Liên hệ quảng cáo: anh Nguyễn Long Khánh (mobile: 0907 707 171 - nick: nlkhanh - email: longkhanh1963@gmail.com)

Sabong (chọi gà)

Thảo luận trong 'Bài viết tuyển chọn - gà' bắt đầu bởi vnreddevil, 27/5/19.

  1. vnreddevil

    vnreddevil Moderator

    [​IMG]

    Sabong (chọi gà)
    Godofredo U. Stuart Jr. - http://www.stuartxchange.com/Sabong

    Đó là môn “thể thao” tàn bạo và máu me với hai chiến kê được thả cho đá lẫn nhau, trên nền tảng con này giết con kia. Đúng nghĩa là, đá đến cùng. Với người chưa quen, một hình ảnh khủng khiếp và ghê tởm. Nhưng với các tay chơi gà chọi (sabong aficionados) đắm đuối, nhiệt huyết và phấn khích, đó là trò giải trí dữ dội đá-đến-chết, máu me và khốc liệt vốn lặp đi lặp lại 20 đến 30 lần trong một ngày thi đấu.

    Đằng sau môn thể thao khủng khiếp này là trò tiêu khiển toàn-tâm của đàn ông được nung nấu bởi đam mê vốn gần như là tín ngưỡng – mục đích của một đấng nam nhi bình thường.

    [​IMG]

    Nó từng được gọi là “môn thể thao quốc gia” – một gán ghép vốn dễ gây tranh cãi bất hòa. Nhưng, đó là “trò tiêu khiển quốc gia” – một lãnh vực mà lằn ranh đẳng cấp được xóa nhòa, một trò chơi được thưởng thức với nhiệt tình ngang ngửa bởi cả người giàu lẫn kẻ nghèo. Sự bình đẳng, tuy nhiên, là tưởng tượng thay vì thực tế. Các tay chơi lắm tiền thường tham gia với trống đắt tiền thuộc dòng dõi được cản để “hạ thủ nhanh nhất” và được huấn luyện cho các sự kiện derby lớn tiền, với đủ loại tên dòng như là: lemon, radio, white kelso, Madigan Grey, McClean, roundhead, claret, hay sweater. Ngược lại, hầu hết các tay chơi tỉnh lẻ đều tham gia với việc huấn luyện và biệt dưỡng những trống lai (mestizo) cấp thấp của mình, thường để đá cáp. Với người giàu, nó là “môn thể thao vua” – căng thẳng và hào hứng, nam tính và tự tôn, và mười ngàn hay thậm chí cả triệu peso thắng hay thua cùng một cái nhún vai. Và với người nghèo, môn thể thao của những kẻ mơ mộng, cáp con trống vườn cấp thấp của mình với một trống cao sang, đặt cược đồng lương bèo bọt và tiền dành dụm của mình, với niềm tin cao độ vào một ngày bất kỳ, với vận may tránh-đỡ-và-đá… và một lời cầu nguyện… gà chọi của mình có thể thắng.

    Về sự bình đẳng bề ngoài, có hàng tháng trời biệt dưỡng và huấn luyện, những ngày xổ và nghỉ ngơi, vô số chế độ ăn, thuốc bổ và kích năng (energy booster) -- nước tăng lực (tonic), chích B-complex và B12, stimulant, multivitamin, và thậm chí các liều testosterone trước trận đấu -- vô số khía cạnh vốn luôn mang lại cho người giàu một lợi thế (an edge). Đó là một chế độ luyện tập cường độ nhằm truyền cho trống kỹ năng sinh tồn và nghệ thuật hạ thủ, mà theo đó chúng được tưởng thưởng bằng các liều tình cảm (TLC – tender loving care) thừa mứa – vuốt ve, vỗ, xoa bóp và tắm gội. Chẳng quá khi nói rằng một số đàn ông quan tâm đến chiến kê của mình nhiều hơn vợ con.

    Trò tiêu khiển này đẻ ra một ngành công nghiệp vốn mang lại cho người đam mê lắm tiền hàng đống cơ hội và quyết định trước khi trống bước vào trường đấu: nguồn trống đá trường, trứng xịn nhập khẩu, dòng gà và gà pha, kiểm tra gien và dòng giống, trại lai tạo gà giống, lai tạo, lai dòng và pha, trường huấn luyện tập trung vào kỹ năng hạ thủ nhanh chóng, thuốc bổ và dược khoa, bác sĩ chuyên cho gà. Và để quảng bá, một chương trình truyền hình cáp nhằm cung cấp trò giải trí máu me và để bán những sản phẩm [liên quan đến] gà chọi (cock goodies).

