Richard Bates: Một Phương Pháp Khác trong Lai Tạo Gà Chọi

Richard Bates: Một Phương Pháp Khác trong Lai Tạo Gà Chọi
Wilfredo Rodrigo - http://www.cockerstoday.com/2014/07/richard-bates-different-principle-in.html

Bạn còn nhớ Richard Bates? Ông được coi là một trong những huyền thoại trong làng chọi gà. Tên tuổi ông đã khắc sâu vào lịch sử của bộ môn chúng ta. Ông rất gần gũi với các sư kê Filipino. Trên thực tế, ông sống ở Philippines trong 30 năm. Ông làm nhà lai tạo cho nhiều sư kê ở đây như Paul Estrellado. Đây là một bằng chứng rằng nhiều người ngưỡng mộ chuyên môn của ông. Bên cạnh đó, ông kiếm được nhiều bạn bè; từ những sư kê bình thường cho đến những nhà lai tạo tên tuổi.

Richard yêu thích trò chọi gà khi ông mới 9 tuổi. Ông luôn chơi đùa với đám gà của cha mình, người cũng là một sư kê. Từ đó, ông đã không ngừng nuôi gà. Thậm chí khi đã lớn tuổi ông vẫn không từ bỏ thú chơi của mình. Bởi vì ông rất yêu nó và ông coi đây là một phần của đời mình. Không có nó, ông chẳng thể tưởng tượng rằng mình sẽ sống thế nào. Ông yêu thích mọi khía cạnh của môn thể thao này, nhất là sự cạnh tranh. Ông là kiểu nhà lai tạo người luôn thích chiến thắng trong chọi gà. Đây là lý do tại sao ông dành trọn thời gian của mình cho việc cản gà. Thậm chí khi đã 76 tuổi đời, ông vẫn năng nổ trong lai tạo.

Khi còn sống, ông giành được nhiều chức vô địch giải derby. Có nhiều người hỏi ông, đâu là bí quyết của điều đó. Ông trả lời rằng mình chẳng có bí quyết nào cả. Ông chỉ cản gà và làm theo bản năng của mình. Nếu nó không hiệu quả thì ông thử lại với chất liệu khác. Với ông, dòng dõi (bloodline) chẳng nghĩa lý gì. Điều quan trọng là kết quả phải ấn tượng. Nhưng ông tin rằng mọi dòng gà đều quan trọng. Khác biệt duy nhất đó là chúng sẽ đá ngoài sới như thế nào. Nếu ông có một bí quyết, thì đó là việc sở hữu sự kiên định với niềm đam mê của mình. Với ông, điều này rất quan trọng; không có nó mọi thứ sẽ trở nên vô dụng. Ông tin rằng một nhà lai tạo sẽ thành công nếu đặt trái tim mình vào đúng chỗ. Là một sư kê, bạn phải luôn chân thành trong những gì mình đang làm.

Nhưng điều khôi hài ở Richard, ông không biết dòng gà của mình là gì. Ông không bỏ thời gian để tìm hiểu điều đó. Ông kiếm hầu hết gà của mình từ bạn bè. Ông thậm chí không hỏi họ dòng gà đó là gì. Tất cả những gì ông biết là thành tích của chúng đều tốt, vì vậy, nó có nghĩa rằng tổ tiên chúng là những dòng chiến thắng. Khi nói về việc tuyển chọn chất liệu, Richard thích gà có đầu nhỏ, lông dài và dĩ nhiên, thân của chúng phải đẹp. Nếu đó là một trống, ông muốn đảm bảo rằng nó phải có dáng dấp đàn ông (masculine look). Ông chuộng gà với hình lông tốt đẹp (good characteristics).

Richard không tin rằng có một dòng gà thuần. Với ông, bạn chẳng thể sao chép một con gà nhất định. Một khi nó mất đi, bạn có thể không bao giờ thay thế được nó. Khác với xe cộ mà bạn có thể tạo ra một chiếc giống hệt. Với ông, chẳng có chuyện lại tổ (throwback) trong cản gà. Ông cười vào việc nhiều người ngừng lai tạo vì thất vọng bởi chẳng thể duy trì dòng gà của mình. Có lẽ phương pháp của ông rất khác lạ, nhưng chúng ta chẳng thể bỏ qua quan điểm của ông bởi ông rất thành công với hệ thống của mình.

