Black Devil: Tái Định Nghĩa Black Devil (chỉnh sửa từ hình vẽ của Stefan George Psarakos) Nhiều năm trước, Victoria trong bài viết về các loại betta đen của mình có đề cập đến Black Devil (Hắc Quỷ) của GreatBetta (1). Đó là một con betta đen với nhiễm đỏ đặc trưng ở đuôi. Kết hợp màu sắc này đặc biệt hấp dẫn. Với danh tiếng của trang bettyplendens.com, tôi tin rằng hầu như ai cũng biết đến Black Devil và người ta từng nỗ lực lai tạo nó ở khắp nơi. Nhưng thật lòng mà nói, chúng ta vẫn chưa thấy kết quả ấn tượng nào, thậm chí từ chính nhà lai tạo gốc (GreatBetta). Gần đây có bạn muốn trải nghiệm cuộc phiêu lưu thú vị này. Vậy chúng ta hãy cùng tìm hiểu sâu hơn. Black Devil là gì? Dựa vào con Black Devil gốc, chúng ta có thể xây dựng một số đặc điểm như sau: *Viền đuôi đen; nghĩa là cây tia (2) gồm tia gốc, các tia nhánh của nó và màng vây giữa các tia nhánh màu đen. *Màng vây giữa hai cây tia nhiễm đỏ, gọi nôm na là “nan quạt”. Đây là hình ảnh quen thuộc ở cá hoang như Betta imbellis với ánh kim trên nền đỏ, nhưng ở Black Devil là đỏ trên nền đen. Nên nhớ ở cá đen, mà hầu hết đều là gốc cẩm thạch (marble-based), nhiễm đỏ thường dưới dạng “rỉ sét” (rusty), tức đen trên đỏ. Kết quả, màu đỏ sẽ mờ nhạt, kém tươi. Nhưng màu đỏ ở Black Devil gốc lại rất tươi tắn, tức đỏ trên đen (trừ phi ảnh chỉnh sửa thì Black Devil lý tưởng chưa bao giờ tồn tại hoặc nó chẳng lung linh như chúng ta vẫn thấy). *Nan quạt đầy đặn; việc này đòi hỏi số lượng tia gốc vừa phải và phân nhánh trễ (3). Đa số cá hoang hay cá thuần dưỡng đều phân nhánh ở khoảng giữa và số lượng tia gốc vừa phải khiến nan quạt khá đầy đặn. Trong khi đa số cá hiện đại chịu ảnh hưởng bởi hiệu ứng doubletail khiến số lượng tia gốc gia tăng, phân nhánh nhiều và sớm. Kết quả, nan quạt bị bó hẹp, kém ấn tượng. So sánh các kiểu hình nan quạt. Ở dạng đuôi hiện đại với phân nhánh nhiều và sớm, nan quạt bị teo tóp, kém ấn tượng: (A1) Black Devil; (A2) Super Black; (A3) Red Devil/Super Red (B1) Black Devil huyền thoại của GreatBetta; (B2) Super Black phân nhánh sớm và nhiều khiến nan quạt ánh kim teo tóp; (B3) Red Devil cũng của GreatBetta với nan quạt ánh kim teo tóp. (C1) Cá đen rỉ đỏ (rusty) khiến màu đỏ kém tươi, ngoài ra nan quạt ánh kim vẫn phảng phất; (C2) Một số cá thể Nghi Tàm hầu như không nhiễm ánh kim ở đuôi, có thể sử dụng làm chất liệu lai tạo. Ảnh: Chỉnh sửa từ hình vẽ của Stefan George Psarakos (A1, A2, A3); GreatBetta (B1, B3); nlkhanh (B2); vnreddevil (C2). Lai tạo Black Devil Một khi bám sát vào định nghĩa, chúng ta sẽ thấy lai tạo không đơn giản như một số bạn có thể nghĩ. Ngày nay, với sự phát triển của mạng xã hội, chúng ta có nhiều thuận lợi trong việc tìm kiếm chất liệu lai tạo. Tuy nhiên, các dòng đỏ và đen sẵn có đều là cá hiện đại với cả đống tia vây lổn nhổn. Điều cho thấy rằng, bạn sẽ không bao giờ làm ra kiểu “nan quạt” đầy đặn nếu không có định hướng rõ ràng. Như vậy, bước đầu tiên là cản vào ½ hay ¼ máu cá Xiêm với phân nhánh sơ cấp (1 thành 2). Rất may, đây là gien trội nên bạn sẽ không quá khó khăn để loại bỏ hiệu ứng đuôi kép phân nhánh mạnh. Có nhiều dòng cá Xiêm vốn đen thui, nếu tuyển chọn kỹ lưỡng bạn sẽ không phải quá lo lắng về màu sắc. Việc lai tạo cá đen với nan quạt ánh kim đầy đặn là hoàn toàn khả thi. Bước thứ nhì là tái tạo kiểu hình lem đỏ ở vây. Theo logic, chúng ta chỉ cần cản đỏ vào đen theo một tỷ lệ nhất định, khoảng ½ đến ¼ máu với hy vọng cá đen sẽ lem đỏ (4). Việc này trên thực tế là khá dễ dàng. Chúng tôi từng chứng kiến một số cá đen lem đỏ ở đuôi. Qua quá trình lai tuyển chọn, tôi tin rằng chúng ta có thể giới hạn lem đỏ chỉ ở phần nan quạt. Vấn đề ở chỗ làm sao đưa màu đỏ lên trên? Hầu hết cá đỏ mà mọi người sử dụng đều có nền nhạt chẳng hạn Cambodian (mất đen) với đặc trưng đầu bợt hay Blonde (hạn chế đen). Chúng tôi đề nghị sử dụng cá đỏ nền sẫm (đỏ trên đen) hay Red Devil. Cố gắng chọn những con nhiễm thật ít ánh kim. Một số cá Nghi Tàm dường như không nhiễm ánh kim ở đuôi, có thể dùng vào mục đích này. Kết luận Mọi thảo luận ở trên đều mang tính gợi ý, không phải là một đảm bảo cho thành công. Một khi sử dụng cá đen, nghĩa là bạn đang đụng đến gien marble (cẩm thạch). Marble làm điều nó muốn, nơi nó muốn và khi nó muốn! Biến đổi có thể xảy ra vào bất cứ lúc nào. Cũng bình thường nếu bạn cản một phát ra ngay hay làm hoài mà chẳng thu được gì. Ví dụ, có bạn cản Black Blue (dòng cá thời thượng hiện nay) và té ra một con rất gần với định nghĩa về Black Devil (5). Blue đâu mất rồi? Cứ như thể gien non-blue được kích hoạt. Bạn có thể sử dụng con này để phát triển Black Devil. Nhưng chẳng thể nói trước điều gì. Cứ làm và coi xem kết quả ra sao. Niềm vui nằm ở sự tìm tòi khám phá. Hãy nỗ lực lên nhé! Ghi chú (1) Các loại đen khác nhau - http://www.diendancacanh.com/threads/281/ (2) Minh họa cây tia: ở đây (3) Về khía cạnh này, Startail (Ben Ben) có nan quạt trắng trên nền đỏ, chân cây tia nhiễm ánh kim, ngọn đỏ. Big-line Mahachai ngược lại, có tia vây phân nhánh sớm, hai ngọn tia cách xa nhau, nan quạt kéo dài đến mép và to. (4) Betta Black Devil là gì? - http://www.diendancacanh.com/threads/482870/ (5) Cá đen rỉ đỏ (rusty) té ra từ bầy Black Blue của trại Mario Fish Farm: ở đây. Con này là Vampire.