    Ở đầu kia của bức tranh, có những tay chơi quê mùa vốn chiếm đa số người đam mê chọi gà, kiến thức thấp và kỳ vọng cao, chọn từ bầy lai xa cạ (flock-mated), thường dòng dõi tưởng tượng hay bịa đặt, bị dẫn dắt bởi thuật xem tướng gà (cock physiognomy) và bí kíp truyền khẩu của chọi gà nông thôn.

    [​IMG]

    THUẬT NGỮ BẮT KÈO
    Parehas
    Kèo đồng (even odds)
    Lo dies
    Logro diez
    100 ăn 125
    200 ăn 250
    400 ăn 500
    Walo-anim
    300 ăn 400
    600 ăn 800
    Onse
    400 ăn 550
    800 ăn 1100
    Tres
    1000 ăn 1500
    Sampu-anim
    600 ăn 1000
    Doblado
    1000 ăn 2000
    Môn thể thao cá cược
    Tàn bạo, máu me và hấp dẫn – tất cả những thứ đó, nhưng nó cũng là môn thể thao cá cược. Cá cược là điều kiện tiên quyết của chọi gà. Trên thực tế, nếu không có cá cược, chọi gà sẽ trở thành môn thể thao nhạt nhẽo không dấu ấn. Cá cược tạo ra phấn khích và nuôi dưỡng sự ồn ào và trình diễn của các kristo. Với Luật Chọi Gà 1974, Tổng thống Ferdinand E. Marcos, ghi dấu ấn của mình lên chọi gà bằng Sắc Lệnh Tổng Thống Số 499, chỉ định nó một cách cấp thiết như là “phương tiện để bảo tồn và giữ gìn di sản bản địa Filipino và từ đó cải thiện tên tuổi quốc gia chúng ta”. Sự chứng thực vẻ vang mang lại tình trạng hợp pháp cho các kristo và văn hóa cá cược chọi gà.

    Nhằm cung cấp đủ sắc màu về chọi gà, mê tín được xem trọng bởi nhiều tay chơi gà chọi nông thôn
    (1) Sự viếng thăm của khách nữ vào ngày chọi gà là không may.
    (2) Đừng quét nhà vào ngày chọi gà.
    (3) Tránh chọi gà vào thứ Sáu.
    (4) Tránh chọi gà với lỗ thủng ở một trong hai túi quần.
    (5) Đừng nhìn lại khi bước vào sới (cockpit arena).
    (6) Đặt cược vào “mayahin” [bướm] và trống nhạn vào ngày với đêm sáng trăng (moonlit).
    (7) Sẽ là ngày không may mắn nếu bạn gặp đám ma trên đường đi chọi gà.
    (8) Việc cạo râu nên tránh vào ngày chọi gà bởi e ngại nó có thể khiến cựa dao của gà nhà bị gãy.
    (9) Tránh sinh hoạt tình dục vào đêm trước đó.


    [​IMG]
    Trống với găng tập luyện

    Giải Derby và Đá Cáp
    Đá cáp (hack fight) sát nghĩa với từ gốc: Hack là cắt, chặt, đốn, chém và rạch. Đây là các độ gà được cáp (ulutan-paired), 20 đến 30 trận một buổi chiều thi đấu. Đấy là khi người nghèo có thể hòa cựa dao với những kẻ nặng túi (deep-pocket) và cao sang (burgis).

    Giải derby, từng được coi là “pintakasi”, là sự kiện chọi gà cho các tay chơi nghiêm túc và nặng túi. Trống được cáp theo trọng lượng. Từng đội tham gia với tên đội và khoản “tiền độ” cố định (chẳng hạn P10,000 mỗi đội, mười đội thành P100,000 tổng tiền độ) vốn trở thành tiền thưởng cho đội với chiến thắng nhiều nhất. Một giải derby 3-gà có thể kéo dài đến khuya hay quá nửa đêm; một giải derby 7 hay 9-gà có thể kéo dài nhiều ngày.

    Chọi gà vì Người Quá Cố Thân Yêu
    Tupadahan para sa Patay

    Ở vùng nông thôn, đám ma thỉnh thoảng là một cơ hội để chọi gà. Nhằm giúp thanh toán chi phí đám tang, một giấy phép miễn phí từ chính quyền sở tại cho phép việc chọi gà trong thời gian 3-5 ngày canh đám. Thông thường, 10 phần trăm tiền thắng độ (palisada) từ mỗi trận gà (soltada) được đóng góp vào quỹ tang. Lời mời dễ dàng lan truyền qua tin đồn nông thôn, và các sư kê (sabuñgeros) cốt cán đến, nhiều người không phải nhằm tiếc thương người chết mà để tận hưởng cuộc chơi.