 

Richard Bates: Vĩnh Biệt Huyền Thoại
Pit Games #22 – http://www.sabong.net.ph/forum/show...D-BATES-the-Legend-Bids-Farewell-by-Pit-Games

Một điều mà chúng ta luôn biết ở đây tại tờ Pit Games rằng Richard Bates là thế lực vô địch vốn có thể bật đèn xanh cho toàn bộ số tiền của bạn [theo hết] nếu ông đang đá tại trường. Ba năm trước, nhiều người về nhà với nụ cười rộng ngoác và thậm chí túi tiền rủng rỉnh hơn sau khi ông thắng giải derby NFGB 7-trống choai (bullstag) trước tổng cộng 142 đội. Vì vậy thật tự nhiên khi mọi người yêu cầu chúng tôi truy tìm loại vitamin bí mật, thuốc chích bí mật, và mọi bí quyết của ông. Nhưng trái ngược với những gì mọi người nghĩ hay mong ở ông, Richard không nắm giữ thứ nào như vậy và chẳng có bí mật nào về điều mà ông làm. Ông nói thẳng “tôi không có bất kỳ chương trình lai tạo cao siêu nào như nhiều người tuyên bố họ có”. Chẳng có những thứ đại loại như lai dòng (line breeding) theo đường lối của ông. “Tôi cản gà như ngựa tốt mà mọi người cản từ những con thắng trận” ông nói thêm. Chẳng hạn, một con ngựa có thể thắng Tam Miện (Triple Crown) [The Kentucky Derby, Preakness, và Belmont]; nhà lai tạo chẳng lo gì dòng dõi của nó và chỉ cản nó với một con mái tốt, ông giải thích. Vì vậy điều mà Richard quan tâm hàng đầu, và đôi khi duy nhất, là nó có gan lỳ như một chiến binh, và nếu nó hay và lỳ thì “dòng gà nào cũng vậy với tôi bởi vì tôi có thể cảm nhận và có thể thấy mọi thứ khác” ông nói.

Máu ô (black blood) mà ông sử dụng để chiến thắng trường kỳ là một ví dụ hay. Thực tế rằng nó đá tốt là quan trọng hoặc ông sẽ không bao giờ có ý định đưa nó về trại trong gần hai thập kỷ để cho ông nhiều trống và mái con hơn. Sự thực là, “tôi bắt đầu 18 năm trước với một trống ô và nhiều thứ chưa biết về nó và điều duy nhất mà tôi thực sự biết đó là nó là con của một trong những trống mồng lá chân-xanh của tôi”. Vài người ông biết trả ông 2,500$ để cản trống chân-xanh này mà không buồn hỏi ông đang cản gì vào nó. Dẫu vậy ông đưa vào máu ô vốn xuất phát từ những nguồn tin cậy vốn được biết nhiều.

Richard là nhà sở hữu tự hào của nhiều con gà khác mà ông không biết nguồn gốc của chúng hay chẳng buồn tìm hiểu. Mọi thứ mà ông sở hữu ngày nay đến từ bạn bè hay mua bán. “Nhiều trống ở đây tôi không thực sự biết chúng là gì đấy là lý do tại sao ngày nay tôi cảm thấy như thể nếu tôi nói với ai (về huyết thống của chúng) là tôi đang nói dối”, ông thú nhận. Vì vậy nếu ông đang cản một con vốn chưa mang lại cho ông bất kỳ chiến thắng nào, ông sẽ đảm bảo rằng nó xuất phát từ một dòng thắng trận (winning line) và rằng nó đá tốt. Và dĩ nhiên, ông phải thấy những điều rất đặc biệt trước khi một con gà được chấp nhận. “Tôi chuộng chiến kê với đầu nhỏ, lông dài và một cấu trúc (conformation) tốt”, ông tiết lộ và bổ sung thêm, “tôi cũng thích trống ra dáng đàn ông (masculine –looking) nhưng với những đặc điểm tốt”. Mặt khác, Richard có lý do hoàn hảo để lựa chọn mà không cần đào bới thông tin nguồn gốc nhất định. Như hồi Mr. Walter Kelso đưa ông ba con mái làm quà Giáng Sinh. Nó đến cùng với tờ giấy ghi “Những con này tốt với tôi, và tôi hy vọng chúng cũng vậy với anh”. Richard không hề biết nền tảng của chúng và cũng chẳng buồn hỏi. Đó là sự tôn trọng đối với Mr. Kelso người ban phát lòng tốt bằng cả trái tim và sẽ chẳng thèm dây với chúng nếu ông nghĩ chúng không đủ tốt. “Bởi vậy tôi không bao giờ hỏi, chỉ cám ơn ông”, Richard nói. Nhìn chung, sự kiện thể hiện cách thức mà Richard cản gà bao năm nay. Nếu ông thỏa mãn với những gì mình chứng kiến thì mọi thứ khác đều là chuyện nhỏ.

