khuẩn, có khả năng làm trầm trọng các vấn đề vi khuẩn nhỏ ở vây và vảy.

Đề nghị của tôi để thành công với Altum hoang dã như sau:

● Bắt đầu với cá nhỏ - Altum nhỏ vận chuyển tốt hơn và nhìn chung dễ làm quen với đời sống hồ cảnh hơn. Dẫu vậy, đừng quá nhỏ, bởi cá rất non cũng mong manh như cá trưởng thành và thường đến nơi yếu ớt và hốc hác.

● Duy trì hồ của bạn ở pH không thấp hơn 6.0 cho cá mới đến, với 6.5 là những gì mà chúng ta nhắm đến. Một hỗn hợp nước lọc thẩm thấu ngược (RO) và nước máy có lẽ sẽ hoạt động tốt nhất ở đây.

● Đừng điên cuồng với tannin. Một hay hai lá bàng nhỏ có lẽ hữu ích ở đây để kháng nấm và kháng khuẩn, nhưng theo dõi pH cặn kẽ.

● Tầm nhiệt độ lý tưởng của tôi cho cá mới-về sẽ là 78-80°F, và không quá 82°F. Theo dõi dấu hiệu bệnh, nhưng đừng chữa trị trừ phi bạn khá tin tưởng vào chẩn đoán của mình.

Cá ông tiên Altum không nghi ngờ gì nữa là một trong những loài cá cảnh nước ngọt hấp dẫn nhất sẵn có cho người chơi, và nó tiếp tục thể hiện sự thách thức thậm chí với người chơi kinh nghiệm nhất. Nên nhớ rằng, các gợi ý ở trên chỉ là – gợi ý dựa trên kinh nghiệm của tôi với cá mới nhập về trong một kiểu bố trí hồ và, bây giờ, việc chứng kiến cách thức mà cá Altum đi từ lưu vực Orinoco đến các cơ sở xuất khẩu, nhập khẩu rồi đến các hồ cảnh tại gia. Hy vọng điều này cung cấp một chút thấu hiểu vào những gì diễn ra trong quá trình xuất, nhập khẩu và phân phối loài cá này, và giúp cải thiện mức độ nào đó tỷ lệ sống của những cá thể mới nhập. Tôi khẩn cầu bất kỳ ai cân nhắc làm việc với Altum hoang dã thực hiện nhiều nghiên cứu trước khi thử nuôi loài xinh đẹp mong manh này. Và nếu bạn thành công trong việc nhập thủy Altum hoang dã mới-nhập, bằng mọi giá hãy chia sẻ phương pháp của mình trong phần bình luận!