    Carambola là màn chọi gà đặc biệt – một sự kiện giải trí hoang dại và náo loạn vốn thả từ sáu đến mười sáu trống hay nhiều hơn mỗi lần, đá-và-đỡ ngay lập tức cho đến khi một trống còn trụ lại. Người chiến thắng nhận được toàn bộ gà chết cùng với tiền giải.

    [​IMG]
    Phụ kiện cựa dao tari

    Ngày Thi Đấu
    Sabong 101 [tổng hợp về chọi gà]

    Trong hậu trường, vào ngày thi đấu, có một hoạt động cáp gà (ulutan) bận rộn, chủ nhân hết sức cảnh giác trước nhiều cách thức không trung thực, gian lận và bất ngờ khiến gà địch có thể chiếm lợi thế. Một cách lén lút, bằng chuyển động tay nhanh nhẹn và chuyên nghiệp, một xương sườn có thể bị bẻ gãy, một cánh bị liệt hay một chân bị bong gân. Một hạt hay chút thức ăn tẩm độc có thể được búng vào khu vực mổ [thức ăn] của gà đối phương. Việc tìm kiếm một địch thủ, cả hai bên hướng đến sự ngang bằng hay một lợi thế tưởng tượng, được dẫn dắt bởi kinh nghiệm và trực giác, cẩn trọng so sánh tổng thể cơ hội của gà mình với hình lông (visual) của gà địch về dòng giống, cân nặng, dáng, sải cánh, kích thước đầu, chiều dài mỏ, chất lượng lông và sự gan lỳ. Khi việc gán ghép khả dĩ được phát hiện và đồng thuận, cựa dao “tari” được đem gắn, thường vào chân trái, và tiền độ chỉ được chung nếu trống thắng. Thậm chí ở giai đoạn này, một lợi thế có thể bị mất, vô tình hay cố ý, bằng việc “tay lắp cựa” chỉnh nhẹ lưỡi dao nhưng sai sót nghiêm trọng. Những câu chuyện được kể về cựa dao tẩm “độc” vốn có thể khiến trống địch vô hiệu hay thúc thủ.

    Trong sới (ruweda), chủ gà và trống được gán bên: MERON – cho bên với tiền đặt cược nhiều hơn hay trống được chuộng hơn, đèn hiệu bật sáng cho thấy tình trạng được chuộng hay llamado, và WALA, bên dưới đèn hiệu không sáng, ký hiệu là dejado hay dưới cơ (long shot). Các trống được cho chút thời gian và khoảng cách để bước đi, để các tay cá cược quan sát dáng (stance), bước (strut) và gan lỳ. Rồi “casador” công bố tiền cược bên kia và khi cần kêu gọi mọi người cân bằng khoản cược. Rồi ông hô: Larga na! [Bắt đầu!] Và cá cược bắt đầu. Các “kristo”, quản lý cược (betting manager), được gọi một cách báng bổ theo dáng đóng đinh trên thánh giá như-Chúa của họ, cánh tay vươn về phía người cá cược, nhận đặt cược, bàn tay và các ngón của họ [chuyển động] điên cuồng theo ký hiệu đặt cược và kèo. Tiếng ồn đinh tai nhức óc. Khi việc cá cược đang diễn ra, mỗi trống cũng được phép cắn mổ lên đầu con kia (kulitan), để nổi giận với nhau và duy trì mức độ hung dữ.


    [​IMG]
    Kristo

    Ngay khi casador công bố “Larga na!” các kristo bèn chiếm lĩnh. Trường đấu bùng nổ tiếng huyên náo của các kristo rao và nhận cược từ người chơi, cánh tay họ dang ra như-Chúa, vung điên dại trong không khí, ra hiệu cá cược, bàn tay và các ngón của họ trong cơn điên cuồng của chuyển động và ký hiệu.

    Đó là sự thể hiện trí nhớ kỳ diệu, bởi một số kristo, bằng hệ thống ghi nhớ (mnemonics) riêng của mình, được biết nhận vào từ 8 đến 10 cược hay nhiều hơn.

    Với nhiều kristo, giao dịch là sinh kế chính của họ. Trong khi họ mong đợi 10% phí dịch vụ trên các cược thắng – điều mà họ không luôn đạt được – họ không được gì với các cược thua. Nhưng đó chỉ là một phần của việc giao dịch của họ. Ở bên lề, có việc mua-bán cược nhanh chóng và náo nhiệt. Người đặt cược không hề hay biết, nhiều kristo thường kiếm được kèo (odd) tốt hơn trong các cuộc cá cược được cho là “công bằng”, bỏ túi chênh lệch trên kèo thắng. Điều này cũng có thể được thực hiện khi thông đồng với kristo khác, tiền thu về được chia chác vào cuối ngày.