Một số những chiến kê tốt nhất mà ông từng sở hữu nhưng không rõ nguồn gốc của chúng đến từ Kearney. Ông đại diện cho Thomas W. Murphy, người giàu có vốn không bán hay cho. “Nhưng Kearney là người thực sự dễ thương. Ông có một đối tác và họ cản những chiến kê tương tự như cản cho Murphy”, ông kể. Richard khoảng 19 tuổi khi ông kiếm được một trio từ Kearney và nhận được một bức thư viết tay dài nói rằng các dòng gà truy ngược đến tận 1880 và lưu ý đến trên 30 dòng bên trong gà trống. Nhưng ông vẫn còn khá non nớt và không quan tâm nhiều đến điều đó sau này. Đấy là tất cả những gì mà ông biết về số gà này.

Richard chống lại sự kiểu cách (type) khi ông thậm chí từ chối sử dụng từ “thuần” để mô tả gà của mình. Thay vào đó, ông sẽ nói về nó đúng như bản chất (as it is), chấp nhận sự lạ lẫm và không hề ra vẻ (being glitzy) về những điều mà mình biết. Ông đã ở đó quá lâu đến mức ông nhận thấy mình có thể đưa ra những mô tả bóng bẩy thuần khiết về dòng dõi (linage) nhưng ông không làm vậy.

Tại điểm này, điều trở nên hiển nhiên rằng Richard sẽ là người thẳng thắn và trực tính nhất có thể. “Với tôi mấy thứ như ‘thuần này, thuần nọ’ chẳng tồn tại” ông nói thẳng thừng. Khi một trống giống bị mất đi, ông quả quyết, thì chẳng cách gì bạn có thể tạo ra con khác vốn giống hệt như vậy. Với ông chẳng có gì để nghi ngờ điều này và ông cũng không do dự với lời lẽ của mình. “Tương tự, bạn không bao giờ có thể nhân bản một chiến kê”, ông nói và nhấn mạnh, bổ sung thêm, “Không giống như một chiếc BMW--mà người ta có thể làm ra ngay chiếc khác vào ngày mai”.

Vậy làm thế nào để lấy lại một dòng, chúng tôi hỏi ông. “Trong đời mình tôi chưa từng thấy bất kỳ ai tái tạo được một con gà”, ông kéo dài với một nhấn nhá nhẹ để phản đối những người vốn cố làm điều mà ông cho là bất khả. Ông chỉ ra “Một khi nó mất là mất hẳn”. Với những ai từng lai tạo mà không lường trước những trở ngại như vậy, đây là thử thách tột cùng của lòng kiên nhẫn. “Tôi từng thấy người ta bị phá sản hay từ bỏ bởi vì những thất vọng khi duy trì hay bảo tồn một dòng” ông nói thật lòng.

Lời lẽ của ông đủ dễ hiểu với những ai khao khát lời khuyên về lai tạo vốn tin rằng có một số hỗn hợp vitamin hay những thứ tương tự đằng sau thành công của ông. Richard điềm tĩnh chỉ ra rằng nếu từng có những thứ như vậy, thì nó chưa bằng nửa lý do rằng bất kỳ ai đều sẽ tìm thấy thành công trong bộ môn chừng nào mà ông có. Như bạn biết, vị sư kê và nhà lai tạo đáng kính 76-tuổi đời bắt đầu học hỏi con đường gà qué hồi mới 3 tuổi từ chính cha mình. Và tại thời điểm ông vào lớp 9, ông có thể tự đi học bằng tiền dành dụm của riêng mình. Nhưng điều đó không có nghĩa là ông giỏi giang ngay lập tức. Ông cũng trải qua những năm khởi đầu biến động, trước khi ông khiến vài thứ từ công việc của mình ổn định hơn.