    [​IMG]
    Ký Hiệu Tay

    Bởi khoảng cách và tiếng huyên náo, các kristo dựa vào ký hiệu tay (hand signs) để thông tin kèo của mình với các kristo khác. Việc nắm ngôn ngữ số học của ngón tay hỗ trợ thông tin với kristo của bạn và bổ sung một khía cạnh thú vị vào trải nghiệm chọi gà. (1) Ngón hướng lên: Ở các trường nhỏ, nhất là ở các trận đá cáp thôn quê và ngoại ô (boondock) nơi khoản cược nhỏ là không có gì lạ, mỗi ngón ký hiệu 10 peso; năm ngón 50 peso. Ở trường lớn hay sự kiện derby, một ngón hướng lên có thể là 10,000 hay 100,000 peso. (2) Ngón hướng xuống: Mỗi ngón tương đương với 1,000 peso tiền cược; 7 ngón 7,000 peso. Lưu ý trong việc trỏ ngón tay xuống dưới hai lần, bởi điều này sẽ được diễn dịch như là 14,000 peso tiền cược. (3) Ngón trỏ ngang: Mỗi ngón trỏ ngang tương đương với 100 peso. Trong hình vẽ, bốn ngón thể hiện 400 peso.
    Rồi vỏ hay bao bảo vệ cựa dao tari được gỡ ra và lau sạch bằng bông hay vải thấm cồn để loại bỏ bất kỳ chất độc nào nếu có. Rồi các trống được thả. Đôi khi chúng nấn ná, vờn, mổ trên nền đất, quan sát, chờ đợi, và đánh giá địch thủ. Thường chúng lao vào nhau, bật lên không để đương đầu với cái chết chắc chắn. Rồi, trong cơn tán loạn của vỗ cánh, né tránh, và trao đổi những cú chém khốc liệt giữa không trung. Đôi khi sự việc diễn ra trong một phút hay dài hơn. Tiếng ồn tăng dần đến mức đinh tai nhức óc. Từng cú đâm khốc liệt, mỗi cú né duyên dáng đều rộ lên tiếng reo mừng, than vãn, cằn nhằn và rên rỉ. Đôi khi chiến thắng thuộc về con ban đầu tránh né và đâm [canh nạp], việc hạ thủ được hoàn tất trong gần năm giây, khi một trống ngã xuống, giãy chết. Rồi, bất ngờ, tiếng ồn xẹp xuống thành ầm ì. "Sentensyador" (trọng tài) bắt các trống lên. Trống chiến thắng mổ hai lần lên con bị chế ngự, và khi không có mổ trả, một con được công bố chiến thắng.

    Hiếm khi nào hai trống đều chết, và một “tabla” (trận hòa) được tuyên. Một trường hợp bất thường khác là khi cả hai đều bị tang liệt, không con nào có khả năng tung đòn kết liễu, và sau chín phút, một trận hòa hay tabla được tuyên.

    Với chủ gà, mất mát là tiền bạc, vô cảm – không có quan hệ gắn bó nào giữa trống và chủ nhân. Sau cùng, đây gần như là động vật hiến tế, mà mục đích chính của chúng là chiến thắng, và chiến thắng nhiều nhất trước cái chết không thể tránh. Thỉnh thoảng một trống có thể được cứu khỏi cái chết trước mắt, giải nghệ như là “ganador” để di truyền dòng máu sát thủ. Với người giàu, gà chết được chấp nhận bằng một cái nhún vai, và “chuyển qua trận đấu kế tiếp”. Với kẻ nghèo, đó là bài tập quá quen thuộc của việc nghĩ về khoản thua, “thật gần” và “nếu như”, đồng thời hy vọng trống khác của mình sẽ thay đổi vận may cho mình. Trống thua trận về tay bên chiến thắng, “sambot”, kết thúc trong nồi súp gà ăn mừng, thường là tinola, nhằm phục vụ như là món phụ cùng với rượu bia giúp hồi tưởng hành trình sới gà trong ngày và việc kể hoài những chuyện chọi gà yêu thích.

    Chọi gà là một cánh cửa lạ thường đi vào văn hóa Filipino. Và nếu nhà du hành gan dạ đủ dũng khí tham gia một lần, thay vì không khí thanh bạch của hành trình nội-ngoại ô thênh thang dành cho người giàu có và cao sang, hãy đến một trường gà vùng quê, và cảm nhận tiếng ồn, con người, sự căng thẳng-trong-sới, qua lát cắt này của nàng Filipiniana thướt tha.



    ================================



    Nghệ thuật chọi gà (Arturo M. de Castro)
    Mánh Hàng Xáo (Antonio A. Hidalgo)
     
    Chỉnh sửa cuối: 6/12/19

Chia sẻ trang này

Địa chỉ In lịch tết 2022 giá rẻ, uy tín nhất Hà Nội