Ngày nay danh tiếng lẫy lừng của ông tới trước những nơi ông đến. “Tôi không có bí mật nào, tôi thực sự không có”, ông cầu xin. Ông rất thường gặp sức ép phải trả lời rằng làm thế nào mà ông thắng và lại thắng. Ông chỉ nói “Có lẽ trong kinh nghiệm về gà qué của mình qua nhiều năm trời, tôi biết thứ gì đó mà mọi người phải mất thời gian để học hỏi nhưng tôi không hề có bí mật nào sâu xa, thầm kín như mọi người vẫn nghĩ là tôi có”. Chẳng có gì ông biết bây giờ mà những nhà lai tạo khác không hiểu ra vào thời điểm phù hợp, ông nói với chúng tôi.

Thay vào đó, Richard thích viện dẫn sức mạnh bền bỉ của mình vào niềm đam mê với tất cả những điều đúng đắn. Ông chuộng mọi thứ về thể thao: gan lỳ, cạnh tranh, các chiến kê và hơn tất cả, ông yêu thích lãnh vực nơi mà ông thắng, thắng, thắng. Nếu ông từng thành công thì đây là điều mà Richard quy cho. Nhưng một lần nữa “Tôi có lẽ dành nhiều thời gian cho nó hơn nhiều người”, ông mạnh dạn. “Tôi thích chiến thắng quá đến mức vào tuổi này tôi có thể vẫn đi làm vào 4:30 sáng và làm cho đến 7:30 tối”. Thật ngạc nhiên, sau đó ông vẫn đến trường gà, ở đó trong 24 giờ rồi mới về nhà.

Bí quyết đích thực là sự kiên định. Đó là điều mà bạn đưa vào công việc của mình như một nhà lai tạo. “Nếu bất kỳ viên hay thuốc chích nào là câu trả lời thì bất kỳ ai cũng trở nên vĩ đại nhất”, ông nói. Ông tiếp tục lưu ý mọi người rằng sẽ chẳng thành công nếu không đặt trái tim mình đúng chỗ. Ông nói ông thích họ vì “sự bền bỉ của họ với gà chọi, là các quý ông và bởi vì họ là người mà bạn kính trọng và ngưỡng mộ một cách tự nhiên”. Mr. Walter Kelso là người như vậy. Richard mô tả ông như sau “Một trong những người vĩ đại nhất không chỉ nhờ các chiến kê của mình mà còn vì ông là người nguyên tắc và những giá trị vô hạn”.

Ông tiếp tục nêu tên của Billy Ruble và Johnnie Jumper. “Billy và Johnnie Jumper là những người rất cạnh tranh với các tiêu chuẩn cao”, ông chỉ ra. Và nói luôn một hơi “có những người với các giá trị đạo đức và họ là những người mà bạn thích ở bên cạnh” ông nói thêm. Họ là những đối thủ thân thiết nhất của Richard hồi còn ở Mỹ. Ông vẫn giữ những ký ức thân thương và hạnh phúc nhất về họ. Ông nhớ lại “Chúng tôi luôn muốn chiến thắng nhưng tất cả đều ở chung một khách sạn dùng bữa tối và rồi bữa sáng ngày hôm sau”. Họ cố điều chỉnh trọng lượng để tránh đụng nhau nhưng không ai thù ghét người kia nếu điều đó xảy ra. Bởi Richard hài lòng nói “Ở những người này, bạn thấy một tinh thần cạnh tranh không thù hận”.

Harold Brown là một đối thủ cạnh tranh nữa người cũng được nói tốt. Richard nhớ về một giải khi ông thắng 7 trận suốt trong khi Harold thắng 6 & thua 1. “Dĩ nhiên, cả hai chúng tôi đều muốn thắng nhưng (ở đó) chúng tôi chia sẻ phòng khách sạn và dùng chung một chiếc xe để đến trường” ông nhớ lại, mỉm cười trước sự mâu thuẫn hạnh phúc của các sự việc.

William McRae cũng là người được chuộng dẫu ông chỉ tập trung lai tạo. Ông trở nên nổi tiếng nhờ dòng Black McRae của mình. William, Richard nói, “là Don Ramon của mọi người”. Dĩ nhiên, ông ám chỉ Don Ramon Lacson, với ông là người Filipino đáng kính trọng nhất mà mình từng biết. “Ông là người đàn ông đích thực” ông nói. Rồi bằng một giọng điệu quả quyết đầy khâm phục, ông nói thêm “Ông ấy là một người tuyệt vời; vĩ đại về gà qué”.

Chẳng ngạc nhiên, Richard người từng ở đất nước này trong hơn ba thập kỷ, nêu tên những người Pinoy vào lúc này. Mr. Silverio vì việc đưa ông đến Philippines, nơi mà ông ngay lập tức được chào đón. Hóa ra Mexico là địa điểm yêu thích vào thời trẻ của ông và Philippines, dĩ nhiên, rất giống về khí chất và văn hóa với nước này. Ông nói ông sẽ không ở đây nếu mình không thích nó. Ra đời và trưởng thành ở bang Tennessee quê mùa, Richard nói ông không quan tâm đến việc hồi hương dẫu tất cả anh chị em và con cái đều ở đó. Để viếng thăm, tại sao không, dĩ nhiên, nhưng “Hồi hương? Khôông, tôi thích ở đây, tôi hạnh phúc ở đâây” ông trả lời. Với ông, Philippines là nhà.

Sau này còn nhiều người nữa mà ông gặp gỡ, những người đã giúp đỡ ông bằng nhiều cách khác nhau chẳng hạn, “Jorge ‘Nene’ Araneta, chiến hữu của tôi; Toto Samonte, là người của Mr. Enrile; luật gia Rudy Salud; và người mà tôi đang sát cánh hiện nay, đại tá Katy Katigbak vốn là bạn bè trong khoảng 18 năm”. Richard nhớ lại giai đoạn khởi đầu trong nước, sâu trong vùng đất hoang của Silang. “Khi tôi mới tới đây, tôi ở chỗ mà người ta gọi là ‘đất xấu Cavite’.” Đó là vùng đất cấm và người ta không lái xe đến đó vào buổi tối. “Dọc đường đến đó tôi cần mấy người Filipino biết đường xá, để giúp đỡ và thậm chí bảo vệ tôi” ông công nhận. Đấy là hầu hết những người đã giúp đỡ ông. Ngày nay, trại của Richard đã phát triển khỏi cái-gọi-là đất hoang, một mảnh đất 4 ½ héc-ta trù phú mà ông đã thấy nó tăng trưởng trong hơn 30 năm qua.

Theo thời gian ông đã dàn xếp với người khác về việc sử dụng đất cũng như dịch vụ của mình. Nhưng đất đai của ông không thể dùng vào việc chăn thả. Nó được dùng để phối cản, ấp nở gà con và huấn luyện các chiến kê. Địa điểm không đủ lớn cho số lượng chiến kê mà ông nuôi cho một số người nhất định. Vì vậy khi ông làm cho Paul Estrellado, họ đã sử dụng rất nhiều đất đai của người sau ở San Pablo, Laguna. Vào lúc khác, ông đã sử dụng rất nhiều đất đai ở Calatagan, Batangas khi ông làm việc cho Mr. Silverio.

Dẫu vậy, Richard không tự gọi mình là người giàu có. Ông chỉ may mắn hơn hầu hết mọi người khi tìm ra cách kiếm tiền bằng công việc mà mình yêu thích. Trong bài này ông cảnh báo các tân binh về việc biến việc lai tạo thành cách-làm-giàu-cấp-tốc. Đừng coi nó là cách kiếm tiền thuần túy như một số kẻ vứt đi trong bộ môn. “Hãy tránh xa những người này” ông khuyên. Làm việc chăm chỉ. Và Richard muốn nhà tập sự (novice) không bao giờ được phép quên việc ứng xử như một người lịch thiệp. Vâng điều đó nghe có vẻ đơn giản, nhưng nó sẽ khẳng định vị trí của bạn. Cuối cùng, không thuốc viên hay thuốc chích nào đem lại cho bạn sự thành công và lâu dài trong bộ môn này. Richard hứa một điều, “Cách ứng xử của bạn sẽ quyết định con người bạn, chắc chắn”. Ông đúng khi nói rằng “Những nhà thể thao đích thực trong bộ môn này vẫn còn sống”. Thực vậy, họ là bằng chứng rằng, tính cách con người, nếu nó đến từ một nơi tốt đẹp, có thể đưa anh ta đi thật xa.